Hỏi Đáp

Thấy chúng sinh khổ mà tâm vẫn an nhiên chứ không phải là thờ ơ lạnh nhạt. An nhiên vì thấy căn cơ trình độ như thị, nhân quả duyên báo như thị, buồn vui khổ lạc như thị… nên mới thật sự có lòng từ bi vô lượng. Chúng sinh đau khổ vì không giác ngộ, do đó chúng sinh phải thấy khổ thì mới sớm tỉnh ngộ, nếu chúng sinh lúc nào cũng chỉ muốn mọi sự an vui như trên Thiên giới thì khó mà giác ngộ giải thoát được.

Nhờ có đau khổ mới thấy ra và chấm dứt nguyên nhân sinh khổ. Đó là lý do vì sao chư Phật chỉ khai thị cho chúng sinh thấy sự thật về khổ (Khổ đế), thấy nguyên nhân sinh khổ là vô minh ái dục (Tập đế), vậy muốn chấm dứt nguyên nhân của khổ (Diệt đế) thì phải biết sống tùy duyên thuận pháp (Đạo đế), chứ không ai có thể ban vui cứu khổ cho ai được. Muốn cho chúng sinh luôn được an vui chẳng khác nào cho con đi học mà không muốn nó chịu cực chịu khổ để thành người mà chỉ muốn nó vui chơi rồi mua bằng cho nó vậy.

Thiền là trở về trọn vẹn cảm nhận thực tại một cách trong sáng. Khi sự cảm nhận trọn vẹn trong sáng đến mức hoàn toàn tự nhiên, không còn phân chia giữa “người cố gắng trở về” và “thực tại để trở về” nữa thì sự tương giao hay thể nhập thực tại chân đế bắt đầu. Đó chính là cảm nhận lúc con ngồi trong công viên. Khi buông xuống mọi trói buộc của tư kiến tư dục để tâm cởi mở thênh thang, đón nhận thực tại toàn diện như nó đang là… đó chính là “cõi” thiền vi diệu bất khả tư nghì. Con chỉ cần thường trọn vẹn trong sáng với thực tại, đừng cố gắng tìm kiếm cũng đừng mong cầu thủ đắc hay lặp lại thì chân lý sẽ tự xuất hiện một cách hoàn toàn tự nhiên như vậy đó.  

Hạnh phúc không có định nghĩa nào nhất định mà chỉ có hành trạng, nó xuất phát từ nhận thức và hành vi phước đức mà phước đức cao nhất là thanh tịnh, từ bi và trí tuệ. Trong Hạnh Phúc Kinh (Mangala Sutta) đức Phật dạy 38 hành trạng được gọi là hạnh phúc mà trong đó hạnh phúc tột cùng là:

Khi xúc chạm việc đời

Tâm không động, không sầu

Tự tại và vô nhiễm

Là phúc lành cao thượng.