Danh sách các chủ đề phổ biến
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiĐó chính là những thách thức mà pháp đến để trắc nghiệm thái độ thấy biết của con. Nếu thái độ của con xuất phát từ cái ta ảo tưởng thì bằng mọi cách pháp sẽ đưa ra những chướng ngại để phá vỡ nó. Cách dễ nhận ra nhất là khi nào con thấy còn chướng ngại, còn phiền não tức còn cái ta ảo tưởng, còn kẻ gieo nhân gặt quả. Vậy chỉ cần con biết thận trọng chú tâm lắng nghe quan sát tất cả mọi tình huống đến đi mà con đang trải nghiệm trong đời sống thì con sẽ giác ngộ đâu là thực tánh pháp đâu là cái ta ảo tưởng ngay thôi. Khi con thấy được đâu là pháp đâu là ngã con sẽ không buông lung phóng dật theo ảo tưởng ảo giác của cái ta, đó gọi là TINH TẤN. Không buông lung phóng dật thì tâm trở về trọn vẹn với thực tại, đó gọi là CHÁNH NIỆM. Lúc đó tánh biết không bị ý niệm, tư tưởng, quan niệm của cái ta ảo tưởng che lấp nên thấy biết trong sáng và trung thực, đó gọi là TỈNH GIÁC. Tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác chính là sống thuận pháp không thuận ngã vậy.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiSở dĩ anh thiền chưa đúng vì lẽ ra anh nên nghiên cứu thêm những hướng dẫn của thầy trong trang web này cho đến khi thông suốt mới hành thì sẽ kết quả hơn. Đừng vội hành khi chưa nhận thức đúng.
1) Thọ tức là những cảm giác. Ví dụ khi có cảm giác đau, đừng tưởng tượng lung tung mà phải cảm nhận thật rõ cảm giác đau thuần túy đó thôi, như vậy gọi là quán niệm thọ.
2 và 3) Tinh tấn chánh niệm tỉnh giác trên thân… không phải là tập trung tâm vào thân như anh nghĩ, mà chỉ cần tâm anh không chạy rông theo ảo tưởng đâu đâu (thất niệm) mà bỏ quên việc thân đang làm là được. Nghĩa là do tâm anh không tán loạn mà thấy biết rõ ràng việc anh đang làm, chứ không cần phải tập trung quá nhiều như thiền định làm gì. Chính vì anh quá thiên nặng về việc tập trung tâm (yếu tố định quá nhiều) mà lãng quên việc khác hoặc trở nên ù lỳ cục mịch… Nên nhớ rằng tâm chánh niệm tỉnh giác không bao giờ vướng bận hay bám chặt vào một đối tượng nào, mà là tâm vô cùng cởi mở, bén nhạy, sẵn sàng phát hiện mọi đối tượng khi chúng hiện khởi. Và khi không có đối tượng nào đặc biệt cần thấy biết thì tâm (tánh biết) trở về thanh thản vô sự, rỗng lặng trong sáng (sáng suốt định tĩnh trong lành), lúc đó đối tượng là “cái toàn thể”, hoặc là “cái không là gì cả”. Đó chính là lúc tâm không, pháp cũng không, ung dung tự tại.
4) Ngũ uẩn là những yếu tố phát sinh khi các giác quan tương giao với đối tượng, gồm: Sắc là thân sinh vật lý có mắt tai mũi lưỡi thân. Thọ là các cảm giác khổ, ưu, lạc, hỷ và xả. Tưởng là tri giác nhận diện đối tượng. Hành là phản ứng của tâm trên đối tượng. Thức là nội dung tổng kết diễn trình của tâm ý trong sụ tương giao giữa giác quan và đối tượng.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiTốt lắm, thầy xin chúc mừng con! Ít nhất một lần thấy thực tánh pháp như vậy mới có thể thực sự biết tu tập là thế nào, biết thế nào là sống tùy duyên thuận pháp vô ngã vị tha và biết thể nào là hoạt động của cái ta ảo tưởng. Đó là thái độ đúng, thái độ hoàn toàn tự nhiên, vô vi, vô ngã, chứ không phải thái độ phản ứng, can thiệp, phê phán, kiểm duyệt của cái ta ảo tưởng lăng xăng tạo tác để trở thành. Và đó mới thật sự là tinh tấn chánh niệm tỉnh giác mà đức Phật nói đến trong Kinh Tứ Niệm Xứ.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiTrước hết thầy muốn xác định lại từ tác ý con dùng trong câu hỏi có nghĩa gì. TÁC Ý là cetasikà có nghĩa là tâm hướng đúng hay sai trên đối tượng, thường bị dùng nhầm lẫn với TƯ TÁC cetanà là chủ ý thiện, bất thiện hay duy tác trên đối tượng. Nếu từ tác ý con dùng có nghĩa là hướng tâm đúng thì con chỉ thấy 3 ái như thực tánh cúa chúng và chỉ thấy chúng tự sinh tự diệt chứ không cần có chủ ý buông. Còn nếu ý con muốn nói là con có chủ ý buông 3 ái xuống thì đó là tư tác thiện mang tính tinh tấn kiểu thiền định hơn là thiền tuệ, nên khi buông 3 trạng thái ái ấy con thấy tâm nhẹ nhàng, bớt dính mắc (vào trần cảnh) và ổn định hơn. Bước đầu như vậy cũng tốt, nhờ vậy “…con vẫn tác ý buông và càng buông thì ghi nhận các pháp vận hành càng rõ ràng”. Tuy nhiên, đó là sự rõ ràng nhờ yếu tố định hơn là sự rõ ràng của yếu tố tuệ Vipassanà.
Vấn đề then chốt ở chỗ là thái độ có chủ ý buông 3 ái hay buông thái độ có chủ ý ấy để tánh biết thấy rõ bản chất sinh diệt trung thực của 3 ái một cách tự nhiên. Điều này rất vi tế, rất khó thấy ra. Lúc đầu thấy ái liền khởi ý buông ái đó, nhưng về sau thấy ái mà tánh thấy không phản ứng, không can thiệp, không phê phán, không kiểm duyệt, không tạo tác… thì ái tự buông chứ không cần có chủ ý buông. Như vậy là buông thái độ hữu vi hữu ngã trong thấy biết thì thấy biết rỗng lặng trong sáng (Tri kiến thanh tịnh: không, vô tướng, vô nguyện, vô tác, vô vi, vô ngã…). Nhưng ngay khi nói buông thái độ hữu vi hữu ngã thì vẫn còn hữu vi hữu ngã vi tế. Cũng không sao, biết vậy là được, rồi có một lúc nào đó đầy đủ nhân duyên, cái ngã bỗng nhiên tự buông và ngay đó toàn bộ thực tánh pháp hiện ra trong tánh biết rỗng lặng trong sáng tự nhiên. Lúc đó mới thật sự gọi là tinh tấn – chánh niệm – tỉnh giác hay sáng suốt – định tĩnh – trong lành.
Vì vậy, có 4 loại tỉnh giác:
1) Lợi ích tỉnh giác (Satthaka sampajaññā): Vì lợi ích mà tỉnh giác, tức tỉnh giác có mục đích diệt trừ các ái chẳng hạn.
2) Thích ứng tỉnh giác (Sappāya sampajaññā): Tùy đối tượng đến đi mà tỉnh giác. Ví dụ, các ái khởi sinh và hoại diệt khi có sự tương giao căn-trần-thức liền tỉnh giác.
3) Đương xứ tỉnh giác (Gocara sạmpajaññā): Bất cứ ở đâu và lúc nào cũng tỉnh giác. Dù có hay không có đối tượng trong giới hạn tương giao căn-trần-thức vẫn tỉnh giác.
4) Bất muội tỉnh giác (Asammoha sampajaññā): Tánh biết rỗng lặng trong sáng, hay tâm sáng suốt, định tĩnh, trong lành tự nhiên không bị phiền não che lấp nên luôn tỉnh giác không mê muội.
Nói vậy để con thấy ra con đang chánh niệm tỉnh giác ở mức độ nào thôi, còn con vẫn cứ đang như thế nào thì biết như vậy rồi sẽ tự khám phá và tự động điều chỉnh nhận thức và hành xử đúng pháp. Con nhớ tóm tắt nguyên tắc của thiền Vipassanà là:
1) Chỉ buông thái độ hữu vi hữu ngã đối với các ái thì các ái tự buông chứ không chủ động buông các ái.
2) Tánh biết tự biết pháp và pháp tự vận hành chứ không có cái ta tu tập, phàn ứng, can thiệp, phê phán, kiểm duyệt, tạo tác… nên mới gọi là không, vô tướng, vô nguyện, vô hành, vô tác, vô vi…
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiThiền của các đạo sĩ thuộc về thiền định sắc và vô sắc giới, định này có chứng nghiệm tâm linh cao nhất trong tam giới. Nhưng khi Bồ-tát Sĩ-đạt-ta chứng đắc các bậc thiền định này thì vẫn thấy còn bị dính mắc trong sắc ái và vô sắc ái nên vẫn còn vô minh. Sau đó Ngài tu khổ hạnh, nhưng vẫn không diệt được vô minh ái dục. Ngài nhớ lại lúc còn thơ ấu đi theo vua cha xem lễ hạ điền, với tâm rỗng lặng trong sáng của trẻ thơ, Ngài thấy tất cả mọi sự kiện diễn biến một cách trong sáng hồn nhiên, không ảo tưởng, không có cái ngã phê phán, kiềm duyệt… nên đã thấy mọi sự hoàn toàn trung thực. Ngài phát hiện ra tâm thiền tuệ, vượt ngoài ý niệm của cái ta ảo tưởng và ngay tối hôm đó với tâm hoàn toàn thanh tịnh trong sáng, vô ngã Ngài đã chứng ngộ thực tánh chân đế, rốt ráo Niết bàn.
Mục đính của thiền định chỉ chứng đắc những trạng thái tâm an chỉ như tầm, tứ, hỷ, lạc ,xả, nhất tâm, tạm thời chế ngự được 5 triền cái nên được an lạc. Còn mục đích của thiền tuệ là thấy ra thực tánh pháp, tức là không còn bản ngã vô minh ái dục để nương tựa, chấp trước, tham ưu điều gì ở đời. Phật giáo vẫn chấp nhận thiền định như là pháp hiện tại lạc trú, nhưng đó không phải là điều kiện tất yếu để giác ngộ. Không cần đắc định sắc, vô sắc giới vẫn giác ngộ giải thoát được. Hơn nữa, chánh định khác với tà định. Chánh định là định hướng đến vô ngã, giải thoát; tà định vẫn còn bị trói buộc trong bản ngã vô minh ái dục.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiCon đã thấy ra được cốt lõi của thiền Vipassanà ở chỗ buông cái ngã lăng xăng phản ứng tạo tác xuống thì liền có tinh tấn chánh niệm tỉnh giác, và ngay đó thực tánh của thân thọ tâm pháp hiển lộ rõ ràng, chứ không phải đêm cái ta lăng xăng tạo tác ra để tinh tấn chánh niệm tỉnh giác một cách chủ quan trên một đối tượng tự chọn hay tự dựng lên theo ý mình.
Khi tánh biết soi chiếu thì cái ta ảo tưởng hiện hành không còn chỗ bám níu nương tựa, nhưng cái ta vô thức dưới hình thức những phiền não ngủ ngầm (tập khí) vẫn có thể trở thành những xung động ngấm ngầm sai sử giựt dây. Vì vậy, trong thiền Minh Sát tánh biết sáng suốt định tĩnh trong lành thể hiện dưới chức năng tinh tấn chánh niệm tỉnh giác hoặc thận trọng chú tâm quan sát có hai công dụng: Một là phát hiện mọi hình thức xung động của cái ta ngủ ngầm ngay khi nó mới tập khởi theo thói quen quán tính lâu đời. Hai là thấy ra thực tánh pháp chân đế một cách toàn diện, chứ không phải chỉ riêng một đối tượng nào.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lời1) Tất nhiên nếu có chánh niệm thì việc ngủ và thức sẽ chính xác hơn, do đó có thể “cài” đồng hồ sinh học đúng giờ được, không có gì sai.
2) Không phải “kéo” tâm trở lại chính mình mà là tâm hướng về thực tại thân tâm, đó là động thái chánh niệm tỉnh giác chứ không phải tầm tứ như trong thiền định.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiMuốn kiềm chế tâm sân cũng là tâm sân, muốn an lạc lại rơi vào tâm tham. Hết sân đến tham tức là si. Đó là thái độ phản ứng của cái ta vô minh ái dục. Ái dục gồm có: sân với quá khứ (phi hữu ái), tham với tương lai (hữu ái) và si với hiện tại (dục ái). Cả ba đều là thuộc tính của cái ta ảo tưởng. Con nghe ai nói hay làm gì sai quấy thì nổi sân, thực ra chuyện đó đã trôi qua nên sân chỉ là sân với quá khứ. Con lại muốn được an lạc, dĩ nhiên vì nó chưa có, nên con chỉ tham cái ở tương lai. Hiện tại con bị chìm đắm trong màu sắc, âm thanh… tức là si mê trong ảo tướng. Nghĩa là con đánh mất sự sống đích thực trong thực tại ở đây và bây giờ.
Vậy nguyên nhân là con không thấy ra bản chất thật của thực tại như nó là (thấy thực tánh pháp). Đó là lý do tại sao Kinh Pháp cú dạy chỉ thấy, nghe… như thực thôi, không gia thêm ý muốn chủ quan loại trừ hay nắm giữ. Nghĩa là thấy sao thấy vậy, nghe sao nghe vậy…, không tham ưu (abhijjha-adomanassa), không nương tựa (anissito), không chấp trước điều gì trên đời (natthi loke upàdiyati). Do đó. đơn giản là khi tụng kinh trọn vẹn với tụng kinh, khi niệm Phật, khi ăn uống, khi đi đứng ngồi nằm v.v… đều sáng suốt trọn vẹn với thực tại thì làm sao tham sân, chấp trước, dính mắc khởi lên được! Chỉ tại con không sống trọn ven với thực tại để thấy ra chính mình thôi.
Câu hỏi:
Các chủ đề liên quan:
Xem câu trả lờiPhần lớn chúng ta có thói quen đánh giá, nhìn nhận, hành xử… mọi vấn đề bằng lý trí chủ quan hoặc tình cảm riêng tư, nghĩa là phản ứng hay hành động theo kinh nghiệm, kiến thức, tư tưởng, quan niệm v.v… đã được lập trình sẵn trong tâm (hay trong đầu gì đó). Vì vậy, dường như ít ai thấy biết hay hành động một cách mới mẻ và trực tiếp từ tánh biết rỗng lặng trong sáng, mà chỉ là lặp lại kinh nghiệm quá khứ, những quan niệm hay thành kiến đã lâu đời. Điều này dễ dàng hình thành thói quen hay lối mòn khuôn sáo và chỉ còn hành động như con rối, bị điều khiển bởi cái ta cái ta ảo tưởng.
Thấy biết, hành xử trong sáng là khi tâm không bị tư tưởng, bản ngã và thời gian chi phối. Cái ta ảo tưởng luôn bị sa lầy trong quá khứ, hiện tại và vị lai nên không thể thật sự trong sáng được. Chỉ khi nào vắng bóng cái ta ảo tưởng thì hoạt động lý trí cùng với ý niệm thời gian cũng biến mất, lúc đó chỉ còn lại thực tại hiện tiền. Thấy biết thực tại hiện tiền chính là thấy biết trong sáng. Điều này được thể hiện qua chánh niệm tỉnh giác một cách tự nhiên và vô ngã, như đức Phật đã dạy trong kinh Tứ Niệm Xứ.