Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tánh biết & tướng biết

Question 1

Ngày gửi: 25-10-2014

Câu hỏi:

Con chào thầy! Thưa thầy con xin cảm ơn thầy về câu trả lời về sự rỗng lặng. Theo như thầy nói vậy thì chính tính biết là sự rỗng lặng, pháp trần là pháp trần, và sự tỉnh thức chính là biết được pháp trần có dính vào sự rỗng lặng đó hay không. Con hiểu câu trả lời của thầy như vậy có đúng không ạ? Và thưa thầy cho con xin hỏi thêm 1 câu nữa là: Khi sự tỉnh thức thấy biết được sự rỗng lặng và thấy biết được pháp trần vốn không phải là mình thì lúc đó mình sử dụng pháp trần và sử dụng sự rỗng lặng qua sự tỉnh thức để chuyển hóa sắc thân, ngoại cảnh, pháp trần về với sự rỗng lặng có đúng không ạ! Con xin cảm ơn thầy nhiều ạ!

Các chủ đề liên quan:

Answer

Tâm đã rỗng lặng tức không ngã, không nhân, không chúng sinh, không thọ giả thì ai còn muốn loay hoay chuyển hóa pháp này pháp kia vậy nhỉ? Khi thực sự rỗng lặng thì tâm và pháp tự biết vận hành trong tịch tịnh, lúc đó chỉ thấy:

Chư Pháp tùng bản lai

Thường tự tịch diệt tướng

Xuân đáo bách hoa khai

Hoàng Anh đề liễu thượng.

Question 2

Ngày gửi: 31-07-2014

Câu hỏi:

Kính thưa sư ông, trong đời sống thường ngày nên: – luôn quan sát tâm trạng, suy nghĩ của mình – hay luôn để tâm rỗng lặng, thường biết Con xin đảnh lể sư ông.

Các chủ đề liên quan:

tánh biết chói sáng (Pabhassara Citta) | tánh giác | chân tâm | Phật tánh | tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Rỗng lặng trong sáng là gốc của tánh biết, còn thân, thọ, tâm, pháp thì vẫn hoạt động theo duyên của chúng, do đó thường biết cũng chính là minh sát thân thọ tâm pháp. Riêng tâm trong tướng dụng có thể tuỳ duyên khởi 121 tâm tướng khác nhau nhưng tánh biết vẫn thường biết minh bạch các tâm tướng ấy nên gọi là minh sát (Vipassanà). Nói cách khác thiền minh sát hay thiền thường biết là tánh của tâm thấy tướng của tâm, do vậy hai việc trên không khác nhau, trừ phi quan sát là hoạt động ý thức của bản ngã lý trí thì mới khác với thường biết rõ ràng (minh sát) của tánh biết rỗng lặng trong sáng.

Question 3

Ngày gửi: 14-05-2014

Câu hỏi:

Thưa Thầy kính mến! Khi con người lớn dần lên, tích lũy kinh nghiệm, kiến thức… những cảm xúc, định kiến mà kèm theo đó là bản ngã, bản ngã đi kèm cùng với tư tưởng, thật một điều lạ là khi khởi sinh tư tưởng con thấy nó sinh rồi diệt, trong con như có hai người vậy. Một đang tư tưởng, một lại biết cả cái tư tưởng đó diễn biến và mọi thứ xung quanh nữa. Tư tưởng thì kèm theo những định kiến, kiến thức tích lũy qua quá khứ vì vậy mà chứa đựng khổ đau, đối đãi nhị nguyên, khi tâm con vắng bặt tư tưởng nó vẫn thấy mọi sự việc diễn ra rõ ràng, chẳng có khái niệm cũng chẳng có gì gọi là khổ đau…, nó tự do và bình an. Con chợt nhớ bài pháp của thầy, tham, sân, si như sóng dậy, tánh biết là biển. Sóng ngừng thì biển vốn yên lặng, một bờ phiền não mà cũng ngay đó là bến bờ an lạc, chẳng phải đi đâu mà tìm, cũng chẳng tạo ra điều chi mà quay về sống trọn vẹn từng phút giây thực có của đời sống này. Con lại nhớ bài pháp của thầy, là hạt mít hãy cứ trọn vẹn là hạt mít đủ duyên rồi nó thành cây mít, mãi vọng cầu đâu thì càng xa đạo. Con năm nay mới 25 tuổi, vì còn trẻ nên con đường giáo pháp con hơi thiếu tự tin nên hay hỏi thầy, con cảm ơn thầy nhiều lắm ạ, ở chùa Linh Thông con được nhìn thấy thầy con vui lắm. Mong thầy thân tâm an lạc ạ.

Các chủ đề liên quan:

pháp hữu vi - pháp vô vi | tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Có hai loại động tịnh: Động tịnh của pháp vô vi vô ngã và động tịnh của pháp hữu vi hữu ngã. Trong pháp tự nhiên vô vi thì dù động hay tịnh đều không khổ, nhưng trong pháp tạo tác hữu vi thì dù động hay tịnh đều khổ.
Thấy biết cũng có hai loại: Thấy biết từ tâm trong sáng (tánh biết) vô ngã thì đồng nhất và toàn diện, nên không có nhị nguyên đối đải; còn thấy biết của ý thức hữu ngã thì phân cực, cục bộ, nên luôn nhị nguyên đối kháng. Tánh biết vô ngã dù động tịnh đều không khổ, nhưng ý thức hữu ngã dù động tịnh đều khổ. Chỉ khi ý thức lặng yên không bị bản ngã xen vào thì mới là tướng dụng của tánh biết và cũng chấm dứt khổ đau.

Question 4

Ngày gửi: 13-05-2014

Câu hỏi:

Kính bạch Thầy, Con cảm ơn Thầy đã trả lời câu hỏi của con hôm trước. Thưa Thầy, con kinh doanh nên thường những nhận định và đánh giá thị trường khách quan thì thấy phần nhiều là đúng, nhưng khi con ra quyết định cuối cùng thì lại chủ quan và đi ngược với chính nhận định mà mình đưa ra nên dẫn đến thất bại liên tiếp. Từ suy nghiệm và từ học hỏi Phật Pháp, con thấy hình như khi nhận định là cái tâm trong sáng, còn khi ra quyết định là cái “ta” ảo tưởng cộng với tham dục nên dẫn đến sai lầm. Không biết con suy nghĩ vậy có đúng không, mong Thầy hoan hỷ chỉ bảo? Và làm thế nào để loại bỏ cái ta ảo tưởng để mỗi khi ra quyết định một cách sáng suốt? Con cảm ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

vô sư trí & hậu đắc trí | tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Thực ra nhận định cũng có chủ quan và khách quan. Tiến trình nhận thức có ba giai đoạn: Khi chỉ thuần quan sát sự việc thì độ trung thực cao hơn khi đưa ra nhận định, và khi nhận định thì tương đối khách quan hơn khi quyết định, chính là vì mỗi lúc cái “tôi” xen vào càng nhiều hơn. Cái nhìn ban đầu là thấy biết trực giác từ tánh biết, sau đó ý thức khởi lên nhận định với cái “tôi lý trí” là đã khái niệm hoá vấn đề rồi, tuy nhiên vẫn còn tương đối khách quan, đến khi cái “tôi ý chí” xen vào quyết định thì độ chủ quan hoá vấn đề theo tư kiến tư dục càng cao hơn nên không còn trung thực như cái thấy ban đầu nữa. Tuy nhiên tiến trình không thể dừng lại ở cái nhìn ban đầu do đó cần có trí tuệ soi chiếu thì tiến trình mới hoàn thành mà vẫn trong sáng như ban đầu được. Cái nhìn ban đầu là vô sư trí, cái nhìn trọn vẹn cuối cùng là hậu đắc trí, hoàn thành thể tướng dụng của nhận thức.

Question 5

Ngày gửi: 23-11-2013

Câu hỏi:

Thưa thầy, tính biết phân biệt được vạn pháp nhưng ở những người bị mù hay điếc thì khả năng “nghe, thấy” của họ không còn. Như vậy có phải là tính biết có thể bị biến dạng thay đổi hay mất đi không? Ví dụ như người bị cận thị, hay ở những người mù màu chẳng hạn, họ không còn phân biệt được màu sắc và nhìn thấy những thứ ở xa nữa?

Các chủ đề liên quan:

tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Khi bị khiếm khuyết một số giác quan thì khả năng thấy biết của các thức liên hệ đến giác quan đó có giới hạn tuy nhiên tánh biết vẫn không thay đổi. Ngài Cakkhupàla vừa bị mù cũng vừa đắc quả Alahán. Vì có thể không thấy được pháp tướng nhưng vẫn thấy được pháp tánh chân đế. Nên khi có người hỏi Ngài có thấy được gì không Ngài nói có thể thấy tam thiên đại thiên thế giới như trong lòng bàn tay. Ở miền Bắc đã có một số người tuy bị mù họ vẫn thấy được, thậm chí còn thấy cả những vật bị che khuất mà người sáng mắt không thấy được, như thấy đàng sau bức tường chẳng hạn. Vậy khi chưa nhận ra tánh biết thì bị giới hạn trong 6 thức, nhưng khi đã nhận ra tánh biết thì không có gì ngăn che nó được.

Question 6

Ngày gửi: 21-11-2013

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, con rất vui khi nhận được câu trả lời của Thầy sớm như vậy. Thưa Thầy, con đã hiểu ra câu trả lời của Thầy về tánh biết nó không nằm trong sắc, thọ, tưởng, hành hay thức. Nhưng Thầy chưa trả lời dùm con câu thứ hai, “Khi không còn bản ngã nữa thì sanh tử luân hồi sẽ chấm dứt có phải không thưa Thầy?” Con cám ơn Thầy rất nhiều.

Các chủ đề liên quan:

tánh biết & tướng biết | sinh tử & sinh diệt

Xem câu trả lời

Answer

Đúng con, Đức Phật dạy đoạn tận cái ngã tham sân si là Niết-bàn, nghĩa là chấm dứt luân hồi sinh tử. Tuy nhiên con cần lưu ý rằng Niết-bàn là vô ngã chứ không phải vô ngã là Niết-bàn.

Question 7

Ngày gửi: 20-11-2013

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, Con là Phật tử ở Sydney có nghe Thầy giảng pháp ở Cabramatta vừa qua. Thầy giảng pháp hay quá nên con có đọc thêm sách của Thầy. Con có một thắc mắc, nhờ Thầy giảng cho con hiểu. Khi căn + trần + thức = xúc –> thọ –> tưởng –> hành –> thức. Vậy cái tánh biết nó nằm ở đâu, có phải ở thức của căn và trần hay ở tưởng? Con cũng có nghe Thầy giảng về sinh tử luân hồi và Niết-bàn, nó ở tại đây. Vậy nếu không có bản ngã là sẽ không có sinh tử luân hồi, phải không Thầy?

Các chủ đề liên quan:

ngũ uẩn | tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Trừ ngũ căn ngũ trần thuộc về sắc pháp, những pháp còn lại thuộc về danh pháp hay tâm pháp. Tánh biết là đặc tính ưu việt nhất của tâm, nó có thể biết được tất cả sắc pháp tâm pháp khác nhưng nó không bị đồng hoá với bất kỳ tâm pháp sắc pháp nào. Nói rõ hơn nó không phải là sắc thọ tưởng hành thức, nhưng nó biết rõ diễn biến của 5 uẩn này. Do đó, trong Tứ Niệm Xứ, tánh biết mới có thể biết thân, thọ, tâm và pháp mà vẫn không động.

Question 8

Ngày gửi: 19-11-2013

Câu hỏi:

Con thành kính đảnh lễ thầy! Thầy kính, từ câu hỏi ngày 18/11/2013 về cái thấy của chánh niệm tỉnh giác mà một đạo hữu hỏi thầy, bản thân con có một trải nghiệm mong thầy từ bi chỉ day: có thời gian, trên đường đi làm về, con đang đi xe máy, nhìn thấy những chuyện vặt vãnh tâm con nổi sân, cái sân nhẹ. Có một cái biết xuất hiện nhận biết tâm sân, cả hai cùng đi song song với nhau một đoạn cho đến khi một cái biết khác nhận ra, nhưng cái biết sau này có sự biết là “con nhận biết” chứ không lặng lẽ như lúc nãy – lúc chỉ có cái biết và tâm sân. Và con lại nghe tiếng xe cộ chạy, thấy dòng người ngược xuôi ồn ào, nhận thấy mình mới vừa tỉnh lại với ý thức thường nhật. Con xin tri ân thầy!

Các chủ đề liên quan:

năng và sở | tánh biết & tướng biết

Xem câu trả lời

Answer

Cái biết thường nhật là ý thức qua khái niệm tục đế. Ý thức luôn biến thực tánh thành khái niệm và chỉ nhận biết đối tượng qua vật khái niệm (attha pannatti: quy định ý nghĩa hoặc hình tướng) và danh khái niệm (nàma pannatti: quy định tên gọi) mà nó hoặc xã hội ước định. Nếu không có khái niệm thì nó không biết gì cả. Do đó nó hầu như chỉ tồn tại trên đối tượng khái niệm, nếu không có đối tượng đã quy định này thì nó không ý thức được đối tượng đó là gì, nên dường như ngơ ngác dại khờ chẳng khác nào vô thức hay mê muội.
Ngược lại, tánh biết thì có thể biết trực tiếp thực tánh (paramattha) của tất cả pháp mà không qua khái niệm nào, nó có thể biết được mọi biến đổi sinh diệt của ý thức và đối tượng của ý thức thậm chí biết luôn cả vô thức. Do đó khi con sân nó biết tâm sân ấy sinh diệt thế nào và tính chất ra sao trong khi đó thì ý thức lại trở nên bất lực, không biết gì cả, cho đến khi nó “tỉnh lại” trong thế giới khái niệm thường nhật của nó. Chỉ khi con không còn lệ thuộc vào ý thức khái niệm nữa thì mới thoát khỏi phạm trù danh tướng, năng sở của nhận thức để trở về với tánh biết không sinh diệt, soi sáng mà không có người soi sáng và đối tượng được soi sáng.

Question 9

Ngày gửi: 06-11-2013

Câu hỏi:

Kính bạch Thầy, nghe đĩa Thầy giảng tại chùa Pháp Luân Huế có nói: Đức Phật tiếp xúc với người ngoại đạo. Ngài hỏi: “Thầy ngươi dạy gì?” “Bạch Đức Cồ Đàm, Thầy con dạy phải thường biết. Thế Đức Cồ Đàm dạy gì?” Đức Phật trả lời: “Như Lai cũng dạy biết, nhưng không cần lúc nào cũng phải biết”. Lúc đó trong buổi trà đạo buổi sáng ở chùa Bửu Long, sư NT có nói: “Có thể Đức Phật nói về cái biết Paramattha”. Bạch Thầy, con hiểu ý sư nhưng Thầy có thể cho con một ví dụ để rõ hơn được không ạ. Xin Thầy từ bi giảng giải cho chúng con biết. Con kính cám ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

tánh biết & tướng biết | tánh biết chói sáng (Pabhassara Citta) | tánh giác | chân tâm | Phật tánh

Xem câu trả lời

Answer

Cái biết mà đạo sĩ nói là cái biết ý thức của bản ngã, cái biết của “tôi tư duy nên tôi hiện hữu”, nó có sinh có diệt theo đối tượng, nên bản ngã luôn muốn duy trì nó thường xuyên thì mới không mất cái tôi hiện hữu. Còn cái biết mà Đức Phật nói là tánh biết của tâm vốn không sinh diệt và vô ngã nên không cần phải duy trì. Sự đến thì ứng ra biết ngay, sự đi thì nó trở về không, dù ứng ra tướng dụng hay trở về tánh không thì nó vẫn không sinh không diệt. Ý thức giống như sóng, tánh biết giống như nước. Sóng có sinh diệt tuỳ duyên tác động bên ngoài, nhưng tánh nước thì không thay đổi.