Hỏi Đáp

Vô thức cũng có chức năng ngấm ngầm xử lý tiếp những tình huống mà hữu thức chưa xử lý xong. Do đó lắm khi vô thức xử lý chính xác và tài tình hơn hữu thức nhiều. Điều này chứng tỏ rằng tánh biết có khả năng hoạt động cả trong lãnh vực hữu thức lẫn vô thức.

Giấc mơ thường thực hiện những ý tưởng mà ban ngày không thực hiện được, điều này giúp giải tỏa những căng thẳng do áp lực của những ý tưởng bức xúc ban ngày. Sự thực hiện của những giấc mơ loại này thường là hư cấu.

1) Vâng lời cha mẹ. Nếu cha mẹ sai xấu thì lựa lời khuyên can, không nên chống đối bất kính

2) Đỡ đần công việc cho cha mẹ để cha mẹ bớt nhọc nhằn

3) Gìn giữ gia phong chân chính và tạo điều kiện cho cha mẹ tu học theo chánh pháp

4) Phụng dưỡng cha mẹ nhất là lúc cha mẹ già yếu bệnh hoạn

5) Thường chia sẻ hay hồi hướng phước đức đến cha mẹ

Đó là chuyện con nên làm, còn chuyện của pháp thì để pháp tự biết lo liệu.

Tình cảm nhiều là tốt chứ đâu có sao. Nếu tình cảm là lòng vị tha, tâm từ bi bác ái thì càng nhiều càng tốt. Điều quan trọng là thấy rõ tình cảm của mình, biết đó là loại tình cảm gì để không bị những tình cảm sai trái chi phối, đồng thời phát huy được những tình cảm vô ngã vị tha.

Tu hành là một quá trình điều chỉnh nhận thức và hành vi, quá trình này tất nhiên phải tuần tự nhưng giác ngộ thì lại lập tức. Do đó mới nói “Lý đốn ngộ, sự tiệm tu” là vậy. 

Vô ký là một từ đã bị dùng mập mờ nhiều nghĩa nên rất dễ bị hiểu lầm. Thường người ta dùng từ vô ký với nghĩa tâm xả. Nhưng lại có nhiều loại xả: Về cảm thọ thì xả là không khổ không lạc. Về tính chất hành động thì xả là không thiện không ác. Về phản ứng tâm lý trên đối tượng thì xả là trung lập hay không bận tâm. Về nhận thức thì xả nghiêng về vô thức… Như vậy phải xem trong ngữ cảnh là vô ký được dùng với nghĩa nào!

Thực ra vô ký thường ám chỉ trạng thái tâm không có chủ ý (không tạo tác) và thuộc tâm quả vô nhân, nhất là những tâm vô nhân tương ưng với xả trong 18 tâm vô nhân dị thục (vipàkàhetuka cittàni). Như vậy tâm vô ký này chỉ giống với tâm rỗng lặng trong sáng ở chỗ không tạo tác, và đôi khi cùng có trạng thái xả nhưng không hoàn toàn giống nhau về tính chất. Trên thực tế hai tâm này khác nhau hoàn toàn vì tâm vô ký thì thuộc tâm vô nhân dị thục còn tâm rỗng lặng trong sáng thì có thể là tâm nhân, tâm quả hay tâm duy tác trong loại tâm tịnh hảo (sobhana citta) hoặc tâm siêu thế (lokuttara citta). Con phải chiêm nghiệm thật sâu và thực mới thấy ra sự khác biệt về tính chất của các loại tâm này chứ không phải qua khái niệm ngôn từ mà hiểu được.