Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: niệm hơi thở

Cả hai buông ra để cảm nhận mọi sự đến đi tự nhiên, hay hướng về cảm nhận sự thở tự nhiên đều được.

Trong đoạn Kinh Tứ Niệm Xứ về chánh niệm tỉnh giác trên thân có nói đến niệm sự thở vô thở ra đang diễn biến trên thân như thế nào, do đó mới có câu “cảm nhận toàn thân khi thở vô, cảm nhận toàn thân khi thở ra” và “an tịnh thân hành khi thở vô, an tịnh thân hành khi thở ra”… đó là đối tượng của Vipassanā. Còn hơi thở là đối tượng của thiền định, tập trung vào hơi thở rồi dùng tưởng biến nó thành quang tướng với mục đích lấy quang tướng này làm đối tượng an trú các bậc định, chứ không quan tâm đến cảm nhận toàn thân. Con nên phân biệt sự thở và hơi thở để đừng nhầm lẫn thiền Vipassanā với thiền định và cũng đừng nhầm lẫn chánh định trong thiền Vipassanā với định hữu sắc, vô sắc.

 Làm sao con quan sát hơi thở được, con chỉ có thể cảm nhận sự thở vô thở ra đang diễn biến trên thân thôi, không nên niệm gì khác chỉ làm phân tâm thêm.

Đừng để ý hơi thở, chỉ cảm nhận sự thở tự nhiên thì tâm con dễ định, vì cố định thì tâm càng khó định hơn. Trong thiền Vipassanā thì không nắm giữ tướng chung cũng không nắm giữ tướng riêng, mà chỉ thấy biết thực tại như nó đang là thôi.

 Tập trung theo dõi hơi thở thuộc thiền định và trong đó cũng có bóng dáng của khí công nên hiện tượng như vậy rất thường xảy ra nhiều lần cho đến khi khi tâm định lại được.

1) Ngồi quan sát sự thở để tâm bình tĩnh sáng suốt cũng tốt, nhưng không cần tập trung vào hơi thở để buông bỏ suy nghĩ. Khi việc cần suy nghĩ con cứ bình tĩnh sáng suốt để suy nghĩ cho thấu đáo dựa trên những yếu tố thực tế của sự việc là được. Nếu hàng ngày con thường bình tĩnh sáng suốt để rõ biết mình và cuộc sống thì khi hữu sự con sẽ dễ dàng thấy ra những quyết định cần thiết mà không cần phải cố định tâm hay suy nghĩ tính toán nhiều.

2) Con cứ ứng xử với lương tâm của mình, đừng vì mẹ hay vì chồng mà làm trái lương tâm. Khi con sáng suốt biết rõ việc làm với thiện tâm của mình thì cứ làm, còn mẹ con lo sợ là chuyện của mẹ, con chỉ an ủi, khuyên giải để mẹ yên tâm thôi. Có thể mẹ con nghĩ theo kinh nghiệm cá nhân của mình, nhưng dù điều đó có đúng thì con vẫn phải làm theo lương tâm hơn là tính toán hơn thiệt. Chẳng thà chịu thiệt thòi hơn là sống ích kỷ, thiếu tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha.

Đúng, con đã quan sát sự thở theo trình tự tự nhiên trên thân như thế là đúng. Cố thở theo công thức mới sai.

 Đức Phật chỉ trình bày theo thứ tự diễn biến khi thở vô thở ra cho hành giả dễ nhận biết thôi, do đó con cảm nhận tới đâu thì quan sát tới đó, chứ không thể quan sát cái chưa xảy ra được. Cũng cần lưu ý là đức Phật nói “sự thở vô thở ra” chứ không phải hơi thở, vì hơi thở là “vật” chứ không phải “sự” đang diễn biến.

Cảm giác toàn thân là cảm nhận trọn vẹn sự diễn biến của thân khi đang thở vô thở ra. An tịnh thân hành là khi tâm trọn vẹn với diễn biến của thân đang thở vô thở ra thì cảm nhận được sự lắng dịu của thân hành. Tiếp theo sự an tịnh của thân hành là cảm giác lạc thọ khi thở vô thở ra.