Kính bạch Thầy
Con kính chúc sức khoẻ Thầy ạ. Con có 1 cảm nghiệm như thế này ạ. Trong lúc chạy xe tâm con thường niệm Phật hoặc có khi đọc chú, trong một lần con niệm lục tự đại minh chú thì con có cảm giác xúc động, vỡ oà, nước mắt tự nhiên tuôn trào, thọ cảm đó gọi là gì ạ? Và con quan sát nhưng nó không chấm dứt nhanh như lúc quan sát tâm. Kính mong Thầy chỉ dạy cho con ạ.
Con kính đảnh lễ Thầy ạ!
Con may mắn biết đến lời dạy của Thầy vài năm nay. Lời Thầy dạy “cứ thấy, vô tác, vô cầu”, cuộc đời này “khổ, không, vô ngã” giúp con nhiều trong hoạt động sống. Con vô cùng kính trọng và tri ân Thầy.
Sáng nay, con được chút vui vì con vừa thấy việc cố gắng dùng ý chí chống đối để chặn việc say xe thì vẫn bị say xe, lại còn bị đau đầu mấy ngày. Mà chỉ bình tĩnh cảm nhận cảm giác khó chịu, không cố gồng mình thì tuy có say xe nhưng không đau đầu như mọi khi nữa, đầu óc khá nhẹ nhàng.
Con còn nhiều bụi trong mắt, có gì không phải mong Thầy xá tội.
Con vô cùng biết ơn Thầy.
Sādhu lành thay! Trải nghiệm cảm giác say xe đã giúp con thấy ra thế nào là trọn vẹn tỉnh thức với cảm giác ấy mà thiền Tứ Niệm Xứ gọi là Niệm Thọ. (Thầy có trả lời thêm qua e-mail).
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Năm mới con kính chúc Thầy và chư Tăng nhiều sức khoẻ, an lạc trong đạo mầu!
Thưa Thầy con muốn xin Thầy lời khuyên ạ. Con 35 tuổi chưa lập gia đình, con thấy có vợ thì cũng có cái hạnh phúc, nhưng cũng có quá nhiều ràng buộc, tính cách con cũng không phù hợp với cuộc sống gia đình lắm: thích ở một mình, không ưa chốn ồn ào, cũng may con có biết chút ít đạo nên con cứ sống vậy tuỳ thuận hoàn cảnh. Nếu duyên nghiệp phải lấy vợ thì lấy, không thì cũng chẳng sao, con sẽ chăm sóc Bố Mẹ. Con cố tu để hiểu đạo và cho Ba Mẹ và mọi người cùng hiểu, rồi khi đủ duyên con muốn xin xuất gia hoặc sống một mình cũng tốt.
Con có nói ra thì mọi người cũng không hiểu, vì nó khác với suy nghĩ bình thường của người đời. Bố Mẹ và và mọi người bảo nếu không lấy vợ thì con trở thành gánh nặng cho bố mẹ và mọi người, rồi sau này sẽ khổ lắm, không thể sống cứ thui thủi một mình. Con muốn chăm sóc ba mẹ giúp ba mẹ mà bây giờ con mới biết lại trở thành gánh nặng tâm lý cho bố mẹ đến thế… tâm trí mọi người bị quy định quá nhiều, con không biết làm thế nào cho trọn đạo làm con?
Con có một vấn đề nữa xin Thầy chỉ bảo: khi một mình trầm tư thì con chánh niệm tỉnh giác tốt, thấy biết cũng phát sinh theo, nhưng khi xúc chạm việc đời, ở chốn đông người, nói chuyện liên quan đến mình thì con bị kiểu như vong thân tha hoá, đánh mất mình, nghĩ lung tung, nhưng khi một mình thì con lại trở về được với mình, vậy làm sao để con luôn trở về với mình khi xúc chạm việc đời?
Con xin cảm ơn Thầy!
Vì vậy ngoài niệm thân, niệm thọ, niệm tâm đức Phật còn dạy niệm pháp. Niệm Pháp chính là thấy được sự che lấp, sự trói buộc, sự giải thoát trong khi xúc chạm với ngoại cảnh. Con nghiêng về tịnh nên ngại động. Khi nào động tịnh đều tự tại vô ngại thì mới thực sự chứng ngộ Sự Thật.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con chào thầy. Bạch thầy cho con hỏi khi con ngồi thiền con thấy đau chân con cảm thấy khó chịu thì lúc này con nên thấy biết cái đau chân hay thấy biết cái khó chịu ạ? Con cảm ơn thầy.
Từ “khó chịu” mà con dùng có nghĩa là tâm sân. Thấy đau chỉ là cảm giác đau không xen bản ngã vào gọi là niệm thọ. Thấy sân chỉ là trạng thái sân không xen bản ngã vào gọi mà niệm tâm. Thấy cái gì một cách trung thực như nó đang là không xen bản ngã vào gọi là chánh niệm tỉnh giác, chứ không phải cố giữ niệm ở đâu cả. Cố giữ niệm ở đâu chính là xen bản ngã vào.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con kính thầy! Thầy cho con hỏi chữ thọ trong ngũ uẩn có phải bao gồm cả thọ nhận và cảm thọ hay không? Và khi ngũ uẩn vận hành thì thọ có thể xảy ra sau tưởng đúng không thầy? Bởi vì con cảm nhận được ở tâm mình như vậy, khi con thấy một pháp (thọ nhận) có hình sắc thì con chưa có thích hay ghét ngay (cảm thọ) mà có sự phân tích tưởng tượng trước, con quan sát sự việc này nhiều lần con thấy tâm con như vậy, con kính thầy giải đáp giúp con. Con xin cảm ơn Thầy! Con chào Thầy ạ.
Thọ không phải là thọ nhận mà là cảm giác, do đó cảm thọ đến trước, tưởng đến sau. Thí dụ chân vấp đau rồi mới biết (tưởng) đau (thọ) và biết chân vấp cục đá (sắc). Do đó mới có thứ tự sắc–>thọ–> tưởng.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con thành kính đảnh lễ thầy.
Thưa thầy con xin trình pháp.
Hôm qua con được nghe thầy giảng cho một đạo hữu đến tham vấn rằng thân, thọ, tâm, pháp chính là đời sống nơi mỗi người, nên tu chính là sống trải nghiệm đời sống ấy mà thấy ra sự thật, mà giác ngộ sự vận hành tất yếu của Pháp nơi chính mình, không kiếm tìm gì khác. Con thấy mọi hoạt động thân tâm nơi con đều là sự thật của đời sống giúp con giác ngộ sự thật chứ không có sự an toàn, hạnh phúc ở ngày mai hay một Niết-bàn tịch tịnh lý tưởng nào ngoài sự thật đang là. Chỉ đơn giản là trong những thành, bại, được, mất… mà không bị tham ưu, chìm đắm thì ngay đó thấy ra vẻ đẹp của nó.
Có lẽ vẻ đẹp không nhàm chán của cuộc đời chính là sự vô thường. Ra khỏi thực tại thì liền bất an, đau khổ, trụ lại thì sẽ nhàm chán. Ra khỏi hay trụ lại đều là sống trong ảo tưởng.
Con xin có chút chia sẻ trải nghiệm tu tập với đạo hữu:
Không nên có thái độ phân chia đây là niệm tâm, đây là niệm thọ, đây là niệm pháp, đây là niệm thân riêng biệt. Ngay cả khi có thái độ cố gắng trọn vẹn với thân đang đi… thì đã khởi lên khái niệm về trọn vẹn với thân… Còn ôm giữ khái niệm thân, thọ, tâm, pháp thì việc ngồi thiền hay đi kinh hành và cả hoạt động trong đời sống sẽ có khuynh hướng tu tập với ý chí tạo tác để trở thành rồi. Chỉ cần ngay đây thấy ra cái sai, trả cái đúng về với cái đúng thì chính là sống với cái đúng tự nhiên ngay nơi thực tại thân, thọ, tâm, pháp rồi chứ đâu cần tìm gì trong thân thọ tâm pháp, hoặc qua thân thọ tâm pháp mong đạt được gì hay đi tới đâu đâu. Đời sống là ngay nơi thực tại đây mà.
Con thành kính tri ân thầy. Con chúc thầy luôn mạnh khỏe.
Cảm ơn con đã chia sẻ, nhưng lần sau con nhớ viết thật gọn gàng, trong sáng để mọi người dễ đọc và khỏi mất thì giờ. Thầy đã phải kiểm duyệt bỏ nhiều đoạn dù ý rất hay rồi đó.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Dạ kính thưa Thầy kính mến của con. Hôm nay con xin trình sự trải nghiệm của con sau nhiều năm bị bệnh tật hoành hành mà con đã học ra được bài hoc để trình với Thầy và cũng là trải nghiệm chung cho những bạn hữu nào khi có bệnh để giảm được cái khổ tâm.
– Khi thân đau là cơ hội để quay về biết thân đang đau là niệm thân.
– Khi thân đau thấy khổ khởi sanh biết thọ khổ khởi sanh là niệm thọ.
– Khi thân đau thấy tâm đang bất an lo âu sợ hãi, chống đối loại bỏ loại trừ… là niệm tâm.
– Khi thân đau tâm bị dính mắt vào trong cái đau ấy gây lên sự trói buộc làm cho mình phải khổ sở thêm về cái đau ấy là niệm pháp.
Khi quay vể chính mình trọn vẹn với cái đau ấy là cơ hội để cho mình tu tập thì không còn lo âu và sợ hãi với cái bệnh nữa, chỉ có cái bệnh như nó đang là mà không có cái “Ta” bệnh. Mỗi lần bệnh khởi sanh lên là khổ vì có cái “Ta” xen vào muốn loại bỏ loại trừ không thích, tìm kiếm, tạo tác… nên sinh khổ. Vì mình chưa thật sự biết trọn vẹn với cái bệnh ấy và không đủ sức nhẫn nại với bệnh ấy nên sinh khổ càng lăng xăng chống đối thì khổ càng thêm khổ gây nên căng thẳng và mệt mỏi.
Trải qua nhiều cơn bệnh trên thân con luôn luôn điều chỉnh lại nhận thức của mình cho đúng tốt. Hôm nay con xin trình trải nghiệm nay với Thầy, có điều nào sai mong Thầy khai thị thêm cho con. Con xin cảm ơn Thầy.
Thưa Thầy,
Con có chỗ nghi này muốn hỏi Thầy ạ. Từ khi con thực hành Vipassana thì thường là quan sát tâm. Thấy rõ tiến trình vận hành của các tâm thiện cũng như bất thiện của mình, từ đó điều chỉnh hành vi hoặc cách suy nghĩ lại. Con thấy hiệu quả rất tốt, nhất là khi có nghịch duyên xuất hiện.
Nhưng cách đây 1 tháng con có bị đau răng thấu đến tận xương tủy. Con cũng thử quan sát cảm thọ nhưng không thể quan sát “như nó đang là” như đối với quan sát tâm vì cơn đau cứ buốt lên từng cơn, cơn sân trổi dậy liên tục, con chuyển qua quan sát cơn sân cũng không xong. Cuối cùng con phải tập trung vô quan sát hơi thở để không còn để ý tới cơn đau răng thì thấy bớt hơn chút xíu. Con suy nghĩ, khi mới đau răng đã như vầy thì đến lúc cận tử toàn thân đau đớn thì công phu tu tập của mình có ứng dụng được không?
Sự việc này làm con nhớ đến 1 lần con vào 1 khóa thiền của trường phái chuyên quan sát cảm thọ. Họ bắt ngồi thiền 45 phút bất động cho chân tê buốt và quan sát trên cảm thọ đó. Có phải ý đồ của phương pháp này là để luyện tập dành cho những lúc đau đớn như thế này không ạ?
Con cảm ơn Thầy.
– Con nên học quan sát thực tế sự kiện nào đang diễn ra hơn là chọn một đối tượng nhất định như chọn niệm thân, niệm thọ hay niệm tâm riêng biệt. Vì tâm chánh niệm tỉnh giác là chính chứ không phải là đối tượng nào. Nên tập quan sát thân thọ tâm hoặc pháp khi đối tượng nào đang nổi trội.
– Khi đau răng, nếu con chánh niệm tỉnh giác vừa đủ (đúng mức) thì dù cảm thọ đau đến đâu vẫn thấy được thực tánh vô thường, khổ, vô ngã của nó, và tâm vẫn không dao động, nếu tâm sân khởi lên chỉ biết đang có sân… nên tánh biết vẫn trong sáng.
– Nhưng vì chánh niệm tỉnh giác chưa đủ hoặc quá mức nên khi quá đau con không còn trọn vẹn tỉnh thức được nữa và phải dùng tới biện pháp đối trị bằng cách quan sát hơi thở. Làm như vậy tuy thấy dễ chịu hơn nhưng lại không ngay đó thấy được thực tánh của cảm thọ đau.
– Đừng nỗ lực hành thiền như một biện pháp đối kháng mà chỉ nên trọn vẹn tỉnh thức với thực tại thân thọ tâm pháp một cách tự nhiên bình thường với tâm thái càng buông thư con càng thấy dễ chịu đựng hơn, đồng thời cũng thấy được thực tánh pháp, dù đó là lúc cận tử.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch Thầy!
Xin Thầy giải thích và cho ví dụ những từ: Hóa thân, ứng thân, báo thân, thọ dụng thân!
Con cám ơn Thầy!
Con cứ niệm thân sẽ thấy báo thân, niệm thọ sẽ thấy thọ dụng thân, niệm tâm sẽ thấy hoá thân và niệm pháp sẽ thấy ứng thân hơn là tìm các thân trong ngữ nghĩa.