Hỏi Đáp

Để có dịp nào đủ duyên thầy sẽ nói lại đề tài này. Thầy cũng đang chờ bạn hôm qua tóm tắt bài pháp lần trước để thầy nhớ lại lần ấy đã nói gì, nếu không gặp duyên khác thầy sẽ nói khác và sẽ không “tuyệt vời” như bạn ấy nói thì sao. Ngày xưa đức Phật thuyết pháp cũng tùy duyên chúng sinh nên tuy cốt lõi thì giống nhau nhưng mỗi trường hợp Ngài thuyết mỗi khác ít khi Ngài lặp lại như cũ.

Niệm Phật hoặc thiền định chỉ để tâm trở lại bình thường, không buông lung, tán loạn (nhất niệm hoặc nhất tâm thanh tịnh), nhờ vậy mà có được tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác với thực tại hiện tiền, nghĩa là mới có thể trở về trọn vẹn trong sáng với thân-tâm-cảnh tại đây và bây giờ, như đức Phật đã dạy. 

Nhưng nhiều người niệm với tâm quá tham cầu chuyện phi thường khiến đưa đến tình trạng căng thẳng, bất thường. Lúc đó những dấu hiệu thần kinh bắt đầu xuất hiện và nếu tiếp tục như vậy thì chắc chắn sẽ tẩu hỏa nhập ma. Nếu họ không điều chỉnh thái độ niệm Phật lại cho đúng hướng thì không ai cứu họ được cả.

Thấy hữu vi vô thường

Nên không còn bám víu

Thấy hữu vi là khổ

Nên lòng chẳng vấn vương

Thấy pháp đều vô ngã

Nên buông hết tựa nương.

Thầy cũng đã gặp trường hợp có trạng thái tương tự như trải nghiệm của con. Cũng lạnh ngắt và toát mồ hôi. Lúc đó thầy không biết là tụt huyết áp, thầy chỉ biết ngoài trạng thái của thân thì tâm rất bình an, rất nhẹ nhàng thanh thoát. Mọi người đến xức dầu, xoa bóp, bấm huyệt, đắp mền v.v… thầy cảm nhận được rất rõ toàn bộ những diễn biến đó mà tâm vẫn cảm thấy hoàn toàn tĩnh lặng trong sáng. Lúc đó tự nhiên thầy cũng nghĩ đến cái chết với tâm trạng an bình hoan hỷ, đến nỗi nghĩ rằng bây giờ chết thì thật tuyệt vời. 

Một trường hợp khác thầy cũng đối diện với phút giây cận tử, lần này là một cơn đau dữ dội, bất kham, lúc đầu thì tâm dao động bất an liên tục với cảm thọ ưu, nhưng rồi tự nhiên tâm bỗng an bình nhẹ nhõm như vừa buông xuống một áp lực kinh khủng, và sẵn sàng đi vào cõi chết. Qua hai trường hợp trên thầy nhận thấy rằng: Tuy cận tử nghiệp rất quan trọng nhưng thái độ tâm lúc sắp lâm chung đối với cận tử nghiệp (hoặc trạng thái lúc lâm chung) mới quan trọng hơn cho việc quyết định tái sinh hay không và tái sinh như thế nào. Lúc tái sinh thì tử tâm (cuti) và thức tục sinh (pitisandhi) là hiện tượng của tâm còn tự thể của tâm vẫn là tánh biết dù lúc đó đang ở trong trạng thái nào (tiềm thức, hữu thức, vô thức, hay siêu thức).