Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tinh tấn chánh niệm tỉnh giác

Ba yếu tố tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác cùng lúc không có trước sau. Vì 3 tâm sở này đồng sanh, đồng diệt và đồng đối tượng là thực tại.

Trở về với thực tại chính là nhiệt tâm cần mẫn, nếu không thì tâm lang thang trong buông lung phóng dật mất rồi.

 Con đừng lý luận và tính toán như vậy. Nhờ chánh niệm tỉnh giác mới phòng hộ các căn được, nhờ phòng hộ các căn mà chánh niệm tỉnh giác vững. Các pháp luôn bổ túc cho nhau chứ không mâu thuẫn nhau đâu. Con cứ tuỳ duyên mà ứng chứ không nên tính trước một cách máy móc được.

Chánh niệm tỉnh giác là thái độ tâm trọn vẹn tỉnh thức khi sự kiện diễn ra nơi thân thọ tâm pháp. Nó không “niệm” cũng không “biết” theo kiểu theo dõi ghi nhận trong phân biệt qua khái niệm tục đế. Thí dụ tâm trọn vẹn tỉnh thức khi một âm thanh vang lên và biến mất nhưng không cố biết đó là tiếng gì. 

Nếu quá khứ hiện đến khi cần nhớ lại điều gì, nếu thấy sắp tới mình cần chuẩn bị làm gì mà vẫn không đắm chìm trong đó đến nỗi quên mình trong hiện tại thì vẫn không mất chánh niệm, vì lúc đó thấy quá khứ hoặc vị lại ngay trong hiện tại. 

Có hai loại tỉnh thức. Một là tỉnh thức của ý thức có ý chí can dự, mang tính tục đế, tỉnh thức này càng cố gắng càng căng thẳng, cần phải biết điều chỉnh mức độ vừa phải mới được. Hai là tỉnh thức tự nhiên của tánh biết, mang tính chân đế, không cần ý chí can thiệp nên cũng không cần nỗ lực, tánh biết tự ứng chính xác khi cần nên không phải tích cực miên mật gì cả.