Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: thiền Minh Sát - Vipassanā

Question 1

Ngày gửi: 22-06-2016

Câu hỏi:

Con chào Thầy. Thưa Thầy, càng ngày con càng nhận ra là việc thực hành Thiền Định trong quá khứ ảnh hưởng đến việc Thiền Minh Sát bây giờ, con thận trọng, chú tâm, quan sát, chỉ được một lúc lại không nhìn thấy mình quan sát nữa, như bị cuốn bị dừng lại, rồi lại giật mình nhận ra mình làm sai. Con cứ tiếp tục để như thế này rồi mình từ từ nhận ra, từ từ điều chỉnh hay có pháp nào đối trị với vấn đề này không ạ? Xin Thầy chỉ dẫn cho con.

Các chủ đề liên quan:

thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ | tứ thiền bát định | thiền định

Answer

Trước đây vì cố gắng hành thiền định nên mới sinh trì trệ như thế, bây giờ chỉ cần thấy ra sự trì trệ đó là được chứ không cần đối trị. Sự thận trọng, chú tâm, quan sát tự nhiên trong sáng chính là đối trị sự trì trệ đó rồi. Con cứ tiếp tục hành minh sát như vậy thì sự trì trệ của định tự chấm dứt.

Question 2

Ngày gửi: 22-06-2016

Câu hỏi:

Kính Thưa Thầy! Con cảm ơn Thầy đã trả lời câu hỏi của con. Thưa Thầy con tu Thiền như sau: Khi đi đứng nằm ngồi con luôn quan sát tâm mình và nhận ra cái tham sân si… trong từng niệm để buông xả. Khi nói chuyện với ai đó thì con quan sát xem lời nói của mình có xen cái tôi vào không. Khi ngồi thiền thì con quan sát thân thọ tâm pháp tự nhiên, chỉ khi nào tâm loạn quá thì con mới trụ tâm vào hơi thở bằng cách theo dõi hơi thở vô ra. Thỉnh thoảng con có tự nhắc nhở là “buông bỏ vạn duyên”. Trong cuộc sống thì bớt nghe, bớt nói, bớt thấy bằng cách tránh tất cả các giao tiếp không cần thiết. Các ngày lễ tết con vào phòng riêng tắt điện thoại đóng cửa tịnh tâm. Nhờ tu tập như vậy mà con vượt qua bệnh hiểm nghèo khởi phát từ năm 1998. Nay con không bị xỉu vì những cơn tụt máu não nữa, thành mạch máu của con bền trở lại không còn bị vỡ mạch máu như trước. Sự nguy hiểm của bệnh qua rồi, chỉ còn lại cái đau thể xác (thỉnh thoảng làm việc quá sức, bị lên cơn thì con nhận biết trước khoảng 4 – 5 phút nên xử lí kịp thời tránh được nguy hiểm). Khi dạy học mệt (con là giáo viên cấp 2) con tranh thủ mấy phút thả lỏng toàn bộ cơ thể, từng cơ bắp từng khớp xương và giữ cho đầu óc thanh thản, yên tĩnh, không khởi niệm thô là bớt mệt liền. Khoảng 1 năm nay thì thời gian đó chính là lúc con thấy cái đau bên trong. Con hiểu bệnh là do nghiệp nên lo tu tập và sám hối chuyên cần. Nhưng nghiệp của con quá nặng nên con vẫn còn nhiều vất vả về bệnh tật. Kính xin Thầy hoan hỷ chỉ dẫn cho con. Con thành kính đảnh lễ Thầy!

Các chủ đề liên quan:

thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ | Thiền | nguyên lý tu tập

Xem câu trả lời

Answer

Con tu tập như vậy là tốt, có điều chỉ nên quan sát thấy rõ các pháp đến đi, sinh diệt trên thân, thọ, tâm và sự tương giao với ngoại cảnh một cách tự nhiên vô tâm, chứ không nên nghĩ tu như vậy để giảm bớt bệnh bớt nghiệp, vì thực ra bệnh và nghiệp cũng chỉ là những pháp đến giúp con phát huy trí tuệ và từ bi hỷ xả mà thôi. Thấy ra bệnh và nghiệp như nó là chính là giác ngộ giải thoát.

Khi con thư giãn thì cảm nhận được cái đau bên trong là đúng vì lúc đó con không để ý đến những đối tượng khác chỉ cảm nhận nội thân nên nghe được những cảm giác, cảm xúc bên trong. Khi có cảm giác như vậy con chỉ cần cảm nhận trọn vẹn nó như nó đang là với tâm định tĩnh sáng suốt thôi, chứ không khởi tâm đối kháng là được. Nếu có phản ứng đối kháng hoặc tâm sân thì thấy rõ sự sinh diệt của nó, như vậy mới đúng là “chiếu kiến ngũ uẩn giai không”.

Question 3

Ngày gửi: 22-06-2016

Câu hỏi:

Thưa Thầy. Khi ta chánh niệm thì phát hiện ra trong đầu có nhiều vọng tưởng là những ý nghĩ bất thiện thì có được coi là đã tạo ý nghiệp không ạ? – Một người tác ý mới tạo nghiệp, như vậy nếu vô tình phạm phải điều xấu thì không phải chịu quả báo đúng không ạ? – Khi ngửi một mùi thơm ta muốn lại gần hoặc mùi hôi ta muốn lánh xa như vậy là đã thành uẩn (thơm muốn níu lại, hôi muốn lìa bỏ) nên không gọi là quán hay tuệ tri như nó đang là vì nó đã gây ra chướng ngại thân tâm phải không ạ? Cũng giống như khi đi trên đường dưới cái nắng gay gắt ta chỉ cảm nhận cái nóng như nó đang là, nếu muốn đi thật nhanh để cho khỏi nóng như vậy cũng gây chướng ngại (vì nóng muốn loại bỏ) thì cũng thành uẩn phải không ạ? Con cảm ơn Thầy!

Các chủ đề liên quan:

tinh tấn chánh niệm tỉnh giác | thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ

Xem câu trả lời

Answer

Không cần lý luận như vậy đâu. Trong chân đế chỉ cần thân như thế nào thấy như vậy; thọ, tâm, pháp như thế nào cũng thấy như vậy chứ không nên nói đó là nghiệp thiện hay bất thiện, đúng hay sai, tốt hay xấu gì cả. Trong tục đế mới có phân biệt, phê phán, kết luận… nhưng đó chỉ là tương đối mà thôi.

Question 4

Ngày gửi: 20-06-2016

Câu hỏi:

Bạch Thầy cho con hỏi 2 câu sau: 1. Nếu hành giả minh sát thấy được sandiṭṭhiko, akāliko (thực tại hiện tiền luôn trôi chảy, đang duyên khởi không bị hạn chế bởi thời gian) thì có tương đương với Trí tuệ thiền tuệ thứ 4: Thấy được sự sinh diệt của danh pháp, sắc pháp ngay hiện tại không ạ? 2. Liên hệ giữa bài kinh Bàhiya và tiến trình ngũ uẩn để “Trong cái thấy, sẽ chỉ là cái thấy. Trong cái nghe, sẽ chỉ là cái nghe. Trong cái thọ tưởng, sẽ chỉ là cái thọ tưởng. Trong cái thức tri, sẽ chỉ là các thức tri”.

Các chủ đề liên quan:

thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ

Xem câu trả lời

Answer

Đừng so sánh trên lý thuyết pháp này với pháp kia để thoả mãn tri thức, chỉ thấy pháp ngay đây và bây giờ như nó đang là thôi.

Question 5

Ngày gửi: 20-06-2016

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy. Xin Thầy giảng giải cho con hiểu rõ khi gặp chuyện khó chịu thì nhìn tâm là nhìn như thế nào?

Các chủ đề liên quan:

thiền tuệ | thiền Minh Sát - Vipassanā

Xem câu trả lời

Answer

Là quan sát thấy rõ tâm đang phản ứng như thế nào trước cảm giác khó chịu đó, nếu tâm đang sân thì thấy trạng thái tâm sân đang diễn biến sinh diệt ra sao v.v…

Question 6

Ngày gửi: 19-06-2016

Câu hỏi:

Con xin kính chào Thầy. Thầy cho con hỏi khi con hành thiền, con trọn vẹn với từng chuyển động khi thở vào và ra, con thấy một cảm giác bình an, nhẹ nhàng, nhưng vẫn còn những chuyện đến đi, thì con vô tình tập trung ánh mắt về giữa chân mày, cảm giác toàn thân thay đổi, cảm giác khác hoàn toàn khi con không tập trung mắt về giữa chân mày. Lúc đó con cảm thấy tâm con định và đi rất sâu. Con thấy động thái thở tự nhiên không có sự điều khiển của thân và hơi thở như là đang ở xa mà con chỉ nhìn thấy rất nhẹ nhàng. Xin Thầy góp ý cho con, hôm nay con mới nhớ và mở lại pháp thoại của Thầy về Hơi thở và Sự thở mà lúc trước con có nghe. Con cảm ơn Thầy, kính chúc Thầy nhiều sức khỏe!

Các chủ đề liên quan:

thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ

Xem câu trả lời

Answer

Tất cả đều chỉ là trải nghiệm để thấy ra sự thật thôi chứ không phải để trú vào trạng thái này hay trạng thái khác. Thấy pháp đến đi dù đó là khổ hay vui mà tâm vẫn rỗng lặng trong sáng mới là thiền chứ không phải thiền để được bình an nhẹ nhàng.

Khi con gia tăng yếu tố định bằng cách tập trung vào khoảng giữa chân mày thì yếu tố định tăng lên nên thấy trạng thái tĩnh lặng sâu hơn, tuy như vậy con được an lạc nhưng sự an lạc đó có thể làm trở ngại cho sự tỉnh giác thấy rõ sự sinh diệt của pháp đến đi.

Question 7

Ngày gửi: 19-06-2016

Câu hỏi:

Bạch Thầy. Hiện tại con sống thận trọng chú tâm quan sát để thấy rõ thân thọ tâm pháp trong cuộc sống hàng ngày. Con thấy cái gì khởi lên như kiểu là nó thế nào thì là thế chứ cũng không cố gắng định nghĩa nó là cái gì. Vì con cảm thấy lúc con cố định nghĩa thì lại khởi tâm chủ quan rồi. Giờ con cũng không biết con đang thiền gì, chỉ làm sao canh canh cái tâm để thấy nó. Không biết con tu như vậy đã đúng hướng chưa Thầy?

Các chủ đề liên quan:

thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ

Xem câu trả lời

Answer

Con không cần canh tâm để thấy tâm mà chỉ cần thấy ai canh thôi.

Question 8

Ngày gửi: 18-06-2016

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy. Cho con xin trình pháp mà con đã trải nghiệm trong hôm nay như sau: Đó là căn bệnh đầy hơi chướng bụng của con, bệnh này đã theo con 1 năm nay mặc dù con đã dày công điều trị nhưng không hết. Con vẫn đang uống thuốc nhưng bệnh không thuyên giảm, con nghĩ mình sẽ sống chung với nó nên thôi mặc kệ nó. Nhưng tự nhiên trong ngày hôm nay tâm con lại khởi sanh lên bất an và lo sợ (lo sợ cảm giác khó thở). Mặc dù con quan sát thì con thấy sự thở tương đối bình thường, nó chỉ hơi khó thở 1 chút vì bụng căng cứng quá. Từ sáng tới chiều con tiếp tục quan sát sự bất an ấy, tự nhiên tới tối nay trong đầu con tự nói “quyết không sợ hãi nữa” tự nhiên tâm con trở nên nhẹ nhàng thanh thoát 1 cách lạ thường, cơ thể con nó rần rần như có 1 luồng điện đang chạy từ đầu xuống ngực và 2 cánh tay. Con vẫn theo dõi những diễn biến đang khởi sanh trên thân tâm con và mọi lo âu sợ hãi chúng biến đi đâu mất tiêu luôn, con thấy rất ngộ nghĩnh. Đôi khi con muốn tìm hiểu đó là gì nhưng con nhớ Thầy dạy không cần tìm hiểu nó mà chỉ “Thấy” là được nên con tiếp tục quay về để thấy chúng. Nhiều khi con nghĩ bệnh cũng giúp mình quay về nhìn kỹ chính mình hơn để thấy được Pháp nhiều hơn. Con xin trình sự thấy của con ngày hôm nay. Con xin cảm ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

bệnh tật | thiền Minh Sát - Vipassanā | thiền tuệ | ba-la-mật

Xem câu trả lời

Answer

Sādhu lành thay! Đó chính là quyết định ba-la-mật.

Question 9

Ngày gửi: 17-06-2016

Câu hỏi:

Con thành kính đảnh lễ Thầy. Thưa Thầy gần đây con thấy có nhiều đạo hữu hỏi về Thiền. Hôm nay con xin trình pháp với Thầy về Thiền Minh Sát. Thuật ngữ Thiền Minh Sát thực ra chỉ là một từ ngữ, khái niệm. Thiền Minh Sát không phải là một loại Thiền để đem so sánh với Thiền Định hay thiền nào khác rồi lựa chọn để hành. Một người nếu sống thực đúng thì đời sống người đó chính là sống Thiền Minh Sát. Thuật ngữ Thiền Minh Sát nhiều lắm chỉ nói lên đời sống của một người biết sống với sự thật. Một người không biết gì về Thiền Minh Sát vẫn có thể giác ngộ. Một người lựa chọn Thiền Minh Sát như một pháp môn tu tập thì chưa chắc giác ngộ được sự thật. Cốt lõi của Thiền Minh Sát là phát huy tánh biết chứ không phải rèn luyện tánh biết. Tánh biết phát huy đến mức nào thì thấy sự thật ở mức đó. Phát huy tánh biết bao hàm: Giới – Định – Tuệ, cho nên khi biết niệm thân, thọ, tâm thì sẽ bắt đầu thấy ra trói buộc giữa thân tâm với đối cảnh bên ngoài (niệm pháp). Niệm pháp bao hàm tất cả niệm thân, thọ, tâm, pháp. Niệm Pháp là chuyển hóa mối quan hệ về với sự tương giao. Khi động thì Thận trọng – Chú tâm – Quan sát là bước đầu đề một hành giả ngay chính nơi đời sống của mình phát hiện ra chính mình mà không tách bạch mình ra khỏi đời sống này để tìm phương pháp giải thoát hoàn hảo (bất khả thi). Khi tĩnh thì buông xả thư giãn (ngồi thiền là một hoạt động của buông xả thư giãn). Khi tánh biết được thắp sáng thì thường biết mình (niệm thân, thọ, tâm, pháp) và thấy ra trói buộc, biết sử dụng tâm (chánh tư duy). Con chỉ mới thấy tới đây thôi thưa Thầy. Con cảm ơn Thầy đã nhiều lần khai thị cho con. Con Trí Chơn.

Các chủ đề liên quan:

thiền tuệ | thiền Minh Sát - Vipassanā

Xem câu trả lời

Answer

Con nói đúng, thiền minh sát chỉ là thuật ngữ do các nhà chú giải đặt ra sau thời đức Phật ám chỉ người biết sống quan sát thực tại thân-tâm-cảnh rõ ràng để thấy ra sự thật. Và chỉ trong vòng vài thế kỷ gần đây nhiều vị thiền sư Miến Điện, Thái Lan… đã chế định ra những phương pháp hành thiền minh sát riêng biệt theo kinh nghiệm cá nhân dựa trên các chú giải của người sau về Kinh Tứ Niệm Xứ. Đức Phật chỉ dạy nguyên lý chứ không bao giờ đưa ra phương pháp.

Đúng là một người không biết những phương pháp hành thiền minh sát được các thiền sư chế đinh sau này vẫn có thể giác ngộ giải thoát, vì trước đó và nhất là trong thời đức Phật người nào biết trở về sống trọn vẹn tỉnh thức (tinh tấn chánh niệm tỉnh giác) với thực tại thân thọ tâm pháp một cách tự nhiên (tâm tự nhiên, đối tượng tự nhiên) đều có thể tự mình giác ngộ không cần lệ thuộc vào phương pháp của vị Thầy nào.