Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Question 1

Ngày gửi: 21-09-2011

Câu hỏi:

Bạch sư cho con hỏi như thế nào là thiền định, như thế náo là thiền tuệ. Chánh niệm tình giác như thế nào là đúng?

Các chủ đề liên quan:

thiền định | tứ thiền bát định | thiền tuệ | thiền Minh Sát - Vipassanā | tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Answer

Con nên đọc và nghe nhiều hơn những điều đã được giảng trong trang web này. Từ từ rồi con sẽ thấy ra hết thế nào là định, là tuệ, là chánh niệm tỉnh giác, chứ chỉ một vài câu định nghĩa cũng không nói được gì đâu. Thầy tặng con bài kệ này để chiêm nghiệm.

Định là tâm không loạn

Tuệ là tâm sáng soi

Chánh niệm tâm tự tại

Tỉnh giác tánh không mê.

Question 2

Ngày gửi: 18-09-2011

Câu hỏi:

Thưa thầy cho con hỏi ạ! Trong kinh Đức phật dạy chú tâm cảnh giác gột sạch tâm trí khỏi chướng ngại pháp, xin cho con hỏi ý nghĩa và cách thực hành như thế nào ạ? (Con đọc trong kinh Hữu Học Trung Bộ Kinh) Con xin cảm ơn thầy!

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Chú tâm cảnh giác chính là tinh tấn chánh niệm tỉnh giác. Trong khi tinh tấn chánh niệm tỉnh giác thì có hai chướng ngại là tà kiến và tham ái. Tà kiến thì thấy có “ta” trong danh sắc, tham ái thì có tham ưu, có nương tựa, có dính mắc nơi danh sắc, do đó không thấy được thực tánh của danh sắc. Vậy thực hành chính là tinh tấn chánh niệm tỉnh giác đối với thân-thọ-tâm-pháp.

Question 3

Ngày gửi: 15-09-2011

Câu hỏi:

Kính Thưa Thầy. Công việc của con là quản lý sản xuất ở nhà máy. Hàng ngày con phải đi và quan sát từng trạng thái làm việc của máy móc, con người và kết quả sản phẩm. Thầy dạy chúng con: Thận trọng, chú tâm, quan sát, kính xin thầy giải thích thêm đối tượng của Thận trọng, chú tâm, quan sát là trần cảnh hay ngũ uần trong cái giả danh tên Hùng của con. Con xin cúi đầu đảnh lễ thầy.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Đối tượng của thận trọng, chú tâm, quan sát là thực tại thân-tâm-cảnh mà Kinh Tứ Niệm Xứ gọi cụ thể là bốn đối tượng hiện quán: thân, thọ, tâm, pháp. Ví dụ khi con đi quan sát hoạt động của nhà máy, thì trong quá trình quan sát diễn ra những tiến trình tương giao giữa mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý với sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp; rồi những diễn biến tâm lý bên trong con xuất hiện để cảm nhận, nhận thức, kết luận, quyết định, phản ứng, hành động, thu thập kinh nghiệm v.v… xảy ra liên tục. Trong sự tương giao ấy con thấy ra được điều gì thì thấy, chưa thấy thì thôi. Rồi dần dần mọi thứ sẽ rõ ràng.

Sự thận trọng chú tâm quan sát giúp con hai chiều: 1) Giúp nội tâm không bị phân tán, nên có khả năng định tĩnh và sáng suốt hơn. 2) Giúp thấy biết quá trình tương giao thân-tâm-cảnh rõ ràng minh bạch hơn. Như vậy, mục đích của thận trọng, chú tâm, quan sát là để nội tâm thanh tịnh và thấy rõ các pháp. Lúc đầu thì thấy rõ công việc, thấy rõ thân tâm nên hiệu quả công việc cao hơn, mà thân tâm cũng ổn định an lạc hơn. Nhưng cuối cùng thấy ra không có cái ta trong thực tại thân-tâm-cảnh ấy.

Trong pháp học thì con được phân tích đây là ngũ uẩn, đây là 12 xứ, đây là 18 giới, đây là 12 duyên sinh v.v… nhưng trong khi thận trọng chú tâm quan sát con không cần nói đó là ngũ uẩn hay gì cả mà chỉ thấy sự kiện xảy ra như nó đang là, rồi tánh biết sẽ giúp con thấy tất cả, đừng đem tâm tính toán phải thế này hay thế khác, chỉ tạo cơ hội cho bản ngã xen vào mà thôi.

Question 4

Ngày gửi: 13-09-2011

Câu hỏi:

Bạch thầy! Khi tọa thiền, sau ít phút ổn định, con bắt đầu thả lỏng toàn thân và chỉ hay biết các đối tượng. Con nhận thấy vì nhắm mắt nên ngoài sự xúc chạm nơi thân, tai nghe âm thanh, con thường để ý đến nhịp đập nơi chấn thủy và ý nghĩ sanh khởi. Nhưng nhiều lúc con thấy mình không đủ chánh niệm để nhận ra sự chuyển từ niệm suy nghĩ này sang niệm suy nghĩ khác… Mặc dù khi đó con thấy mình chánh niệm rất tốt nhưng con không hiểu tại sao điều đó xảy ra rất nhiều lần? Con kính mong thầy hoan hỷ chỉ dạy cho con được minh bạch. Con xin cám ơn thầy và kính chúc thầy mọi Phật sự đều được thành tựu viên mãn.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác | Niệm pháp | Niệm tâm

Xem câu trả lời

Answer

Con tọa thiền như vậy là theo trường phái niệm tâm nào đó rồi. Khi con niệm tâm theo kiểu đó thì đã rơi vào có người niệm và có đối tượng để niệm. Nghĩa là con đang thiết lập mối quan hệ chủ quan giữa ngã với pháp, trong đó con lấy cái ngã ý thức để biết các trạng thái tâm (pháp trần) chứ không để cho tánh biết và pháp tương giao một cách tự nhiên, rỗng lặng trong sáng, vô vi vô ngã.

Ý thức là do duyên sinh, nghĩa là khi có đối tượng pháp trần thì ý thức mới sinh khởi, như vậy bản chất của ý thức là có sinh có diệt, vì vậy cố gắng duy trì ý thức là một sai lầm, mặt khác, dùng ý thức sinh diệt đó để đi tìm trạng thái tâm cũng sinh diệt và muốn thấy sự liên tục giữa các tư tưởng là một sai lầm trầm trọng khác. Ý thức tự khởi khi đối tượng sinh, tự diệt khi đối tượng diệt trong đó hoàn toàn vô ngã. Như vậy khi đem cái ta ý thức ra để niệm pháp thì cả ngã lẫn pháp đều do tưởng sinh chứ không phải là pháp vô ngã. Đem cái tâm hữu ngã đi tìm kiếm pháp không phải là thiền mà chỉ là trò ảo thuật của cái ta ảo tưởng mà thôi.

Vậy tại sao con lại muốn duy trì “chánh niệm” để nhận ra sự chuyển tiếp từ tư tưởng này qua tư tưởng khác? (Sở dĩ thầy đóng ngoặc kép 2 chữ chánh niệm vì đúng ra con đang nói đến cái ta ý thức chứ không phải chánh niệm như con tưởng, đó chưa phải là chánh niệm đích thực). Sự cố gắng duy trì ý thức và đối tượng vô thường sinh diệt này là điều bất khả, nên may mà con không làm được, nếu con làm được thì chẳng lẽ suốt đời cứ ngồi để mong nhận ra sự chuyển tiếp từ tư tưởng này qua tư tưởng khác hay sao? Vậy con cố gắng như vậy làm gì cho mất thì giờ vô ích? Niệm (trạng thái) tâm là để thấy tâm vô thường sinh diệt, mà nó đang vô thường sinh diệt thì quá tốt rồi, con còn muốn duy trì điều gì nữa?

Con thử đừng cố gắng ý thức (cái mà con gọi là niệm!) gì cả, rồi để xem khi đó có phải tánh biết tự nhận ra pháp (thân, thọ, tâm hoặc pháp tùy duyên chứ không phải chọn lựa riêng một đối tượng nào) và tánh biết nhận ra luôn cả thấy, nghe, ngửi, nếm, xúc chạm và ý thức một cách dễ dàng mà không cần cái ta năng niệm của con xen vào hay không? Nếu thấy được như vậy mới là chính là chánh niệm tỉnh giác của tánh biết trên pháp tự nhiên và đó cũng là thiền mà không cần tọa.

Question 5

Ngày gửi: 01-09-2011

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, con tu chánh niệm tỉnh giác trên đối tương chơn đế hữu vi danh pháp và sắc pháp có phải là thực tánh pháp không, thưa Thầy? Kính tri ân Thầy.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Đối tượng nào cũng là thực tánh cả, chỉ tại thấy biết sai mà thành ra ảo tướng. Nên điều chính yếu là chánh niệm tỉnh giác có đúng hay không mà thôi. Nếu chánh niệm tỉnh giác không đúng thì tất cả đối tượng thực tánh chân đế đều trở thành khái niệm tục đế. Vậy quan trọng không phải là đối tượng mà chính là tâm thiền phải đúng mới thấy ra thực tánh được.

Question 6

Ngày gửi: 20-08-2011

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, đôi lúc con làm sai mà cứ ngỡ mình đang chánh niệm tỉnh giác, thật tội lỗi, tội lỗi. Bây giờ con sẽ thực tập chậm lại, từ lúc đi đứng nằm ngồi, cho đến đánh răng, rửa chén, ăn cơm… con đều chậm lại. Như vậy mới đúng như lời kinh mà Đức Phật đã dạy: “Tại sao ta phải chạy, ta hãy đi – tại sao ta phải đi, ta hãy đứng lại – tại sao ta đứng lại, ta hãy ngồi xuống…” Thưa Thầy.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Đúng vậy! Quan trọng là nhận ra căn cơ trình độ của mình để điều chỉnh sự tu tập cho đúng, cho nên thầy nói tu là điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng tốt. Có 4 trình độ thực hành chánh niệm tỉnh giác:

1) Chánh niệm tỉnh giác chưa tự nhiên và đối tượng chưa tự nhiên: Ví như người mới tập lái xe trong trường lái, phải lái thật chậm trong điều kiện sân trường lái quy định sẵn.

2) Chánh niệm tỉnh giác chưa tự nhiên và đối tượng tự nhiên thấp: Ví như người tập lái đưa xe ra thực tập ngoài đường, phải lái chậm trong tình huống thật ngoài đường, do đó lúc đầu thường phải tìm đường ít xe cộ lưu thông mà tập.

3) Chánh niệm tỉnh giác tự nhiên thấp và đối tượng tự nhiên cao: Ví như người đã có bằng lái nhưng lái chưa thạo thích thử nghiệm lái xe trong những con đương đi lại khó khăn phức tạp để nâng cao tay nghề.

4) Chánh niệm tỉnh giác tự nhiên cao và đối tượng tự nhiên cao: Ví như người lái xe đã rành rẽ có thể (tùy duyên) lái xe qua những con đường siêu tốc hay trong những ngõ hẻm chật chội nhất mà vẫn có khả năng điều chỉnh độ nhanh chậm theo tình huống thực tế (thuận pháp).

Question 7

Ngày gửi: 17-08-2011

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy! Kể từ khi được Thầy chỉ dẫn, con đã cố tinh tấn chánh niệm tỉnh giác. Nhưng dạo gần đây con chợt thấy dù con có cố gắng đến đâu cũng không được. Thực sự thì tuy Thầy đã chỉ cho con rất nhiều nhưng sao con vẫn cứ thấy việc chánh niệm tỉnh giác nó cứ mơ hồ không rõ. Trước đây con cố gắng không được; nhớ ra lời Thầy dạy con để tự mọi việc xảy ra không cố gắng gì nữa thì cũng lại không đỡ hơn gì vì bây giờ con lại chìm vào chán chường mệt mỏi. Con nghĩ hay là với tư chất như con thì con cứ “làm việc” trước rồi từ đó tiến đến chánh niệm tỉnh giác thì hơn ạ? Hay là Thầy có thể chỉ cho con tham ngộ một bộ kinh sách nào đó chẳng hạn ạ? Con mong Thầy chỉ dẫn cho con.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Có thể là do con hiểu sai chánh niệm tỉnh giác. Con nói đúng bây giờ con cứ làm việc như bình thường và chỉ cần thận trọng, chú tâm, quan sát lại chính mình ngay trong công việc đó là được. Làm như vậy con dễ chánh niệm tỉnh giác hơn mà không thấy mình chánh niệm tỉnh giác gì cả. Còn thận trọng chú tâm quan sát là chuyện đương nhiên con không làm cũng không được. Con nên nhớ mục đích của thiền là thấy ra bản chất thật của con và cuộc sống chứ không phải để loại bỏ điều này đạt được điều kia, vì như vậy là điều bất khả làm sao con “làm được”.

Question 8

Ngày gửi: 17-08-2011

Câu hỏi:

Thưa thầy, chánh niệm tỉnh giác là một pháp môn bao gồm nhiều pháp môn, là việc không làm gì cả nhưng thật ra là làm rất nhiều. Như vậy việc chánh niệm chuyên sâu có trải qua giai đoạn 50 hiện tượng ngũ ấm “ma” không? Khi thực hiện chánh niệm tỉnh giác đúng là đã tạo ra vô lượng phước báo (có công năng phá trừ nghiệp chướng) phải không? Con kính lễ.

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Con tính toán nhiều như vậy thì làm sao mà chánh niệm tỉnh giác được? Hãy thoát ra tất cả mọi kiến thức kinh điển để trở về thận trọng chú tâm quan sát thực tại ngay đây và bây giờ thì mới gọi là chánh niệm tỉnh giác đó con. Những phần còn lại là việc của pháp chứ không phải việc của con, con đừng lo.

Question 9

Ngày gửi: 27-07-2011

Câu hỏi:

Bạch Thầy, muốn tâm rỗng lặng, trong sáng, thư thái, hồn nhiên sao khó quá, không biết có phải tại con lo toan trong cuộc sống quá nhiều vì gia đình đang gặp khó khăn? Con xin Thầy dạy con làm thế nào để tâm được rỗng lặng mau hơn. Hằng ngày con đều có dành thời gian để đọc trang web nầy. Con cám ơn Thầy

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Xem câu trả lời

Answer

Rỗng lặng trong sáng không phải là một trạng thái để đạt được, mà là thái độ nhận thức đối với mọi trạng thái thân tâm và ngoại cảnh. Khi thân, tâm hay cảnh đang ở trong trạng thái nào thì thấy nó như vậy, không cố gắng giữ lại hay nỗ lực loại trừ, chỉ lắng nghe quan sát thận trọng rõ ràng một cách tự nhiên, không phản ứng, thì đó chính là thái độ nhận thức rỗng lặng trong sáng. Nếu trường hợp tâm quá lo toan, bấn loạn không thể nhận thức trong sáng được thì nên niệm Phật một thời gian cho tâm lắng dịu bớt, hoặc ngồi thư giãn buông xả cho thân tâm nghỉ ngơi một lát, đừng để rơi vào tình trạng căng thẳng. Đừng mong tâm mau đạt được trạng thái rỗng lặng vì đó cũng là một nguyên nhân gây ra tình trạng bất an, căng thẳng.