Hỏi Đáp

Thầy không biết người nói câu đó có ngụ ý gì, không biết có trùng hợp với ý thầy muốn nói về điều đó không.

Có một người nọ đến than khóc và nói với thầy rằng con không có hạnh phúc, chỉ toàn là đau khổ, con muốn chết đi cho xong. Thầy nói tốt quá, vậy tại sao con không cứ coi như mình đã chết, đã chấm dứt con người cũ và bây giờ hãy sống như một con người có tâm hồn hoàn toàn mới mẻ, chỉ biết sống vô ngã vị tha, phục vụ mọi người mà không đòi hỏi hạnh phúc gì cho mình, vì mình còn đâu nữa mà sung sướng hạnh phúc hay khổ đau phiền muộn. Còn nếu con chết đi trong hận thù khổ đau thì cũng sẽ tái sinh trong khổ đau thù hận mà thôi. Do đó thầy có bài thơ phỏng tác từ một ý thiền: Chết đi cái ta ảo tương (bản ngã) để sống với một tâm hồn luôn rỗng lặng, trong sáng, tự tại, hồn nhiên:

Tâm không, làm muôn việc

Công đức trả về không

Sống nhờ ơn không tạng

Chết từ thuở lọt lòng.

Vậy không phải chỉ người “đi tu” mà là bất kỳ ai có thể chết đi từng sát-na cái ta ảo tưởng thì người ấy có thể sống mà không hề tái sanh nên mới được gọi là bậc vô sanh.

Con có người mẹ – “người bạn” tuyệt vời. Thầy chúc mừng con. Thầy xin đăng lá thư này qua mục Thư Thầy Trò trong thư viện để chia sẻ với mọi người nha. Cám ơn con.   

1) Tam thường bất túc là 3 điều mà người xuất gia, nhất là các vị thọ pháp đầu đà nên thường thiếu thốn tốt hơn là dư thừa, đó là vật thực để ăn, chỗ ở để trú và y phục để mặc.

2) Người có thể thường biết mình đang thở là người không bị thất niệm bất giác, như vậy gọi là an trú hơi thở. Nhưng lưu ý là an trú hơi thở ở đây không phải là thiền định về đề mục hơi thở để trú vào an chỉ định mà là thường biết mình đang thở thuộc về thiền tuệ, loại an trú này mới là an trú của các bậc Thánh.

– Chân Đế (Paramattha Sacca) là bản chất thật, tự nhiên và sẵn có của pháp. Chân để bao gồm:

1) Tánh Đế (Sabhāva Sacca) là thực tánh của pháp tại thế (lokiya dhamma), ví dụ như bản chất của các pháp thiện, bất thiện, v.v…

2) Thánh Đế (Ariya Sacca) là thực tánh pháp của pháp xuất thế (alokiya dhamma), ví dụ như tâm của các bậc Thánh, Niết-bàn, pháp không, vô tướng, vô tác, vô cầu, v.v… 

– Tục Đế (Sammuti Sacca) là những khái niệm do con người chế đinh mới có chứ không có sẵn trong bản chất của pháp. Tục đế bao gồm:

1) Vật hay Nghĩa khái niệm (Attha paññatti) dựa trên hình tướng (santāna), sự tổng hợp (samūha), sanh loại (Satta), phương hướng (disā), thời gian (kāla), hư không (ākāsa), đề mục định (kasina), và định tướng (nimitta) mà hình thành khái niệm.

2) Danh khái niệm (Nāma paññatti) là chế định tên gọi qua ngôn ngữ. Nếu đặt tên cho thực tánh pháp thì gọi là danh khái niệm về pháp có thực (vijjamana), nếu đặt tên cho vật hay nghĩa khái niệm thì gọi là khái niệm về pháp không có thực tánh.

Con vào Thư Viện –> Sách  –> Thiền Phật Giáo Nguyên Thủy và Phát Triển đọc mục Đối tượng của thiền tuệ trong chương nói về thiền tuệ sẽ có ví dụ rõ hơn.