Hỏi Đáp

Question 1

Ngày gửi: 29-07-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, hôm nay con xin hỏi về giấc ngủ và vấn đề ăn uống: Con được biết là cần phải ăn ít và ngủ ít để giảm dần những vọng động, như vậy sẽ hỗ trợ tốt cho việc tu tập. Các vị sư tu hạnh đầu đà cũng rất nghiêm khắc tự rèn luyện bản thân trong 2 vấn đề này. Do đó, các vị cũng đạt được những thành quả lớn lao, dần dần tâm không còn dao động trước những đau khổ, đòi hỏi nơi thân. Con rất lúng túng không biết nên tự mình làm như thế nào? Ví dụ như ăn ít, ngủ ít, con lại sợ cơ thể không chịu nổi. Nhiều hôm thử thức khuya (con đọc sách, chứ con chưa tập ngồi yên), là cơ thể thấy không được tỉnh táo, 1 đến 2 ngày sau mới bình thường trở lại. Nếu không ngủ trưa, đến chiều đi làm, con lại cũng không tỉnh táo, trí nhớ giảm. Nhưng nếu ngủ dậy, đầu óc lại vọng động kinh khủng, phải mất một lúc mới nhận biết được. Vấn đề ăn cũng vậy nữa, ăn không biết thế nào cho điều hòa, bởi vì con sợ bệnh lắm, khi cơ thể “điều đình” con thường không làm được gì cả. Con biết là con chưa được cứng rắn. Xin Thầy chỉ cho con vài kinh nghiệm trong vấn đề này. Con xin chân thành cám ơn.

Các chủ đề liên quan:

Answer

Ăn ngủ đương nhiên phải điều độ mới tốt, ăn ngủ không đúng, như quá nhiều hay quá ít, tất nhiên có hại cho thân tâm. Không có một quy định nào về mức độ ăn ngủ cho mọi người, mỗi người phải tự biết điều chỉnh nhận thức và hành vi trong lãnh vực ăn ngủ của bản thân mình. Những điều con chiêm nghiệm đang dần dần mở ra cho con nhận thức đúng về ăn ngủ. Con nên thận trọng chú tâm quan sát để học ra bài học rất gần gũi và thiết thực này. Trải nghiệm, chiêm nghiệm, thể nghiệm đời sống là quá trình chứng nghiệm sự thật, đó là một quá trình khám phá đầy hứng thú mà con không nên bắt chước hay nghe theo chỉ dẫn của bất cứ ai khác.

Ăn ngủ cũng quan trọng nhưng chưa phải là toàn bộ vấn đề cuộc sống. Tâm là yếu tố còn quan trọng hơn nhiều. Nếu tâm con không đủ định tĩnh sáng suốt thì làm sao biết được thế nào là ăn ngủ đúng tốt? Lão Tử nói: “Hư kỳ tâm, thực kỳ phúc, nhược kỳ chí cường kỳ cốt” là đạo dưỡng sinh. Tâm nên rỗng lặng trong sáng (hư kỳ tâm, nhược kỳ chí) thân nên khỏe mạnh điều hoà, ăn ngủ hợp đạo dưỡng sinh (thực kỳ phúc, cường kỳ cốt). Nếu tâm quá lăng xăng với những tham vọng trở thành để đạt được những sở đắc, còn thân mất ăn mất ngủ thì đó là tự mình tạo địa ngục cho mình mà thôi! Đầu-đà (dhutanga) là pháp đối trị tham ăn tham ngủ… và say mê trong phóng dật, chứ không phải là ép xác như pháp tu khổ hạnh của bàng môn, tả đạo.

Question 2

Ngày gửi: 29-07-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, Con là một người ngoại đạo, tình cờ con đọc sách Phật và thấy câu nói: “thân người khó được…”, mà sao con thấy tỉ lệ sinh nhiều hơn tỉ lệ chết, dân số thế giới ngày một tăng, vậy tại sao lại nói thân người khó được? Kính xin Thầy giải thích cho con được rõ.

Các chủ đề liên quan:

Hỏi & Đáp về Phật giáo

Xem câu trả lời

Answer

Dân số loài người tăng thực ra không đáng kể, và đó chỉ là sự chuyển đổi cõi giới của chúng sinh trong Vũ trụ bao la này mà thôi. Chúng sinh tuỳ theo duyên nghiệp mà điều tiết sự sinh trưởng ở cõi này hay cõi khác. Ví dụ Chư Thiên sinh xuống, quỷ thần sinh lên làm người, do đó loài người có thể Tăng, hoặc chiến tranh, thiên tai… làm loài người có thể giảm, việc tăng giảm chỉ là hiện tượng trên trái đất chứ không phải trên toàn vũ trụ, do đó khó mà kết luận được.

Sinh làm người là khó ở đây ý muốn nói làm người là cơ hội hiếm có để thực hiện bài học giác ngộ, đừng nên để mất cơ hội đó. Cõi thấp hơn thì khổ đau nhiều quá, cõi cao hơn thì sung sướng nhiều quá nên khó học được bài học điều chỉnh nhận thức và hành vi như cõi người – nơi có cả khổ lẫn vui, cả thiện lẫn ác cho sự học tập tôi luyện. Nếu có nhiều chúng sinh hội đủ điều kiện “tuyển sinh” thì được tuyển làm người để hoàn thành bài học giác ngộ của mình, do vậy số người có thể đông hơn là chuyện bình thường.

Question 3

Ngày gửi: 27-07-2012

Câu hỏi:

Thưa Thầy, Con có may mắn được trực tiếp nghe Thầy kể chút chút về cuộc đời Thầy khi Thầy giảng Pháp ở Hà Nội. Con xin mạnh dạn đề xuất đến Thầy về việc cho ra đời một cuốn tạm gọi là sách trong đó kể về cuộc đời tu tập của Thầy do chính Thầy viết hoặc kể lại thì thật là tốt lành cho đệ tử chúng con. Con kính mong Thầy hoan hỷ đồng ý.

Các chủ đề liên quan:

tùy duyên thuận pháp

Xem câu trả lời

Answer

Cám ơn con đã có lời đề nghị. Thầy cũng có ý định viết nhưng chủ yếu chỉ nói về những trải nghiệm thân chứng trong quá trình học đạo và tu tập đã đưa thầy đến với nguyên lý “Tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha” như thế nào thôi. Nếu ai có duyên qua đó vững tin hơn trên hành trình tự mình trải nghiệm, chiêm nghiệm, thể nghiệm và chứng nghiệm thực tại thân tâm và xem đó như người bạn đồng hành là được, chứ thầy không có ý viết tự truyện để nói về cuộc đời không có gì đặc biệt của mình.

Question 4

Ngày gửi: 27-07-2012

Câu hỏi:

Thưa Thầy, có một người bạn hỏi con rằng: “Nghiệp có phải là duyên và duyên có phải là nghiệp không?”. Kính xin Thầy từ bi chỉ dạy cho chúng con được rõ.

Các chủ đề liên quan:

nghiệp | sinh mệnh & định mệnh

Xem câu trả lời

Answer

Duyên có thể là nghiệp quả đồng thời là điều kiện cho một nghiệp nhân phát sinh. Nói chính xác là trong nghiệp có nhân, quả và duyên. Duyên là điều kiện cho nhân phát sinh, và rồi cũng là điều kiện hình thành kết quả. Nhân và quả nếu không có duyên thì cũng khó hình thành. Ví dụ như hạt giống là nhân, nếu không có duyên đất, phân, nước, ánh sáng thì cũng không sinh trưởng được.

Question 5

Ngày gửi: 27-07-2012

Câu hỏi:

Con học Phật pháp cũng được vài năm, theo như con hiểu có 3 loại nghiệp là thiện, ác và vô ký nghiệp. Con không hiểu rõ vô ký nghiệp là gì và hành động nào thuộc loại nghiệp này. Xin Thầy giải thích cho con. Con cám ơn Thầy.

Xem câu trả lời

Answer

Từ vô ký dùng trong trường hợp nghiệp có nghĩa là không thiện không ác. Có nhiều hành động thuộc tâm quả hoặc tâm vô nhân dị thục cho nên không thiện, không ác. Hành động với tâm duy tác của bậc Thánh cũng vượt ngoài thiện ác. Ví dụ khi thấy, nghe, xúc chạm, biết mà tâm không khởi ý tạo tác, tức không gây nhân thiện ác gì cả thì đó là hành động vô ký. (Vô ký dùng trong cảm thọ thì có nghĩa là thọ xả, không khổ không lạc. Vô ký đôi lúc được dùng như hành động vô thức, ví dụ như hoạt động của bhavanga cũng không thiện không ác).

Question 6

Ngày gửi: 26-07-2012

Câu hỏi:

Dạ thưa Ngài, Ngài cho con hỏi, chú điệu đã là người đi tu chưa? Hay chỉ là một người làm công quả hoặc tập tu? Việc giữ giới có giống mấy sư không, đặc biệt là giới thứ ba?

Các chủ đề liên quan:

Hỏi & Đáp về Phật giáo | xuất gia & tại gia

Xem câu trả lời

Answer

Chú tiểu cũng là người đi tu nhưng mới bắt đầu tập tu. Giai đoạn 1 là làm công quả để thử thách và làm quen với môi trường xuất gia. Giai đoạn 2 là được chấp nhận làm giới tử để học kinh, luật và nghi thức xuất gia. Giai đoạn 3 được thọ giới Sa-di hoặc Sa-di- ni để thử dưới dạng một nhà sư. Giai đoạn 4 được thọ giới Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni, giai đoạn này mới chính thức được làm thành viên của Tăng Chúng. Như vậy thì giai đoạn nào cũng gọi là đi tu nhưng được thọ đại giới nhập vào Tăng Chúng mới chính thức là một tu sĩ trong hàng Tăng-già. Tất cả người tu dù là Phật tử tại gia cũng phải giữ giới không tà dâm huống chi người xuất gia. Một người chưa thọ giới Sa-di trở lên thì vẫn có thể quan hệ tình dục với vợ hay chồng mình, tuy nhiên đã đi tu dù đang là chú tiểu mà vẫn quan hệ tình dục với vợ hay chồng mình thì sẽ có ít cơ hội được thọ giới vì trong thời gian thử thách đã thất bại.

Question 7

Ngày gửi: 25-07-2012

Câu hỏi:

Kính đảnh lễ thầy. Thành kính biết ơn thầy, vì trong suốt mấy năm qua, dù ở xa thầy, nhiều hơn là ở gần thầy, nhưng con vẫn được tắm mát trong những lời dạy trí tuệ và xác thực từ người Thầy khả kính. Nay con chỉ còn biết đi, đứng, nằm, ngồi trong lặng lẽ, sáng trong của tánh biết mà thôi, ngoài ra, khi gặp việc, cần giúp ai con giúp ngay, cần bố thí, cúng dường, con cúng dường, giúp đỡ ngay, một cách hoàn toàn vô tư trong sáng, không cần cầu phước báu gì (dù con được ngài Hộ Pháp chỉ dạy về các quả báu đầy đủ cả). Thành kính chúc thầy dồi dào sức khỏe, là cội từng già xum xuê cho tứ chúng nương nhờ. Con đảnh lễ chào thầy – người Cha Trí Tuệ và Từ Bi của con.

Các chủ đề liên quan:

tri ân

Xem câu trả lời

Answer

Sadhu, lành thay! Có những người Phật tử sống tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha với tánh biết như con thì Phật pháp không bao giờ mai một và thầy cảm thấy hoan hỷ vô cùng. Chúc mừng con!

Question 8

Ngày gửi: 25-07-2012

Câu hỏi:

Bạch Sư Ông. Thưa Sư Ông, con nghe mẹ và bà ngoại con thường nói phải ăn, đi, đứng, nằm, ngồi trong chánh niệm. Nhưng thực ra con và mọi người cũng có ai hiểu được chánh niệm nghĩa là gì. Xin Sư Ông giải nghĩa cho ạ.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Thực ra Chánh Niệm không đi riêng một mình mà khi nói Chánh Niệm là ám chỉ cả 3 yếu tố Tinh Tấn, Chánh Niệm và Tỉnh Giác. Con người thường sống bị chi phối bởi hoàn cảnh bên ngoài, sống quên mình trong mê mờ như vậy dễ bị đắm chìm trong phiền phức và đau khổ. Sống chạy theo bên ngoài gọi là buông lung, sống quên mất chính mình gọi là thất niệm và sống không biết rõ chính mình gọi là mê muội không tỉnh thức. Vậy không buông lung theo lòng tham muốn bên ngoài mà biết trở về với chính mình, gọi là tinh tấn; sống trọn vẹn với chính mình, không quên mất chính mình nữa, gọi là chánh niệm; và sống biết mình một cách rõ ràng trong sáng gọi là tỉnh giác. Bà ngoại và mẹ nhắc con chánh niệm là ý nói rằng khi làm bất cứ việc gì như uống, ăn, đi, đứng, học bài… đều luôn trở về trọn vẹn trong sáng với việc ấy thì con sẽ thấy hứng thú và hiệu quả hơn, và vì không bị bên ngoài chi phôi, nên con sẽ không bị lo lắng buồn phiền gì cả, phải không nào? Sư ông chỉ cho con một cách thực hiện ý của bà và mẹ dễ dàng hơn là con nên thường thận trọng, chú tâm và quan sát việc làm của mình thì con sẽ chánh niệm không gì khó cả.

Question 9

Ngày gửi: 25-07-2012

Câu hỏi:

Kính gửi thầy: Xin thầy cho con hỏi một điều thắc mắc là chết có phải là hết hay không, chết rồi ta sẽ như thế nào?

Các chủ đề liên quan:

sinh tử & sinh diệt

Xem câu trả lời

Answer

Theo nguyên lý bảo toàn năng lượng thì chỉ có sự chuyển hoá từ dạng này qua dạng khác chứ không có cái gọi là hết hay không hết. Chỉ có một cái có thể hết đó là ảo tưởng, nhưng bởi vì ảo tưởng không có thật nên thực ra cũng không có gì để hết! Sống và chết là một dòng chuyển biến trùng trùng duyên khởi của nhân quả nghiệp báo mà thôi. Mọi thứ đều đang sinh ra và chết đi trong từng sát-na, vì vậy sống có nghĩa là sự chuyển dịch không ngừng của sinh và chết, chết và sinh…

Question 10

Ngày gửi: 25-07-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, cho con hỏi để có dịp được trình pháp với Thầy. Con thấy trong sự thực hành mình không thể nào tách biệt ra là lúc nào thì cần tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác và lúc nào thì cần thận trọng, chú tâm, quan sát được. Vì lúc nào cũng phải thực hành 2 phương cách đó chung với nhau. Ví dụ con thực tập là: 1. Lúc nào cũng tinh tấn, có nghĩa là nhớ buông thư và thư giãn thân tâm mọi lúc, mọi nơi. Nó giúp mình dễ có mặt với thực tại. 2. Và giữ chánh niệm bằng cách thực tập thận trọng, chú tâm, quan sát trong mỗi việc làm. 3. Tỉnh giác sẽ tự nhiên có mặt Kính xin Thầy hoan hỷ chỉ dạy và điều chỉnh lại cho con. Con cám ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Thực ra, trong lành định tỉnh sáng suốt, thận trọng chú tâm quan sát và tinh tấn chánh niệm tỉnh giác là ba nhóm khác tên gọi, khác chỗ dùng nhưng có cùng tính chất như nhau nếu không muốn nói là một, vì cả ba đều là giới định tuệ. Do đó thầy mới nói trong lành định tỉnh sáng suốt là tự tánh giới định tuệ, thận trọng chú tâm quan sát là tuỳ dụng giới định tuệ, và tinh tấn chánh niệm tỉnh giác là minh sát giới định tuệ. Khi tâm trong lành, định tĩnh, sáng suốt thì đó là giới định tuệ tự nhiên; khi tâm thận trọng, chú tâm, quan sát thì đó là giới định tuệ được ứng dụng trong từng trường hợp cụ thể; khi tâm tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác thì đó là giới định tuệ để đưa tâm phóng dật, thất niệm, bất giác trở về trọn vẹn trong sáng với thực tại. Vậy con cứ tuỳ nghi mà ứng tâm tự nhiên phù hợp với giới định tuệ chính là sống tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha. Con thấy như vậy là đúng.