Hỏi Đáp

Vậy là con mới làm lễ quy y ở đâu đó và với ai đó chứ chưa phải thật sự quy y Tam Bảo. Khi nào con thật sự biết rõ Phật Pháp Tăng là gì, vì sao phải quy y, quy y thì phải thể hiện những điều gì trong đời sống hàng ngày và con chấp nhận sống theo như vậy thì mới thật sự là quy y. Xem ra con chưa thông hiểu Phật Pháp bao nhiêu sao gọi là “đã” quy y. Quy y là một thái độ sống sáng suốt, định tĩnh, trong lành từng giây từng phút trong hiện tại cho đến trọn đời thì làm sao mà “đã quy y rồi” được?.

Phật Giáo khi đức Phật còn tại thế cho đến 100 năm sau đức Phật nhập diệt thì chỉ có một thôi. Từ 100 năm sau đức Phật nhập diệt bắt đầu có hai khuynh hướng: Một là khuynh hướng bảo tồn tính nguyên thủy của giáo lý đức Phật gọi là Phật Giáo Nguyên Thủy. Hai là khuynh hướng phát triển giáo lý đức Phật gọi là Phật Giáo Phát Triển. Từ 200 năm đến 600 năm sau đức Phật nhập diệt Phật Giáo chính thức chia ra làm khoảng 18 bộ phái lớn nhỏ. Trong 18 bộ phái này vẫn có hai khuynh hướng rõ rệt, nhưng chỉ có một bộ phái chủ trương giữ nguyên giáo lý ban đầu của đức Phật đó là bộ phái của những vị trưởng lão nên gọi là Trưởng Lão Bộ hay Thượng Tọa Bộ (Theravada) còn các bộ phái khác (có tên khác nhau như Nhất Thiết Hữu Bộ, Tuyết Sơn Bộ…) không ít thì nhiều đều có tư tưởng phát triển, phần nhiều đó là khuynh hướng của những Tăng Ni trẻ hơn trong giáo đoàn nên thường được gọi chung là Giáo Thọ Bộ (Achariyavada) hay Đại Chúng Bộ (Mahasanghikavada). Đến 600 năm sau đức Phật Niết-bàn, Phật Giáo Đại Thừa ra đời, khởi đầu là Tổ Mã Minh với tác phẩm Đại Thừa Khởi Tín Luận, và từ đó danh từ Đại Thừa và Tiểu Thừa mới bắt đầu xuất hiện, những phái phát triển trước khi có Đại Thừa đều được gọi là Tiểu Thừa. Từ khi Phật Giáo Đại Thừa phát triển mạnh với những vị luận sư nổi tiếng như Long Thọ, Thế Thân, Vô Trước… thì các bộ phái Tiểu Thừa yếu dần và mất hẵn. Như vậy cuối cùng vẫn còn lại hai khuynh hướng: bên Nguyên Thủy còn lại Thượng Tọa Bộ và bên Phát triển chỉ còn Phật Giáo Đại Thừa mà thôi.

Phật Giáo Đại Thừa lại chia làm 10 tông phái lớn gọi là thập đại tông phái, trong đó có Không Tông, Hữu Tông, Luật Tông, Tịnh Độ Tông, Thiền Tông, Mật Tông (Lạt-ma Giáo), Hoa Nghiêm Tông, Pháp Hoa Tông (Thiên Thai Tông) v.v… Hiện nay ở Việt Nam có 2 tông phái chính: Nam Tông tức Phật Giáo Nguyên Thủy và Bắc Tông nói chung gồm có Thiền Tông, Tịnh Độ Tông, Mật Tông và Phật Giáo Khất Sĩ do Tổ Minh Đăng Quang sáng lập tại Nam Bộ.

Về tận cùng của Phật Pháp thì tất cả các tông phái đều có một cốt lõi chung đó là chân lý giác ngộ giải thoát, nhưng khác nhau về hình thức tổ chức, nghi lễ, biện pháp tu tập. Theo như Hòa Thượng Thích Minh Châu, vị tiến sĩ Phật học đầu tiên của Việt Nam du học ở Ấn Độ và Giáo sư Radhakrishna người Ấn Độ đầu tiên dạy giáo lý đức Phật tại các viện đại học phương Tây đề nghị thì nên nghiên cứu Phật Giáo Nguyên Thủy trước để làm gốc rồi sau khi nắm vững cốt lõi Phật Pháp thì có thể bổ sung bằng cách nghiên cứu sự vận dụng của Phật Giáo các tông phái phát triển. Thầy cũng nhất trí phương thức này, còn theo tông phái nào thì tùy nhân duyên và trình độ của người tu học.

Tiện đây thầy cũng xin nhắc lại mục đích của HỎI ĐÁP trong trang web này là thầy chỉ giúp hướng dẫn tu tập thôi, nếu hỏi những vấn đề quá rộng mang tính nghiên cứu hoặc thỏa mãn sự tò mò của lý trí thì thầy sẽ không trả lời.