Hỏi Đáp

Điều này thầy không dám bình luận, vì đó không phải là thực tại cần được chánh niệm tỉnh giác tại đây và bây giờ.

Đơn giản là vì con nghĩ đến đối tượng nhiều hơn là lắng nghe lại cảm xúc và phản ứng của mình. Khi con lắng nghe quan sát lại hoạt động của thân, của những cảm giác, cảm xúc, của những phản ứng nội tâm trong sự tương giao với các đối tượng thì con sẽ thấu hiểu được những thái độ xuất phát từ thân tâm con. Nhờ vậy, con sẽ không phản ứng lặp đi lặp lại theo thói quen nữa mà trong tỉnh thức mỗi hành động diễn ra đều mới mẻ, không là sự tiếp nối của ký ức. Chỉ trong cái nhìn mới mẻ đó con mới thấu rõ và cảm thông với chính mình, chỉ khi đó con mới có thể cảm thông và thương yêu người khác.

Duyên nghiệp cũng tốt nếu nó giúp con thấy lại chính mình để tự biết điều chỉnh nhận thức và hành vi. Nếu không có nghịch duyên ấy, con khó thấy được những tập khí ngủ ngầm sâu lắng trong vô thức của con. Một người có thể thấy mình không tham khi sống đầy đủ, nhưng khi thiếu thốn mới sinh lòng tham. Một người không sân khi luôn được vừa lòng, nhưng khi gặp điều trái ý mới biết mình có sân. Do đó sự tiếp xúc với nghịch cảnh sẽ giúp con khám phá những tập khí còn ẩn giấu trong con. Vậy con phải cảm ơn người bạn ấy vì đã giúp con phát hiện những cảm xúc và phản ứng của chính mình, nếu không chúng sẽ mãi mãi chìm đắm trong vô minh đen tối.

Có nhiều thái độ thấy đối tượng:

1) Thấy một cách tự nhiên – trong thấy chỉ thấy thôi – không theo dõi.

2) Thấy với chủ tâm theo dõi để tìm hiểu nó.

3) Thấy theo khái niệm đã có trước của mình (cho là).

4) Thấy với ý muốn điều khiển nó diễn ra theo ý mình (phải là).

5) Thấy để mong đạt được một mục đích ở tương lai (sẽ là).

Thực ra con thấy (đối tượng nào) không quan trọng mà thái độ thấy của con mới cần biết rõ.

Tâm vốn tự trong sạch nên không cần làm cho nó trở nên trong sạch. Bản chất của tâm không hề tự khởi lên ô nhiễm hay bất tịnh, chỉ có cái Ta ảo tưởng tạo tác lăng xăng nên tự ô nhiễm mà tưởng là tâm ô nhiễm đó thôi. Khi thấy ra mọi hành tướng lăng xăng của cái ta ảo tưởng thì nó tự biến mất để trả tâm về trọn vẹn trong sáng với thực tại, bấy giờ con sẽ thấy tâm không hề bị ô nhiễm.

Vậy con đừng cố gắng làm gì để trở thành trong sạch. Cái trong sạch do con tạo tác để trở thành thì cũng chỉ là một hình thức ô nhiễm khác thôi. Thấy ra mọi sự hình thành của ô nhiễm, không tránh né, thì con mới có thể không bị nó ràng buộc được nữa. Thực ra tất cả ô nhiễm đều xuất phát từ cái Ta ảo tưởng nên chỉ cần thấy rõ chúng thì chúng tự tan biến để trả tâm về với bản chất rỗng lặng trong sáng muôn đời của nó.

Hoặc là con chọn một trong hai đối tượng để quan sát, hoặc là con mở tâm ra với tầm nhìn rộng để thấy cả hai. Giống như ngọn đèn pin thì chỉ chiếu được vật này hoặc vật khác thôi, còn mặt trời thì có thể chiếu khắp mọi vật một lúc. Đó là sự khác biệt giữa cái biết và tánh biết đó con.