Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: Thất giác chi

Hành giả cần tu những yếu tố giác ngộ trong 37 Bồ-đề phần nhất là Bát Chánh Đạo một cách quân bình không quá thiên lệch một yếu tố nào mới được. Định xả nhiều quá tâm sẽ bị trì trệ thiếu linh hoạt. Tinh tấn nhiều quá tâm sinh dao động khó tĩnh lặng. Trí nhiều quá tâm sinh nghi hoặc mất trong sáng. Tín nhiều quá tâm sinh tham cầu khó tri túc. Niệm quá mức tâm sinh nắm giữ tướng chung tướng riêng khiến căng thẳng bất an khó trọn vẹn tự nhiên với thực tại.

Trong thời mạt pháp, các tông môn thi nhau chế định các phương pháp tu một chiều, kiểu chuyên biệt như vậy chỉ sinh ra kinh nghiệm cục bộ, nổi mặt này yếu mặt kia, khó mà giác ngộ chu toàn được. Xả là thấy pháp đến đi như nó đang là chứ không chấp trước, nắm giữ, dính mắc điều gì, nhưng khi con dính mắc vào xả thì đâu còn là xả giác chi thật sự nữa? Cũng vậy, chánh niệm là tâm trọn vẹn với pháp đang là, không phân tâm tạp niệm chứ không phải cố gắng nắm bắt tướng chung tướng riêng của pháp ấy. Tâm xả trong chánh niệm tỉnh giác chính là thấy pháp trung thực như nó là chứ không tưởng là, cho là, phải là, sẽ là… mới đúng.

Có 2 loại tỉnh thức: Tỉnh thức do cố gắng của cái ta và tỉnh thức khi vắng bặt cái ta. Tỉnh thức của bản ngã là sự cố gắng duy trì ý thức miên mật trên các đối tượng, đó là sai lầm lớn của những hành giả có chủ ý dụng công để đạt được một trạng thái miên mật lý tưởng trong hành trì. Ngược lại, khi vắng bặt cái ta có chủ ý dụng công thì tánh biết liền tự tỉnh thức một cách tự nhiên, không cần duy trì miên mật bởi vì trong tỉnh thức vô ngã này không có ý niệm thời gian.

Khi con thấy mình có tỉnh thức và có mất ngủ tức con đã rơi vào ý niệm thời gian cùng với cái ta phản ứng theo chiều hướng vừa ý hay không vừa ý, nghĩa là đã để cho tham và ưu xen vào. Nhưng trong thái độ chánh niệm tỉnh giác thực sự vô ngã thì không có tham ưu xen vào dù khi nhìn thấy trạng thái tham ưu. Con có thấy rõ sự khác biệt giữa thái độ tỉnh thức trên thực tại và trạng thái của thực tại không? Khi thái độ tỉnh thức là vô ngã thì trạng thái thực tại đều rỗng lặng trong sáng tức không có ý niệm năng sở, ngã pháp. Nhưng khi thái độ tỉnh thức là hữu ngã thì trạng thái thực tại trở thành đối tượng sở tri, và dễ dàng biến thành sở hữu và sở đắc, do đó phát sinh ý niệm năng – sở, ngã – pháp.

Trong Thất Giác Chi, khi con Phấn Khởi trong Trạch Pháp hay Tinh Tấn quá mức cần thiết, thiếu tự nhiên, thì sinh ra trạng thái hưng phấn, trạo cử, dao động, đó là lý do vì sao con bị mất ngủ. Vậy con chỉ cần điều chỉnh bằng thái độ Khinh Thư, Buông Xả thì tâm sẽ Ổn Định được trạng thái hưng phấn nên sẽ quân bình trở lại và hết mất ngủ thôi.