Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: trình pháp & chiêm nghiệm

Đã nghe tiếng hét của Lâm Tế rồi còn hỏi phải hay không gì nữa? Bật cười là tốt rồi đó.

Thì đức Phật đã dạy trong Hạnh Phúc KInh:

Khi xúc chạm việc đời

Tâm không động, không sầu

Tự tại và vô nghiễm

Là phúc lành cao thượng.

Nhưng để được tự tại như vậy thì con cần học ra những bài học trải nghiệm trong cuộc sống. Chính nhờ con đã từng tiếp xúc với tính cách của người đó nên bây giờ con mới thản nhiên được. Nhưng bài học cuộc sống còn nhiều mặt khác nữa nên khi chưa hoàn toàn giác ngộ thì con vẫn còn thận trọng chú tâm quan sát để học những bài học mới từ cuộc đời.  

Đúng vậy, cuộc đời tuy là giả tạm vì bản chất của nó là vô thường, khổ, vô ngã nhưng nó cũng chính là bài học duy nhất để giác ngộ giải thoát. Tất cả chân lý đều ở trong cuộc sống này, khi sống với tham sân si thì đó là luân hồi đau khổ, khi đoạn tận tham sân si thì đó là Niết-bàn tịch tịnh. Vậy bài học là thấy ra đâu là đau khổ, đâu là Niết-bàn và nguyên nhân của nó ngay trong chính mình và cuộc sống chứ không phải cố gắng để đạt đến một trạng thái lý tưởng ở tương lai. Con chỉ cần lắng nghe, quan sát lại chính mình trong tương giao với cuộc sống, con sẽ thấy ra (vipassati) mọi chân lý mà chư Phật đã chứng ngộ. Chúc mừng con đang thoát khỏi cơn mê.

Tốt lắm, con cứ như thế mà khám phá sự thật để điều chỉnh nhận thức và hành vi ngày càng tùy duyên thuận pháp vô ngã vị tha là được.

Thầy đã nói nguyên nghĩa của kinh nghiệm là tốt, nhưng khi con bám víu vào kinh nghiệm thì sẽ mất sự sáng tạo. Nhận thức hay sự thành thạo từ những trải nghiệm khác với tích lũy kinh nghiệm mà bấy giờ đã trở thành thước đo cũ rích cho những sự đổi mới không ngừng. Con tránh đạp vỏ chuối còn người có đầu óc sáng tạo sẽ học từ đó cách trượt tuyết hoặc vô số biến hóa khác. Cha mẹ áp đặt kinh nghiệm của mình lên con cái đôi lúc là một sai lầm trầm trọng. Tại sao lâu lâu lại có một cuộc cách mạng, bởi vì phải loại bỏ những kinh nghiệm đã cũ rích, đã trở thành lề thói và gây chướng ngại cho sự tiến bộ. Nói tóm lại, phải thấy ra mặt xấu và mặt tốt của cái gọi là kinh nghiệm.

Kinh nghiệm là kết luận rút ra từ sự trải nghiệm. Chiêm nghiệm là luôn học hỏi từ những sự kiện đang diễn ra mà không vội kết luận, không lệ thuộc vào kinh nghiệm có trước. Có thể chiêm nghiệm qua sự chứng kiến một sự kiện bên ngoài, còn thể nghiệm là chiêm nghiệm sự kiện mà chính mình đang trải nghiệm. Chứng nghiệm là sự thể nghiệm chín chắn, trọn vẹn và hoàn hảo.