Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tánh biết & tướng biết

Thực ra chỉ có tánh biết và tướng biết thôi. Tánh biết bao trùm tướng biết, còn tướng biết thì bao gồm hữu thức và vô thức. Hữu thức bao gồm 6 thức qua 6 căn tức đã có ý trong đó. Vô thức bao gồm tiềm thức (Bhavanga, Alaya, ý (mạt-na). Như vậy, ý hữu thức hay ý vô thức đều bao gồm trong tướng biết.

Tánh thấy, tánh biết không sanh, không diệt chứ không phải thường hằng. Đừng nhầm lẫn 2 điều này. Thường hằng còn mang ý niệm thời gian, còn không sinh không diệt thì phi thời gian.

Thí dụ nói Niết-bàn không sinh không diệt chứ không thể nói Niết-bàn thường hằng. Vì đã cho là thường hằng thì đồng nghĩa với một trong hai trạng thái: sinh mãi mãi hoặc diệt mãi mãi! Điều này không thể có!

Nếu con đổi từ tánh biết thành từ bản ngã thì chính xác. Ngược lại, nếu con nói khi hết duyên hình thành ngũ uẩn – vắng bóng bản ngã – tánh biết liền hiển hiện, như khi không còn mây thì mặt trời hiển hiện, mới đúng. 

Tướng biết có sinh diệt nhưng tánh biết không sinh diệt. Điều này thì con lý luận hoài cũng không hiểu được đâu, chỉ khi thực chứng thì thấy ra ngay thôi!

Nếu thấy đẹp là bản chất chân thiện mỹ của pháp – vốn hoàn hảo – thì đúng là tánh biết thấy. Nhưng nếu thấy đẹp theo khái niệm đẹp-xấu tục đế – nhị nguyên – thì đó là tướng biết thấy.

“Thể” đó chính là Tánh Biết, Lương Tri hay Tánh Giác sẵn có nơi mỗi người. Ai ít bụi (sở tri, sở đắc) trong mắt – ít bị che lấp, trói buộc – thì Tánh giác thường hiển lộ, soi sáng cho hành động, nói năng, suy nghĩ đúng pháp.

1) Con hiểu rất đúng. 

2) Nếu con cố nhìn xem loại hoa gì, cố lắng nghe tiếng chim gì thì đó là tướng biết thấy nghe. Nếu chỉ thấy nghe với tâm rỗng lặng trong sáng tự nhiên thì đó là tánh biết thấy nghe.

Thầy có nói đến tánh biết và tướng biết (6 thức). Khi bị vô minh ái dục chi phối thì tướng biết (nhất là ý thức) trở thành công cụ của cái “ta” ảo tưởng. Nhưng khi được minh soi sáng thì tướng biết là tri kiến thanh tịnh, là sứ giả của tánh biết. Nên khi tánh biết soi sáng (minh) thì tướng biết liền trở về chánh kiến, chánh tư duy v.v…