Hỏi Đáp

1) Nếu nói thiền định chung chung thì trạng thái con đạt được là tốt. Ánh sáng là một trong những dấu hiệu ban đầu (ấn chứng) gọi là hỷ (pìti) rất tốt của những thiền chi trong định. Tà định có 2 loại: một là định có mục đích xấu (bất thiện), hai là định có mục đích tốt (tịnh hảo, thiện) vì vậy tà định không hoàn toàn có nghĩa xấu như nhiều người tưởng và xem là thiền bất chính của ma giáo. Chữ tà (micchà) ở đây chỉ có nghĩa là không đúng con đường minh sát, giác ngộ Niết-bàn thôi. Sai lầm của định này dù tốt hay xấu đều còn hữu vi, hữu ngã và tất nhiên là dính mắc vì vậy nó là trở ngại hàng đầu trong 10 phiền não chướng cho tuệ giác của thiền tuệ.

Chánh định là định đúng hướng với thiền tuệ, và đi chung trong thiền tuệ vì vậy chánh định mới đi đến Thánh định, một yếu tố trong Bát Thánh Đạo của bậc Thánh. “Tà định tốt” cũng có thể được xem là chánh định khi yếu tố tỉnh giác vẫn soi chiếu được những thiền chi để không bị rơi vào dính mắc và lầm tưởng đó là tuệ chứng. Nghĩa là khi chứng nghiệm qua những trạng thái định ấy tuệ tỉnh thức vẫn thấy rõ chứ không chấp lầm.

2) Nếu định tâm chỉ mới sơ cơ, ở mức tầm tứ hoặc mới vào cận định thì tiếng sấm sét có thể gây chấn động mạnh không tốt. Người sơ cơ thường quá cố gắng nên hơi bị căng thẳng do đó nên tránh tiếng động mạnh.  Tâm định cao và thiền Minh sát thì không sao.

3) Nếu tâm đã rỗng lặng trong sáng thì còn muốn thu năng lượng vũ trụ làm gì nữa? Tâm rỗng lặng trong sáng chính là năng lượng vũ trụ rồi nên chỉ phát năng lượng thôi chứ không cần thu. Chỉ có tâm định hữu vi hữu ngã và vị kỷ mới còn muốn thu năng lượng, một tâm rỗng lặng (vô vi, vô ngã), trong sáng thì chỉ vị tha nên phát chứ không thu mà không bao giờ cạn.