Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: tâm lý học

Vấn đề không phải là hướng nội hay hướng ngoại mà là khi hướng về đâu đều rõ biết thì cứ tuỳ trường hợp mà hướng cho đúng là được.

Sādhu lành thay! Cảm ơn con đã có chia sẻ thực tế tự thân chứng.

Giúp được hay không tuỳ thuộc vào thái độ học. Nếu học để thu thập kiến thức thì chỉ cản trở việc tu tập. Nếu học để thấy rõ chính mình hơn thì có ích cho sự tu tập.

Bản năng hiểu theo nghĩa gốc là khả năng bẩm sinh của cơ thể sinh học như sinh ra ai cũng sẽ biết lật, bò, ngồi, đứng, đi v.v… thậm chí đạt được 50% những hoạt động cơ bản của đời sống. Đó là loại bản năng tự nhiên “trời sinh” sẵn có trong muôn loài vạn vật, 50% còn lại do mỗi chúng sinh thủ đắc được từ huân tập. Bản năng bẩm sinh tự nhiên có sẵn trong tự tánh đúng là khi tâm rỗng lặng trong sáng thì nó tự ứng một cách vô vi vô ngã nên không cần rèn luyện mà rất chính xác, như phản xạ tự nhiên chẳng hạn. Còn bản năng thủ đắc thì do rèn luyện hay huân tập từ kinh nghiệm nên hữu vi hữu ngã, và là phản xạ có điều kiện, vì vậy cũng có thiện-ác, đúng-sai, lợi-hại… Có lẽ phần lớn biểu hiện bản năng thủ đắc theo nghĩa xấu nên thường bị xem là thấp hèn. Nhưng thực ra, bản năng sinh tồn tự nhiên vốn là đúng tốt.

Trực giác trong tâm lý học phương Tây đôi lúc chỉ mới là “hiện tưởng” mà hiện tưởng trong Phật giáo đối tượng vẫn còn là “vật khái niệm” hoặc “nghĩa khái niệm” dù chưa hình thành “danh khái niệm” thuộc lý trí, nên vẫn là tưởng. Trực giác thật sự trong Phật giáo phải là “tri kiến thanh tịnh” hoặc “chánh kiến” hoặc “tuệ tri” mới đúng. 

Tâm lý là những hoạt động thuộc nội tâm, tuy nhiên thường được dùng theo nghĩa “chỉ là nghĩ tưởng chủ quan thôi, không đúng với thực tế đâu”. Thí dụ: Bệnh tâm lý, thời gian tâm lý.

Nhận thức là hoạt động của tâm nhận biết đối tượng, bao gồm: Tưởng tri, thức tri (tri giác và ý thức), linh tri (giác quan thứ 6), tuệ tri (trí tuệ), liễu tri hay thắng tri (tuệ giác), chánh biến tri (giác ngộ hoàn toàn).