Thưa Thầy con có 2 câu hỏi:
1/ Một thiền sinh hành thiền quán làm thế nào biết chắc chắn rằng mình thấy đúng thực tánh hay chưa?
2/ Một người hành thiền quán có cần một thiền sư trực tiếp chỉ dẫn hay chỉ cần tham khảo kinh sách?
Con xin cảm tạ công đức Pháp thí của Thầy!
1) Thực tánh xuất hiện khi thấy biết hoàn toàn lặng lẽ trong sáng, không bị một khái niệm nào của lý trí xen vào. Con có thể học và hiểu thực tánh là gì nhưng đó chỉ là khái niệm về thực tánh chứ không phải thực tánh. Nhiều người do học hiểu Phật Pháp rất rành rẽ nên khi hành thiền đã bị cái hiểu đó đánh lừa, tưởng đã thấy tánh mà thực ra đó chỉ là phóng ảnh của khái niệm, vì hiểu vẫn còn qua khái niệm của thức tri, chưa phải là tuệ tri làm sao thấy được thực tánh! Con cần lưu ý một điều là không phải con thấy, nên đừng cố gắng để thấy hay để “chắc chắn rằng mình đã thấy đúng thực tánh hay chưa?”. Vì càng nỗ lực để thấy càng không thể thấy thực tánh. Nhưng ngay khi buông ra mọi ham muốn tìm kiếm một sự xác định thực tánh thì thực tánh liền xuất hiện.
2) Điều quan trọng không phải là cần hay không cần một thiền sư, mà là con có thực sự thông suốt được thiền quán là gì hay không. Khi con không thông suốt được thiền quán là gì làm sao con biết được sách nào và thiền sư nào nói đúng để hành theo? Con có thể nghiên cứu kinh sách hay tham vấn nhiều vị thiền sư, nhưng chính con phải thấy ra thiền thật sự là gì, nếu không mọi phương pháp hành trì thiền quán đều vô ích. Đặc biệt trong thiền quán Vipassanà thấy tức là hành chứ không áp dụng một phương pháp nào để hành cả. Thấy là tánh biết thấy trực tiếp ngay lập tức không thể thấy qua phương pháp nào được. Vậy hãy thận trọng đừng vội áp dụng bất cứ phương pháp nào để hành cả.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa thầy. Con tập niệm hơi thở khi ngồi con cảm thấy rất khó thở một cách tự nhiên nếu không dựa lưng vào một nơi nào đó như tường, thành giường. Và nếu ngồi bán già hay kiết già thì hơi thở lại càng không tự nhiên và nặng nề hơn nữa, các cảm thọ đau nhức và căng cứng các cơ như “thắt” lồng ngực mình lại. Vậy thì con cứ ngồi thả lỏng, hoặc ngồi ghế chân chạm đất, hoặc nằm không cần ngồi bán già kiết già để niệm hơi thở có tốt không ạ?
Xem câu trả lời
1) Thiền theo yoga hay khí công thì ngồi kiết già, bán già và thẳng lưng có nhiều lợi thế vì liên hệ tới việc điều thân, điều khí. Nhưng thiền Phật giáo chú trọng ở tâm hơn nên không nhất thiết phải ngồi như vậy, ngồi sao dễ chịu, thoải mái là được, thậm chí không ngồi mà đi, đứng, nằm cũng vẫn tốt. Tuy nhiên nếu làm quen được với thế ngồi trang nghiêm ngay ngắn thì khi tham dự khoá thiền tập thể vẫn ngồi chung được với mọi người mà không bị xem là lập dị. Muốn ngồi kiết già dễ dàng không phải đợi ngồi thiền mới tập mà nên tập khi có cơ hội, ví dụ như khi ngồi học bài, đọc sách, ăn cơm v.v. dần dần vượt qua được cái đau gây căng thẳng lúc đầu và thấy ngồi như vậy thoải mái hơn.
2) Thiền hơi thở trong Phật giáo có mục đích dẫn tâm trở về thực tại tự thân không để tâm đi lang thang, mơ mộng và chìm đắm bên ngoài nữa. Nhưng không phải vì vậy mà quá tập chú vào hơi thở, quá cố gắng định tâm và cố điều tiết hơi thở, vì làm như vậy thực ra cũng là một loại lang thang khác muốn mượn hơi thở để tìm cầu sở đắc. Cố gắng này sẽ đưa đến căng thẳng, khó thở và co thắt cơ ngực, cơ bụng hoặc nhức đầu, thậm chí nếu tham vọng và ý chí quá cao có thể đưa đến tình trạng “tẩu hoả nhập ma”. Chỉ nên thư giãn, buông xả và theo dõi động tác thở một cách hoàn toàn tự nhiên thì lập tức chánh niệm tỉnh giác tự ứng khởi, an lạc cũng liền phát sinh, mà không tầm cầu hay ham muốn sở hữu điều gì.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy!
Con cảm thấy khi ngồi hành thiền quán thời gian càng lâu thì tâm càng lắng đọng và tỉnh thức. Nhưng có một vấn đề là khi ngồi được khoảng 1 tiếng rưỡi lưng và đầu gối con bắt đầu đau. Theo Thầy con nên ngồi cho cơn đau biến mất hay thay đổi tư thế cho đỡ đau? Hay ngay từ lúc đầu con nên chọn tư thế ngồi cho được lâu mà không phải dịch chuyển? (chẳng hạn như ngồi trên ghế dựa lưng)
Con kính mong thầy chỉ dạy!
Xem câu trả lời
Thiền không nhất thiết phải ngồi. Tại sao con không thiền trong mọi lúc mọi tư thế đang diễn biến để khỏi phải phân vân có nên thay đổi tư thế hay không. Lúc ngồi thì cứ ngồi, ngồi sao cũng được, nhưng đừng quan tâm đến thời gian. Bởi vì thời gian chính là tâm mong đợi một kết quả, nghĩa là luôn bất an. Nếu con thực sự tĩnh lặng và trong sáng thì cả ngồi lẫn thời gian đều không còn ý nghĩa gì cả, vậy sao con phải bận tâm?
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kinh Thua Thay,
La mot thien gia, moi ngay lap ra cho minh thoi khoa tu. Thi du nhu moi buoi sang la phai ra ngoi hanh thien hay doc kinh vao may gio va ngoi bao lau. Va lo hom nao co cong viec dot xuat xay ra khong the theo thoi khoa bieu do thi trong long cam thay bat an, vi cho rang da bi giai dai hay de duoi hom do. The thi lam sao nguoi hanh thien vuot qua duoc nhung su bat an nay? Tu nhu vay co dung cach chua Thay? Con xin cam on Thay rat nhieu.
Xem câu trả lời
Người hành thiền mới sơ cơ thường tuân theo một thời khoá do một thiền viện, một thiền sư hay tự mình quy định để tự sách tấn, không giải đãi, dễ duôi. Điều này cũng tốt, nhất là với các loại thiền có sở đắc. Nhưng nếu hành giả là người đã thấy ra rằng thiền thật sự chỉ có thể thực hiện trọn vẹn tại đây và bây giờ thì người ấy có thể hành thiền ở khắp mọi nơi, mọi lúc, không cần quy định giờ giấc nào cả. Vì một khi đã quy định thì tất nhiên phải gặp trở ngại. Ví dụ đến giờ ngồi thiền thì có công việc, có khách khứa hay bệnh duyên v.v… lúc đó dễ sinh bất an, thậm chí có người còn sợ tội nữa. Vậy đơn giản là nếu chưa có thể hành thiền mọi lúc mọi nơi thì cứ theo quy định nhưng nên uyển chuyển một tí đừng quá cứng nhắc, đồng thời nên tập thận trọng, chú tâm, quan sát chính mình trong đời sống hàng ngày thì sẽ không còn bất an trong quy định giờ giấc nữa.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thua Thay,
Con kinh mong Thay giai dap cho Con cac cau hoi sau day:
1. Con hang ngay ngoi thien, it nhat mot gio theo phuong phap niem hoi tho cua PGNT con tu thay chua dat duoc gi ca. Nhu vay co duoc phuoc hay khong?
2. Con thay co nhung nha ngoai cam, goi hon nguoi chet len de noi chuyen voi nguoi song. Me con chet bon nam roi, truoc khi chet Ba muon noi gi do ma khong the noi ra. Nay Con muon nho cac nha ngoai cam goi hon de noi chuyen. Viec nay co chanh tin hay khong theo PGNT ?
Cam on Thay.
Xem câu trả lời
1) Bất kỳ hành theo phương pháp gì, khi hành bị phiền não, cảm thấy bất an, căng thẳng, khó chịu v.v… thì làm sao có phước được. Ngược lại khi hành con thấy sáng suốt, định tĩnh, trong lành, khinh an, thư thái thì tất nhiên đó là phước rồi. Nhưng sao con lại quan tâm đến phương diện được phước hay không mà không chú tâm vào việc khám phá sự thật để thấy rõ bản chất của pháp ngay nơi thân, tâm và cảnh (đối tượng thiền) ấy?
2) Việc gọi hồn người chết về để nói chuyện có xác suất đúng rất thấp. Chỉ có thể gọi hồn những người đang ở trong cảnh giới Peta và Asura chung với loài người dưới dạng “vô hình” mà thôi. Nếu người chết đã tái sinh làm nguòi, súc sanh, địa ngục hay chư thiên cõi cao thì làm sao gọi hồn về được. Trong những trường hợp đó một Peta hay Asura nào đó mạo danh thân nhân của mình về nói chuyện, và họ cũng biết được một vài thông tin về người thân của mình nên mình rất tin tưởng, sự thật thì một số thông tin khác do họ bịa ra mà thôi. Nếu vì việc gọi hồn là đúng đắn và cần thiết thì vẫn được chứ không phải mê tín. Nhưng nếu chuyện gì cũng gọi hồn về hỏi thì không những sai trái mà còn làm phiền người đã chết nữa.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con kính lời chúc sức khỏe quý Sư! Hôm nay con có thắc mắc xin được quý Sư chỉ dạy. Gần đây con có đọc một số tư liệu về Thiền, trong đó có thiền chỉ và thiền quán, xin quý Sư cho con biết rõ hơn về vấn đề này và trong khi hành thiền thì tiến trình diễn ra như thế nào? Xin cảm ơn quý Sư!
Xem câu trả lờiThiền chỉ tức thiền định và thiền quán là thiền tuệ. Hai pháp thiền này có rất nhiều điều vi tế không thể trình bày trong giới hạn của mục hỏi đáp này. Vì vậy xin giới thiệu đạo hữu đọc cuốn “Tìm Hiểu Pháp Hành Thiền Tuệ” của HT. Hộ Pháp và cuốn “Thiền Phật Giáo, Nguyên Thủy Và Phát Triển” của HT. Viên Minh, ngay trong mục Thư Viện của trang Web này. Khi đọc có những chi tiết nào không hiểu rồi hỏi thì sẽ dễ trả lời cụ thể từng vấn đề hơn. Chúc đạo hữu sớm hiểu ra thiền định và thiền tuệ.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thiền có tác dụng gì? Và phải làm như thế nào? Kính mong nhận được câu trả lời. Xin cảm ơn!
Xem câu trả lờiThiền có mục đích thoát khỏi vô minh, ảo tưởng để thấy rõ sự thật. Chánh niệm tỉnh giác chính là thể hiện việc làm của thiền.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính Thưa Quý Sư! Cháu đang là sinh viên hiện đang học tại Hà Nội. Ngay từ bé cháu đã thích Triết Lý Nhân sinh của Đạo Phật nên những lúc có thời gian cháu cũng hay tìm hiểu. Vừa rồi may mắn cháu tình cờ có quen 1 cô bạn và được biết website này. Cháu đang đọc cuốn Sách Bản Đồ Hành trình Tâm Linh. Trong sách có nói nhiều tới việc Hành Thiền và Hiệu quả của nó. Nhưng cháu lại không biết phải làm thế nào để có thể Hành Thiền và bắt đầu từ đâu. Vậy Kính Mong Quý Sư Giúp cháu cách hành thiền có hiệu quả. Cháu xin cảm ơn nhiều!
Xem câu trả lờiCó lẽ con nên đọc thêm nhiều sách Thiền Nguyên Thuỷ để nắm vững lý thuyết (pháp học), khi đã nắm vững nguyên lý thiền thì việc thực hành sẽ dễ dàng hơn và không sợ bị lạc. Đừng vội hành, vì hành sai còn tệ hơn chưa hành. Pháp học đúng, tức tri kiến về thiền đúng, sẽ giúp rút ngắn thời gian trong pháp hành. Lúc nào cảm thấy lý thuyết về thiền tương đối tốt, con nên tìm gặp một vị thiền sư để tham vấn trực tiếp. Lúc đầu không nên tự hành mà không có thiền sư chỉ dẫn. Chúc con gặp nhiều thuận lợi trong pháp học và pháp hành thiền.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Trên đường tu học tôi có những thắc mắc sau, xin thầy Viên Minh hoan hỉ hướng dẩn cho. Tôi vẫn biết thân này gồm nhiều tế bào sinh diệt từng giây. Vọng tâm này luôn biến đổi lăng xăng không thực thể. Vũ trụ vạn pháp chỉ là sự kết hợp của sắc thanh hương vị xúc pháp, như huyễn , có rồi luôn thay đổi. Tại sao tôi vẫn bị trôi lăn vào chốn mê hồn trận này? Làm sao để vượt khỏi ái dục??? Mỗi chúng sanh, mỗi cá nhân có phải là bộ não này không? Nếu không có trí óc này thì lấy gì tu đạo? Bản chất của vũ trụ với tỷ tỷ thiên hà là gì? Xin thầy Viên Minh hoan hỉ chỉ cho tôi trong bốn oai nghi đi đứng nằm ngồi, đối diện với sắc thanh hương vị xúc pháp phải ĐỂ TÂM ở đâu? Và phải tu tập làm sao để luôn tỉnh giác 24/24 giờ? Phải tu tập cách gì để trừ sự suy nghĩ viển vông, tự ngôn tự ngữ trong đầu? Phải làm sao để khi thấy chỉ thấy, khi nghe chỉ nghe…??? Phải để tâm ở đâu, phải như thế nào khi ăn, làm việc trí óc, lao động chân tay, lúc lái xe trên đường, khi nhìn thấy nữ nhân, khi bị dèm pha, ganh ghét, khen chê…??? Xin thầy hướng dẩn dùm lúc tọa thiền có phải thân hoàn toàn buông lỏng, chỉ làm chứng nhân, chỉ quan sát tâm mình??? Xin thành tâm nghe lời chỉ dạy của thầy. Chúc quý thầy dồi dào sức khỏe.
Xem câu trả lờiĐạo hữu đừng quá bận tâm lý giải hay kết luận gì cả. Những điều đạo hữu nói về vô thường, như huyễn… thuộc lĩnh vực kiến thức, chưa phải là tri kiến như thực, nên dù biết vậy vẫn bị trôi lăn. Chỉ cần thường chánh niệm tỉnh giác ngay nơi thân – thọ – tâm – pháp thì mọi thắc mắc của đạo hữu sẽ tự hóa giải. Đạo hữu chỉ cần chánh niệm tỉnh giác khi nào có thể chứ không cần phải cố gắng 24/24 giờ mỗi ngày đâu. Khi ngồi thiền nên thư giãn buông xả, đừng để tâm phải mệt nhọc căng thẳng vì quá cố gắng, cũng đừng buông trôi thả nổi. Chỉ cần soi lại chính thân tâm mình trong lặng lẽ trong sáng và tự nhiên thôi, không cần mong đợi gì khác.