Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: Tội & phước

Bỏn xẻn là bất thiện nhưng không phải là nguyên nhân chính của nghèo, ngược lại lắm khi vì ích kỷ bỏn xẻn mà giàu cũng có. Giàu mà bất chính (lợi mình hại người) mới là có tội. Người ích kỷ bỏn xẻn dù giàu vẫn thấy mình còn nghèo. Do đó đánh giá giàu nghèo theo mức thu nhập là không đúng, và xem giàu nghèo là biểu hiện của phước tội lại càng không đúng hơn. Đó là một hiểu lầm trầm trọng về thiện và ác, phước và tội.

Theo thầy, giàu là người dù có thu nhập thấp nhưng vẫn thấy dư, sống hạnh phúc và sẵn sàng san sẻ cho người khác. Còn nghèo là người dù có thu nhập cao nhưng vẫn thấy thiếu thốn, và sống bất hạnh vì tham lam ích kỷ. Người “an bần lạc đạo” thì phước chứ không tội. Người “phú giả bất nhân” thì tội chứ không phước. Vậy phước tội được đánh giá theo tính chất thiện và bất thiện của hành vi (nhân) và thái độ chấp nhận hoàn cảnh (quả) chứ không căn cứ trên mức thu nhập cao hay thấp. Thu nhập thấp mà thấy an vui là hạnh phúc, thu nhập cao mà thấy buồn bực là khổ đau. Tội phước, khổ vui rất vi tế, khó mà xét được qua hình thức bên ngoài. 

1) Thân tâm trí thanh tịnh thì hết tội. Có 3 cách: Giới diệt tội ở thân, định diệt tội ở tâm, tuệ diệt tội ở trí. Giới định tuệ còn được thể hiện cụ thể trong Bát Chánh Đạo: Thấy biết đúng, suy nghĩ đúng là tuệ; nói đúng, làm đúng, sống đúng là giới; siêng năng,  không quên mình, tâm tĩnh lặng đúng là định.

2) Lấy trộm của Tăng chúng tội nặng hơn lấy của Hòa Thượng vì Tăng chúng là tập thể, Hòa Thượng là cá nhân.

3) Thầy theo Nam truyền nên không rõ Bắc truyền có bao nhiêu kinh sám hối, chỉ nhớ có Lương Hoàng Sám, Thủy Sám gì đó thôi. Có lẽ con nên vào các trang web khác của các chùa Bắc truyền để hỏi thì tốt hơn.

4) Đương nhiên dù muốn dù không sau khi chết cũng phải thọ ác báo. Vật lý còn có luật bảo toàn năng lượng huống chi năng lực nghiệp báo. Vì gây tội ác mà không muốn gặt quả nên người ta mới chủ trương chết là hết để chạy tội.

Phước là hoan hỷ trong điều thiện. Khi con có hành động, nói năng, suy nghĩ lợi mình lợi người thì đó là thiện, là phước. Lợi nghĩa là có ích, chứ không phải danh lợi, vì vậy việc làm nào càng có ích cho nhiều người và càng lâu dài thì càng có nhiều phước. Phước cũng có hữu lậu và vô lậu. Phước nào đem lại lợi ích trong đời sống thuận tiện ở thế gian gọi là phước hữu lậu; phước nào đem lại giác ngộ giải thoát gọi là phước vô lậu. Nói tóm lại, hành động, nói năng, suy nghĩ nào làm đoạn giảm bất thiện pháp, tăng trưởng thiện pháp đó gọi là phước vậy.

Khi con đã biết rõ thế nào là phước là thiện thì con sẽ biết trong việc làm của con cái nào là thiện cái nào là bất thiện. Một hành động có thể là thiện, có thể bất thiện, có thể vừa thiện vừa bất thiện, có thể không thiện không bất thiện. Ví dụ bố thí tiền bạc, công sức… có thể là thiện, là bất thiện, có thể vừa thiện vừa bất thiện, có thể không thiện không bất thiện, chứ không nhất thiết đó là phước hay thiện không thôi. Con hãy thận trọng, chú tâm, quan sát việc làm của mình để phát hiện đâu là thiện, đâu là bất thiện, đâu là phước, đâu là tội vì nó phát xuất từ tâm con, chứ không ai có thể nói cho con điều mà chỉ mình con tự biết.