Hỏi Đáp

Question 1

Ngày gửi: 23-05-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy. Con có người bạn tập thiền, và trong thời gian gần đây, trong lúc ngồi thiền và đôi lúc trong sinh hoạt hằng ngày, anh có nghe tiếng nói trong nội tâm. Và trong khi ngủ anh nói cũng có gặp những giấc mơ và hình ảnh kỳ lạ. Anh không trình bày rõ là những gì, nhưng anh nói là chỉ muốn là những việc đó đừng xảy đến với anh nữa. Con có khuyên anh là đừng tập thiền nữa, và hãy cứ buông thả, thư thái thân tâm, để cho nó được nghỉ ngơi. Không biết con khuyên vậy có đúng không. Xin thầy hoan hỷ chỉ dạy cho chúng con. Cám ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

Answer

Con khuyên như vậy là đúng. Nếu tiếp tục anh ta có thể bị rối loạn tinh thần (thầy tránh dùng từ tâm thần). Nhiều người cố gắng “thiền” nhưng không thực sự biết thiền là gì, cứ nghĩ rằng làm sao định tâm hay đạt đến kết quả nào đó mà họ mong ước là được. Thiền thì ngược lại, chính vì tâm không mong muốn gì cả, chỉ buông thư nghỉ ngơi thoải mái (ly dục ly bất thiện pháp) nên tâm liền ổn định tự nhiên. Tâm ổn định do không mong cầu nên thoát khỏi các tướng khái niệm mà thấy rõ thực tánh pháp, và đó chính là định tuệ trong chánh pháp.

Question 2

Ngày gửi: 22-05-2012

Câu hỏi:

Thưa Thầy. Mấy hôm nay con phát hiện sao mình toàn muốn trở thành không vậy đó. Ngoài miệng thì chấp nhận thực tại như đã hiểu hết rồi vậy, nhưng bên trong thì một đống phức tạp khác với cái hiểu cái tưởng lung tung. Con đang chơi bày ra bừa bãi, rồi muốn ngăn nắp. Đang thất bại muốn thành công. Đang khổ muốn vui. Đang cái này muốn cái khác… Hèn chi không khổ làm sao được, phải không thưa thầy? Thì ra cái thật mình hiểu về mình không nhiều, mà cái mình tưởng mình hiểu hoặc mình gán cho mình thì lại rất nhiều! Con rùng mình về con người thật của con đấy. Sao con hiểu mà sao chưa trở về với thực tại thân tâm được thưa thầy?

Xem câu trả lời

Answer

Như vậy là con đã có trở về chính mình mới thấy ra rõ hơn về cái ta luôn muốn trở thành như thế. Giá trị của cuộc sống rốt lại chỉ để phát hiện ra cái ta ảo tưởng nhờ trải nghiệm những nỗi khổ niềm vui thế đấy. Cái ta ảo tưởng luôn muốn trở thành, trở thành như ý thì vui, không trở thành như ý thì khổ. Nhưng cũng nhờ thế mà giúp con trải nghiệm những thăng trầm để thấy ra sự thật nơi chính mình và cuộc sống. Muốn trở thành thì phải nhận hậu quả khổ vui, đó là cái giá phải trả cho bài học giác ngộ, giá càng cao thì bài học càng hay. Cho nên quan trọng là giác ngộ được gì chứ không phải trở thành cái gì, còn họa phúc, khổ vui không có gì đáng kể. Đúng là người xưa nói “họa là chỗ dựa của phúc, phúc là chỗ về của họa” mà thôi.

Đời muốn được vui nên mới khổ

Khổ rồi vẫn thấy những niềm vui

Khổ vui vui khổ… À ra thế!

Cay đắng đan xen những ngọt bùi.

Cay đắng đan xen những ngọt bùi

Tỉnh ra, chợt thấy chẳng gì vui!

Không vui, mới biết không gì khổ

Ô hay, sao cứ mãi ngậm ngùi?

Question 3

Ngày gửi: 22-05-2012

Câu hỏi:

Thưa thầy cho con hỏi. Thế nào là tâm thất niệm (có phải đó là tâm dao động, vọng động, suy nghĩ lo lắng sợ hãi về những chuyện ở tương lai hay áy náy những chuyện quá khứ phải không thầy)? Thế nào là tâm tạp niệm, tâm vọng niệm? Thầy có thể lấy cho con vài ví dụ về tâm thất niệm, tâm tạp niệm, tâm vọng niệm được không ạ. Con xin cám ơn thầy.

Xem câu trả lời

Answer

Thất niệm là tình trạng tâm bỏ quên thực tại thân-tâm-cảnh vì đang dính mắc vào một đối tượng “ảo” bên ngoài. Thất niệm có thể xuất hiện dưới hình thức tạp niệm là suy nghĩ lung tung bất định từ chuyện này qua chuyện khác, hoặc dưới hình thức vọng niệm là suy nghĩ sai lầm không căn cứ trên sự kiện thật.

Ví dụ một học sinh đang ngồi trong nhà học bài nhưng tâm lại đang tưởng tượng đi chơi ngoài phố, đó là thất niệm. Đang nghĩ đi chơi ngoài phố rồi lại tưởng tượng lên xe buýt đến công viên, rồi vào siêu thị mua sắm v.v… đó là tạp niệm. Đã vậy cậu ta nghĩ rằng tâm mình đi lang thang khắp chốn như vậy thật là tuyệt vời, đó là vọng niệm.

Question 4

Ngày gửi: 22-05-2012

Câu hỏi:

Cháu năm nay 14 tuổi chuẩn bị thi vào lớp 10, cháu rất lo sợ sẽ không vào được trường công lập. Cháu sợ phụ lòng ba mẹ. Vậy mong thầy chỉ giúp cháu làm thế nào để tự tin hơn được không ạ?

Các chủ đề liên quan:

bất an & sợ hãi

Xem câu trả lời

Answer

Khi cháu siêng năng, chú tâm và tỉnh táo chăm lo học tập thì cháu sẽ tự tin hơn và cũng không để phí thời gian cho việc lo lắng vô ích. Vào trường công là tốt nhưng không nên vì thế mà tạo áp lực cho mình. Chính sự siêng năng, chăm chú và nhẫn nại học tập tạo nên khả năng đạt được thành quả cao trong thi cử, đồng thời cũng tạo nên phẩm chất cao quý của một con người. Vì vậy dù vào được trường công hay không thì cháu vẫn có được phẩm chất cao quý mà thầy nghĩ đó mới là điều ba mẹ cháu mong cháu có được hơn cả mong cháu vào trường công để chỉ gây áp lực phản tác dụng. Thầy chúc cháu cứ tự nhiên mà học tập chăm chỉ, không có gì đáng sợ cả, chỉ sợ là không siêng năng chuyên chú học tập mà thôi.

Question 5

Ngày gửi: 22-05-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy! Theo con hiểu thì để giác ngộ, giải thoát thì phải nhận ra được bản ngã của mình (hay cái tôi của mình). Thông qua việc quán sát cái tôi từ hành động, ý nghĩ, cảm giác… mọi lúc mọi nơi để nhận ra nó. Khi nhận ra bản ngã của mình, không còn bị vướng mắc thì ta sẽ giải thoát phải không Thầy? Rất mong Thầy chỉ dạy cho con! Con xin cảm ơn Thầy!

Các chủ đề liên quan:

giải thoát

Xem câu trả lời

Answer

Đúng vậy. Nhưng thực ra không phải giải thoát ra khỏi điều gì ngoại trừ cái ta ảo tường. Tuy nhiên cái ta thì con chỉ cần thận trọng chú tâm quan sát nó thôi chứ không nên vội vàng loại bỏ hay duy trì nó. Phát hiện và theo dõi nó để qua nó học được những bài học về tánh tướng thể dụng của pháp mà không bị nó đánh lừa là được.

Question 6

Ngày gửi: 22-05-2012

Câu hỏi:

Bạch sư: trong thiền hành người ta thường hay nói, Tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác. Có phải tỉnh giác là trạch pháp không? Kính mong sư giải thích cho con hiểu rõ. Con cám ơn.

Xem câu trả lời

Answer

Tinh tấn là trở về thực tại, không buông theo ý muốn của cái ta ảo tưởng mà thuật ngữ Phật học gọi là không buông lung phóng dật. Chánh niệm là tâm trọn vẹn với thực tại hay không bỏ quên chính mình (thất niệm) để lang thang nắm bắt ảo ảnh bên ngoài. Tỉnh giác là thấy biết không mê mờ, tức thấy trực tiếp không qua ý niệm của lý trí vọng thức và không qua phản ứng tạo tác chủ quan của bản ngã. Trạch pháp chỉ là một công dụng trong ý nghĩa rộng hơn của tỉnh giác.

Question 7

Ngày gửi: 21-05-2012

Câu hỏi:

Thưa thầy con chưa rõ lắm tại sao nói: thực tướng vô tướng – thì thực tướng ở đây là gì vậy, xin thầy cho con ví dụ làm rõ cho con, con cảm ơn thầy.

Xem câu trả lời

Answer

Thực tướng tức bộ mặt thật của một vật thì như chính nó là chứ không phải như bất cứ hình ảnh nào mà người quan sát nó hình thành trong ý niệm chủ quan của anh ta rồi gán cho nó. Nói cách khác, bản chất của một vật con đang nhận thức độc lập với hình ảnh mà con hình dung về nó. Ví dụ con thấy một vật A (khách quan) thành A’ (chủ quan 1), bạn con thấy thành A” (chủ quan 2) v.v… Như vậy thực tướng vô tướng ở đây được hiểu là: Bộ mặt thật của A không phải là hình ảnh A’, A” mà con và bạn con gán cho nó. Nguyên lý này cho thấy con người đã đang và sẽ bóp méo sự thật tới đâu nếu không hóa giải được những hình tướng chủ quan mà chính họ đã gán cho mọi sự mọi vật.

Question 8

Ngày gửi: 21-05-2012

Câu hỏi:

Kính thưa thầy, con có thỉnh chiếc vòng đeo tay bằng kim loại có khắc câu thần chú OM MANI PADME HUM. Con rất thích đeo vòng này, vì khi đeo vào con cảm thấy tâm hồn an lạc, vui vẻ và con niệm Phật nhiều hơn. Nhưng con không biết khi đeo vòng này thì có phải kiêng cử gì trong cuộc sống sinh hoạt đời thường hay không? Có người bảo con lúc tắm, hoặc đi vệ sinh, hoặc tối đi ngủ, hoặc những lúc thân mình không sạch sẽ thì phải tháo vòng ra, như vậy con thấy cũng bất tiện. Con xin Thầy chỉ dạy cho con. Con xin cảm ơn Thầy

Các chủ đề liên quan:

nguyên lý tu tập

Xem câu trả lời

Answer

Nếu con đeo chiếc vòng đó mà cảm thấy tâm hồn an lạc thì cũng tốt, nhưng nếu không đeo vòng mà con vẫn thấy tâm hồn an tịnh trong sáng thì càng tốt hơn nhiều, và lúc đó con khỏi cần phải tháo ra đeo vào và cũng khỏi phân vân kiêng cử hay không kiêng cử điều gì cả.

“Om mani padme hum!” có nghĩa là “Hãy là viên ngọc quý trong đóa sen”. Đóa sen chỉ cho tâm thanh tịnh, viên bảo ngọc chỉ cho tánh biết sáng suốt, do đó câu này ám chỉ trong tâm mỗi người vốn có tánh giác thanh tịnh trong sáng như viên ngọc mani hoàn hảo, vậy nếu con biết trở về sống với tánh giác thanh tịnh trong sáng đó thì con không cần đeo chiếc vòng bên ngoài nữa.

Mà thực ra con đã thấy khi đeo chiếc vòng con vẫn cứ phân vân nghi hoặc như thường. Còn lệ thuộc, còn bám víu điều gì thì vẫn còn phân vân lo lắng và đó chính là bất an. Sao con không trở về với viên ngọc mani trong sáng nơi tâm hồn vốn thanh tịnh như đóa sen kia? Đơn giản thôi con ạ, hãy thường trở về sống trọn vẹn với chính mình trong tỉnh thức rồi con sẽ thấy ra đó chính là viên ngọc quý trong đóa sen tâm hồn mà con đã sẵn có từ lâu!

Question 9

Ngày gửi: 21-05-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, biết thân, tâm, cảnh, nhất là thường biết rõ tâm, như khi biết là ý niệm khởi thì nó đã mất tiêu rồi nên bớt chạy theo si mê chấp trước, song những ngã mạn, đố kỵ, dính mắc, ngu ngốc… tuy con vẫn biết mà lắm khi chúng vẫn còn mãnh liệt trào dâng xuất hiện bất thình lình, vậy nó từ đâu ạ? Kính Thầy chỉ dạy thêm cho con.

Xem câu trả lời

Answer

Ý thức chỉ thấy được phần chấp ngã và phiền não đang hiện hành trên bề mặt của nó, còn những tập khí ngủ ngầm sâu kín ở trong vô thức (Anusaya) thì ý thức không thấy được. Những tập khí này sẽ trở nên những xung động mãnh liệt gây ra “địa chấn” và cũng có thể bất chợt phun ra như núi lửa. Cứ bình tĩnh đừng hoảng hốt và tốt nhất là chỉ nên lặng lẽ quan sát để phát hiện (như một máy đo địa chấn) thôi, chứ không nên vội vàng trấn áp theo một phương pháp xử lý nào.

Tuy nhiên cũng nhờ chúng hoạt động thì tánh biết mới phát hiện chúng đang có mặt trong vô thức để có thể hữu thức hóa vô thức những xung lực này. Sau khi tánh biết có thể thấy rõ mọi hiện tượng ở bề mặt hữu thức thì nó bắt đầu phát hiện những hoạt động vô thức mà trước đây ý thức không thể nào biết được. Đây là dấu hiệu tốt trong việc phát huy tầm thấy biết rộng sâu hơn qua những yếu tố tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác của tánh biết. Cứ tiếp tục thấy biết như chúng là, không có gì đáng ngại.

Question 10

Ngày gửi: 20-05-2012

Câu hỏi:

Thưa thầy, Con đã từng tham dự khóa thiền của thầy tại Huế. Trong suốt thời gian đó đến nay, con đã ngộ ra rất nhiều điều, và nhận thấy rằng những điều thầy dạy làm cho con giác ngộ từng ngày. Nhưng đôi khi, con vẫn không thể biết rõ chính mình, vì những cám dỗ cuộc sống: vật chất, địa vị, danh vọng, hay những tham ái, sân, hận, ghét hay thương… Những lúc vong thân như thế, con đã mất rất nhiều thời gian vô ích, con xin hỏi, con phải làm thế nào để luôn chánh niệm, tỉnh giác khi mình rơi vào trường hợp này? Thứ hai, con xin hỏi thêm: Trong lúc con đang học, thì một ý nghĩ khởi lên và chúng lôi con đi. Lúc đó, con dừng việc học lại và quan sát chúng, xem nó như thế nào. Như thế có đúng không thầy? Vì con cảm thấy mỗi lần dừng lại để quan sát chúng thì phải bỏ ra 1 khoảng thời gian rồi!

Các chủ đề liên quan:

nguyên lý tu tập | Niệm tâm

Xem câu trả lời

Answer

1) Không sao, con đang như thế nào thì cứ thấy mình như vậy, có như thế con mới phát hiện ra được mọi mặt phải trái của chính mình. Không cần cố gắng để đạt đến một tình trạng chánh niệm tỉnh giác lý tưởng mà chỉ cần thấy mình như mình đang là. Con cứ làm theo nhu cầu cần thiết của đời sống miễn sao con vẫn sáng suốt biết mình là được. Đừng vội, cứ như vậy thì đến lúc nhân duyên chín mùi con sẽ thấy ra tất cả.

2) Thực ra khi con biết có ý nghĩ khởi lên thì nó đã dừng lại rồi, đâu cần một thời gian để theo dõi nó. Khi ý nghĩ khởi lên và lôi con đi tức con đã dừng việc học rồi bây giờ còn dừng gì nữa? Nhưng khi con biết ý nghĩ đang khởi lên tức con đã trở về với mình và “mình” lúc đó chính là việc học. Như vậy không phải là dừng việc học mà là dừng ý nghĩ để trở về việc học thì đúng hơn. Nhưng đối với tâm thì thấy tức là dừng chứ không dừng bằng cách ức chế hay dồn nén nó.