Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tâm si

Question 1

Ngày gửi: 29-07-2016

Câu hỏi:

Kính chào Sư, Con có một chút lo lắng là Sư đã khỏe lại chưa? Nếu sư khỏe thì cho con hỏi một chút, nếu sư còn mệt thì không cần trả lời cho con. Lâu nay con vẫn tu tập theo lời thầy dạy: rỗng lặng, tỉnh giác, thận trọng quan sát tâm con thấy khi nào tham, khi nào sân, gần như nhận diện được hết, rồi nó qua đi. Con mừng là có tiến bộ. Còn si thì con không chắc lắm vì chưa hết vô minh nên con thấy nhận diện được si cũng khó lắm. Tuy nhiên trong lòng con còn buồn rất nhiều, khi con buồn, con biết con buồn, buồn vì bất toại nguyện! Vậy thưa thầy trạng thái buồn có nằm trong tham sân si không? Cầu mong sư chóng khỏe.

Các chủ đề liên quan:

tâm si

Xem câu trả lời

Answer

– Khi nào con có những dấu hiệu như lười chán rã rượi, suy nghĩ miên man hoặc phân vân do dự thì đó mới là tâm si.

– Buồn có thể chỉ là cảm thọ ưu, có thể là một dạng tâm sân khi bất toại nguyện hay không vừa ý mình.

Question 2

Ngày gửi: 18-05-2016

Câu hỏi:

Kính chào Thầy, Lâu nay con thực hành quan sát tâm mình như thầy dạy: khi khởi tâm tham con biết đang tham, khi khởi tâm sân con biết đang sân, thế là không còn tham sân nữa, con thấy như vậy là đã có tiến bộ trên con đường tu tập, còn tâm si thì khó biết quá, chỉ đôi khi giật mình vì những suy nghĩ theo định kiến của mình thật ra là không đúng, lúc ấy con biết mình đã có tâm si (cũng đã muộn rồi). Con xin thầy từ bi chỉ cho con cách nhận biết tâm si khi nó khởi lên, thưa thầy si có khác với vô minh không? Lâu nay con vẫn nghĩ vô minh bao trùm tất cả, do vô minh nên mới chấp ngã, nên mới có tham sân si. Vậy vô minh khác với si, bao trùm và là gốc rễ của si phải không thầy. Con cảm ơn thầy.

Các chủ đề liên quan:

tâm si | Minh & Vô minh

Xem câu trả lời

Answer

Vô minh là nói chung gốc rễ của tham sân si, còn si là chỉ những trạng thái cụ thể như trạo cử, hôn trầm và nghi. Vô minh và si đều có chung tính chất là tâm thiếu trong sáng. Khi vắng mặt tâm si, vô minh vẫn còn, như đắc tứ thiền bát định tuy không có tâm si nhưng vô minh vẫn còn, thậm chí các bậc Thánh hữu học vẫn chưa hết vô minh.

Question 3

Ngày gửi: 30-04-2016

Câu hỏi:

Bạch Thầy! Con đã hiểu. Con dính mắc nhiều, con đam mê hỷ lạc nên con khổ. Con cảm ơn Thầy!

Các chủ đề liên quan:

tâm si

Xem câu trả lời

Answer

Nhận ra điều này là mở được một trói buộc. Người ta thường tự trói buộc vào những mong ước của chính mình, mà chủ yếu là muốn trở thành, muốn đạt được. Nếu không tự biết mình thì khó thấy ra động cơ thúc đẩy những mong ước ràng buộc này nên sẽ mãi đắm chìm trong đau khổ.

Question 4

Ngày gửi: 12-09-2015

Câu hỏi:

Đôi khi con ngồi hoặc nằm thờ ơ, sự suy nghĩ về quá khứ hay tương lai hầu như không có, chỉ biết nhìn với sự trống rỗng. Con rơi vào trường hợp này vài lần rồi, nhưng mỗi lần như vậy chỉ được vài phút. Con không biết con có rơi vào trầm cảm hay trạng thái đó là gì con không hiểu. Kính xin thầy nhắc nhở và cho con lời khuyên. Con kính tri ân thầy.

Các chủ đề liên quan:

tâm si | hôn trầm | buông

Xem câu trả lời

Answer

Trong trạng thái trống rỗng đó nếu thấy tâm trong sáng hồn nhiên thì rất tốt, nhưng nếu cảm thấy bất an mơ hồ thì đó là tâm si hay vô ký.

Question 5

Ngày gửi: 18-07-2015

Câu hỏi:

Kính thưa thầy, cuộc sống kì lạ quá thầy ạ! Đôi khi con cảm thấy nó rất thực nhưng đôi khi cũng thấy nó mộng mị quá, đôi khi bỗng dưng con chợt thấy mình tự hỏi: “mình từ đâu đến? mình sẽ đi về đâu? sau này mình ra sao? tại sao hiện tại mình lại đứng ở đây giữa muôn trùng mọi thứ thế này?” Rồi con cũng chẳng buồn tìm câu trả lời, vì mình vẫn phải sống, phải làm tròn nhiệm vụ của mình. Kỉ niệm, kí ức tất cả giống như con muốn nắm lấy nhưng không dám giữ, sao kì lạ vậy thầy? Mong thầy chỉ dạy, con cám ơn thầy!

Các chủ đề liên quan:

tâm si

Xem câu trả lời

Answer

Con biết tâm trạng đó của con gọi là tâm gì không? Đích danh là tâm si đó. Tâm si có ba trạng thái: suy nghĩ vẩn vơ, phân vân nghi hoặc và chán chường thụ động. Muốn biết bản chất cuộc sống là gì thì đừng đặt ra nghi vấn gì cả mà chỉ “lặng nhìn không nói năng”. Khi con cảm nhận sự sống như nó đang là, nó sẽ trả lời cho con mọi sự thật.

Question 6

Ngày gửi: 13-12-2014

Câu hỏi:

Thưa Sư, Lâu rồi không trình pháp với Sư, không biết sức khỏe của Sư thế nào? Con vẫn luôn cầu mong cho Sư mọi sự được bằng an. Hôm nay, con viết thư xin Sư chỉ dạy giúp con về ba điều như sau: 1/ Sau thời gian thực hành, con còn bị kẹt ở tâm cảm thấy mọi sự nhàm chán khi thấy chúng vô thường, ảo ảnh. Con không còn hứng thú khi gặp gỡ bạn bè, hay tham gia vào sự giải trí thậm chí là cả nghe nhạc. Khi nghe bạn bè tâm sự, con thấy những điều họ nói đến cũng đều tạm bợ và ảo mộng. Không biết như vậy là tốt hay xấu, và việc thực hành của con đang đúng hướng hay không? 2/ Việc thứ hai là con còn bị dính mắc vào tâm sân vi tế khi có người tự ý đụng chạm hoặc dịch chuyển đồ đạc của mình. Không phải con sân vì yêu quí món đồ mà vì con thấy họ đang làm hành động trái lẽ phải. Con không biết làm cách nào để nhìn nhận sự việc này một cách trong sáng. 3/ Ngay sau khi tâm vừa tiếp xúc với cảnh, thường sẽ có một tâm đánh giá phân tích nảy sinh, và tâm này làm sinh ra bản ngã tham, sân, si. Như vậy ngay khi tâm này hiện ra, có phải con nên dẹp nó đi vì biết nó sai hay vẫn nên để cho nó diễn ra? Con xin thành kính tri ân Sư!

Các chủ đề liên quan:

mệt mỏi - chán nản | tâm si | tâm sân

Xem câu trả lời

Answer

1) Nhàm chán những việc đáng nhàm chán và khi đó tâm thấy nhẹ nhàng, an vui, tự tại là đúng. Nếu nhàm chán kèm theo bực bội thì đó là tâm sân với cảnh không vừa lòng.

2) Khi sân thì đừng hướng vào đối tượng gây sân mà nên lắng nghe, cảm nhận trọn vẹn thân tâm ngay lúc đó, khi tâm sân mất đối tượng và quay về cảm nhận lại chính mình thì nó tự hóa giải.

3) Không phải dẹp tạp niệm mà chỉ cần thấy nó như nó đang là với cái nhìn hoàn toàn trung thực thì sẽ thấy bản chất thật của nó là gì, nếu dẹp nó đi làm sao thấy được?

Question 7

Ngày gửi: 30-09-2012

Câu hỏi:

Thưa thầy! Con đã thấy tâm tham sinh phân biệt, vọng tưởng, tìm cầu. Vọng tưởng tạo ra những tưởng tượng. Tưởng tượng khởi lên thì không thấy được thực tại, sự thật. Hay nói cách khác, khi vọng tưởng khởi lên thì sự thật nơi Sắc Thanh Hương Vị Xúc Pháp, nơi Thân Thọ Tâm Pháp đã lặng lẽ trôi qua mất rồi. Đó là sự thật con đã thấy nơi con. Phải chăng sự ĐÁNH MẤT THỰC TẠI đó gọi là Si trong Tham – Sân – Si thưa thầy? Từ lâu nay con không hiểu rõ về Si, mong thầy giải đáp giùm con ạ. Con cảm tạ thầy!

Các chủ đề liên quan:

tâm si

Xem câu trả lời

Answer

Con nói đúng. Si có 3 biểu hiện:
1) Hôn trầm, thụ động, vô ký
2) Trạo cử, vọng động, thất niệm
3) Nghi hoặc, phân vân, do dự.
Cả ba biểu hiện này đều đánh mất thực tại. Si hoàn toàn ngược lại với tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác.

Question 8

Ngày gửi: 10-05-2012

Câu hỏi:

Thưa thầy, xin thầy cho con hỏi: tại sao đối với con người mình, những ký ức không vui, những sự kiện trong quá khứ chưa được giải tỏa, những mâu thuần chưa được giải quyết,… nói chung là những điều tiêu cực thường hay trồi lên từ tiềm thức, đặc biệt là người già? Người già trong gia đình con nhớ những chuyện không vui rất lâu, những chuyện này cứ quay ngược lên hoài. Trong khi những điều vui, những kỷ niệm tích cực, những sự kiện không còn khúc mắc lại ít khởi lên vậy thầy? Có phải bản chất con người là tập trung vào những điều tiêu cực mà không để ý đến điều tích cực không thầy? Con thấy bản thân con chưa già, còn trẻ nhưng cũng hay ít nhớ chuyện vui toàn nghĩ chuyện buồn, chuyện chưa đạt không thôi. Làm sao để con có thể thay đổi, nhớ chuyện vui nhiều hơn để về già sống thanh thản, không bị những điều tiêu cực quấy rầy tâm trí? Con xin chân thành cám ơn thầy. Con mong thầy luôn khỏe mạnh.

Các chủ đề liên quan:

tâm si | vô thức & Bhavaṅga | tiềm thức | hữu thức & ý thức

Xem câu trả lời

Answer

Nhớ lại chuyện buồn nhiều hơn chuyện vui là do tâm hiện tại tương ứng với tham sân si nhiều hơn là vô tham, vô sân, vô si. Khi tâm tương ứng với vô tham, vô sân, vô si thì sẽ nhớ chuyện vui quá khứ và hiện tại hơn là nhớ chuyện buồn. Vậy con hãy thường tinh tấn, chánh niệm, tỉnh giác hoặc thận trọng, chú tâm, quan sát để cho tâm vô tham, vô sân, vô si thì tâm sẽ sáng suốt, định tĩnh, trong lành và chắc chắn sẽ nhớ hiện tại trong niềm hoan hỷ. Người thường nhớ điều buồn chính là vì pháp muốn nhắc nhở họ phải lo tính tấn chánh niệm tỉnh giác đừng để tâm đắm chìm trong tham sân si nữa.

Question 9

Ngày gửi: 15-12-2011

Câu hỏi:

Thưa Thầy, một con giun đất bị kiến cắn. Trước tiên, con muốn giải cứu cho con giun nhưng nghĩ lại nếu mình cứu con giun thì mấy con kiến sẽ không có được thức ăn. Nhưng vẫn quyết định cứu con giun, tâm con phân vân và con làm như vậy không biết đúng không hả Thầy. Con kính lễ Thầy!

Các chủ đề liên quan:

tâm si

Xem câu trả lời

Answer

Phân vân là trạng thái nghi hoặc của tâm si. Lý trí luôn phân vân lưỡng lự khi không biết chọn lựa kiến thức nào mà mình đã thu thập được để áp dụng cho đúng vào việc đánh giá một sự kiện. Đó chính là hành trạng của tâm si. Vậy vấn đề không phải là kết luận sự việc đúng hay sai mà là thấy ra tâm hành động là tâm gì. Nếu hành động với tâm tham biết là tâm tham, với tâm sân biết là tâm sân, với tâm si biết là tâm si, với tâm không tham biết là tâm không tham v.v… từ đó con có thể tùy duyên điều chỉnh thái độ nhận thức và hành vi cho thuận pháp chứ không cần phải kết luận điều gì một cách chủ quan, vì một điều mà lý trí cho là đúng hôm nay vẫn có thể sai ở ngày mai. Thấy ra toàn bộ vấn đề nơi chính con thì mọi việc sẽ ổn, chứ không phải phân vân trên những vấn đề đúng sai cục bộ của lý trí.