Hỏi Đáp

1) Tánh là bản nguyên của sự vật, tướng là hiện tượng của sự vật, thể là chất liệu của sự vật, dụng là công năng của sự vật. Ví dụ: Tánh nước là trơn dính, tướng nước là trong trẻo, thể nước là chất lỏng, dụng nước là liên kết.

2) Khi nào con thấy thực tánh pháp và sống thuận pháp thì có thể sống tự tại trong pháp. Kinh điển hay lời thầy giảng chỉ là để khai thị pháp tánh mà thôi.

Việc này rất khó nói, vì có 4 trường hợp có thể xẩy ra:

– Vì lập gia đình mà bị sa đọa

– Vì lập gia đình mà được giải thoát

– Vì xuất gia mà bị sa đọa

– Vì xuất gia mà được giải thoát

Sa đọa hay giải thoát tùy thuộc vào khả năng nhận thức sự thật và bản chất của hành vi chứ không tùy thuộc vào đối tượng được nhận thức, hay hinh thức của hành vi. Thầy chỉ nêu lên những nguyên lý còn con tùy duyên mà quyết định sao cho thuận pháp để có thể sống vô ngã vị tha là được

Trước hết con cứ quan sát để thấy ra hành động, nói năng, suy nghĩ diễn ra như thế nào, qua đó con sẽ phát hiện tính chất thực của những hoạt động ấy có hay không có tham sân si. Đừng vội đánh giá theo một mẫu mực đạo đức nào mà phải thấy thực chất của tham, sân, si là gì. Người ta thường vội kết luận tâm này là tham, tâm kia là sân theo quan niệm giáo điều hơn là thấy thực tánh của chúng. Đôi lúc con tưởng là tham sân nhưng không phải, ngược lại, đôi lúc con cho là không tham sân nhưng lại có đấy. Hãy quan sát với tâm sáng suốt tĩnh lặng, không phản ứng, thì con mới thấy được thực chất tham sân là gì. Khi con đã bắt đầu nhận thức đúng về tham, sân thì liền có sự chuyển hóa, chứ con không nên giải quyết lăng xăng hay có thái độ chủ quan. Tất nhiên khi con đã thực sự thấy rõ hành động, nói năng, suy nghĩ nào đưa đến hại mình hại người thì con sẽ biết tự động điều chỉnh.

Pháp học và pháp hành không như ngày nay chúng ta hiểu đâu. Thuở xưa có vị chỉ nghe đức Phật giảng một bài pháp chỉ rõ hướng tu là vị đó liền thực hành ngay. Còn bây giờ pháp học là học tràng giang đại hải nhưng không biết chỗ nào mà hành, như vậy sao gọi là pháp học pháp hành được! Nếu nhồi nhét nhiều giáo điều mà chẳng thông thì có hành cũng chỉ hành sai làm sao giác ngộ được. Con thử chiêm nghiệm điều này: 1) Trước khi đức Phật thành đạo, chưa có Phật Pháp, vậy Ngài học pháp học nào và hành pháp hành gì? 2) Có vị mù chữ, hoặc học một câu kệ không thuộc mà vẫn đắc Đạo Quả là do học pháp nào và hành pháp gì? Theo thầy thì pháp học chính là nhận thức sáng suốt đúng với lẽ thật và pháp hành là thân hành, khẩu hành, ý hành trong lành lương thiện. Một vị Phật được gọi là Minh Hạnh Túc bởi vì Ngài có một quá trình điều chỉnh nhận thức và hành vi thân khẩu ý đến chỗ hoàn hảo. Nếu con thường biết thận trọng, chú tâm, quan sát thân, thọ, tâm, pháp bên trong cũng như bên ngoài một cách tự nhiên minh bạch thì chính là con đang thể hiện cùng lúc pháp học và pháp hành vậy.

Nói vậy không có nghĩa là không đọc Kinh Điển để học hỏi trải nghiệm của Thánh Hiền, nhưng nếu đọc sách mà tin cả vào sách rồi quên đi sự thật trước mắt thì nói như những bậc thiện trí là “Chẳng thà không sách còn hơn”. Thầy có một cách đọc kinh sách là đọc tới đâu tương thông được thì hành ngay, còn nếu chưa tương thông tức: Một là tâm trí mình chưa tới không cần phải cố gắng quá khiến lý trí vọng thức đoán già đoán non xen vào. Hai là điều đó không đúng sự thật khiến mình không hiểu nói gi. Vậy thì cứ gác lại đó rồi đọc tiếp. Nhiều người đọc chưa tương thông rồi tưởng tượng ra mà hành, hành như vậy không tẩu hỏa nhập thì cũng sai một ly đi một dặm. Con hãy cẩn thận với cái gọi là pháp học và pháp hành mà ngày nay người ta nói đến, nếu không, học cho nhiều thì chỉ gặp sở tri chướng, hành cho nhiều chỉ gặp phiền não chướng mà thôi.