Kính thưa Thầy:
1. Khi ngồi Thiền thì Tâm buông ra, cái gì nổi trội thì nhận biết một cách tự nhiên. Nhưng con còn băn khoăn là Tâm thì cần phải “trụ” ở đâu đó mới được, và thường thì con để Tâm ở trong đầu một cách nhẹ nhàng trống rỗng, nếu không có đối tượng nào đủ mạnh để con nhận biết. Hay nói cách khác là con thư giãn, nhưng Tâm vẫn ở đâu đó trong thân, nếu không rất dễ bị phóng Tâm. Như vậy có đúng không thưa Thầy.
2. Con đọc trên mạng thấy có pháp tu Anapanasati được giới thiệu là pháp môn Thiền của Đức Phật. Con xin phép minh giải về điều này.
Con xin cám ơn Thầy.
1) Muốn cho tâm trụ ở đâu đó cũng được, nhưng thực ra không cần phải trụ tâm ở đâu cả. Khi có đối tượng thì tâm tựứng ra thấy biết, khi không có đối tượng thì tâm tự an (trở về rỗng lặng như hư không), như vậy ai trụ tâm? Chính vì có người trụ tâm nên mới có phóng tâm. Nếu buông cái người trụ tâm ấy đi thì tâmtự ứng tự an một cách tùy duyên thuận pháp, làm sao có phóng tâm được? Do đó đức Phật dạy: “Không nương tựa, không bám níu vật gì ở đời”. Ngài Huệ Năng ngộ ra điều đó khi nghe câu: “Ưng vô sở trụ nhi sinh kỳ tâm” và thấy rằng tâm vốn “không một vật” (vô nhất vật). Vậy lấy gì mà trụ? Và khi ngủ thì ai trụ tâm và tâm trụ ở đâu? Tâm tự ứng tự an chính là chánh niệm. Trong chánh niệm không có người niệm nên Thiền Tông gọi đó là vô niệm.
2) Khi không làm gì, ngồi (đứng hay nằm) yên thì tâm chỉ còn thấy thân đang thở là đối tượng nổi trội nhất, thấy như vậy một cách tự nhiên, tuyệt không cố gắng điều khiển hay rèn luyện gì cả, thì đó chính là chánh niệm tỉnh giác, vì vậy gọi là niệm thở vô thở ra (ānāpāna-sati). Nhiều người không biết rằng ngay đó chính là tâm tự ứng chánh niệm tỉnh giác và thấy tánh, nên đã đặt ra rất nhiều phương pháp thở khác nhau để luyện thân, luyện tức, luyện tâm mà biến thành yoga, khí công, luyện đan… nhưng không khéo lại rơi vào ý đồ hoàn thiện của bản ngã. Như vậy, rốt ráo mà nói đó là thất niệm chứ không phải chánh niệm như đức Phật đã dạy.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Dạ thưa thầy, làm thế nào để chiến thắng được bản thân mình và giữ gìn chiến thắng đó một cách thường trực ạ?
Đây là câu hỏi rất khó trả lời vì còn tùy thuộc vào căn cơ trình độ của người hỏi. Có thể nói có bao nhiêu người hỏi thì có bấy nhiêu câu trả lời khác nhau. Ví dụ một người đang học lớp một hỏi làm sao đậu tiến sĩ, thầy sẽ trả lời: “Hãy học toán cộng trừ đi”. Còn nếu một người đang là phó tiến sĩ hỏi thì thầy sẽ trả lời: “Hãy chuẩn bị tài liệu để viết luận án đi”. Vậy con đang là gì con có biết không? Nếu con có thể biết mìnhngay tại đây và bây giờ là gì và đang như thế nào thì thầy mới chỉ cho con cách tự chiến thắng mình phù hợp với con được. Con hiểu ý thầy nói chứ?
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa Thầy cho con hỏi ạ! Khi con ngồi xuống thư giãn thân, không cố ý làm gì cả, không hướng tâm vào đâu cả, tâm như thế nào thì cứ để nó như vậy, con thấy suy nghĩ này đến suy nghĩ khác cứ hiện lên, nhưng tâm vẫn thư giãn, nhẹ nhàng. Con tu vậy có đúng không, có nên thường xuyên tu như vậy không?
Khi làm một việc gì đó thì con cứ bình thản làm việc đó, nhưng nếu thấy mình suy nghĩ gì linh tinh thì biết rồi biết lại việc mình đang làm, nếu lại suy nghĩ linh tinh tiếp thì con biết rồi con lại biết lại việc mình đang làm, thưa thầy con tu như vậy có đúng không, có bị ức chế tâm không?
Thưa thầy con nghe bài giảng “trình tự tu tập” của thầy con đã hiểu hơn, tuy nhiên con chưa được gặp thầy nên sợ sai một ly đi một dặm nên con xin trình pháp như vậy với thầy, xin thầy chỉ dạy cho con. Con xin cảm ơn thầy.
1) Khi ngồi thư giãn buông xả, không trước ý dụng công làm gì cả, lúc đó hoặc là con thấy thân đang ngồi, hoặc thấy một cảm thọ khởi lên rồi diệt, hoặc thấy tâm nghĩ tưởng lăng xăng mà con vẫn bình thản thấy thôi chứ không phê phán, phản ứng, không tìm cách diệt nó đi hay duy trì nó lại… như vậy là con đã làm rất đúng. Con chỉ mới nghe qua Pháp Thoại mà hành được như vậy thật là giỏi đó, thầy rất hoan hỷ.
2) Khi làm việc con bình tĩnh sáng suốt trong công việc là rất tốt. Khi có suy nghĩ khởi lên, nếu đó là suy nghĩ vẩn vơ thì con chỉ nhận rõ rồi trở về sáng suốt trong công việc là đúng, nhưng nếu suy nghĩ đó xuất phát từ sự kiện liên đới thì con có thể tiếp tục suy nghĩ cho rõ vấn đề cũng không sao. Ví dụ con đang sáng suốt trọn vẹn trong việc nấu ăn, thì cần lấy cái khăn lau tay và con nhớ cái khăn để trong tủ, nhưng khi đến mở tủ thì lại quên chìa khóa không biết để đâu, lúc đó con ngồi suy nghĩ xem chìa khóa để ở đâu v.v… cho đến khi tìm ra chìa khóa. Toàn bộ diễn biến đó con đều bình tĩnh sáng suốt biết rõ là được chứ không cần trở về một sự kiện nào nhất định. Nhưng khi không có gì để suy nghĩ thì con chỉ cần trọn vẹn sáng suốt với việc đang làm là được.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính thưa thầy!
Con là một Phật tử thuần thành, con học giáo lý rất nhiều, hiểu biết nhiều nhưng chỉ là lý thuyết, con chưa áp dụng được bao nhiêu vào đời sống thực tại. Mỗi ý niệm khởi lên con đều nhìn thấy rất rõ, nhưng con không xử lý theo cái hiểu của con được. Ví dụ: Khi con nổi giận, con rất biết là con đang giận, nhưng khi thì con kềm được khi thì không. Trước đây mỗi khi như vậy thì con thấy bực mình, phiền não lắm, vì thấy mình quá tệ. Nhưng sau thì con thấy bực mình cũng vô ích, con tự khoan dung với mình, biết mình tệ thì từ từ rồi sửa, chớ cứ uất ức với mình thì cũng chẳng ích gì, gây ra phiền não gấp đôi. Tóm lại là con rất tỉnh táo với từng niệm sinh khởi của mình, nhưng để xử lý nó theo cái hiểu của mình thì con chưa xử lý rốt ráo được.
Con cũng biết đã làm người vào cõi này lại sinh làm thân nữ thì chắc chắn là nghiệp nặng rồi, con đâu dám mong cầu ngày một ngày hai mà thoát ngay được. Nhưng có nhiều lúc phiền não quá sức chịu đựng của con, con cầu cứu, tìm gặp thì vị thầy nào cũng khuyên con những điều con đã biết, con chưa tìm được cách gì hữu hiệu có thể giúp đỡ hỗ trợ cụ thể được cho con. Ví dụ giờ đây, con đang yêu thương một người, con biết con yêu thương người đó là vì người đó yêu thương con, thật ra con yêu người đó cũng là vì người đó thỏa mãn cái tôi của con. Hoàn cảnh trái ngang chúng con không thể đến với nhau được (thật lòng thì con đã có quyết tâm không lập gia đình, không sinh đẻ con cái, đời này kiếp này con lỡ vướng vào mối quan hệ cha mẹ anh em, nhưng con đã phát nguyện đời sau con xin làm tu sĩ, nên kiếp này con dứt khoát không lập gia đình), con muốn chia tay. Con tìm mọi cách để chia tay, nhưng con biết, lòng con không muốn chia tay nên dù con có cố tìm cách gì cũng vô hiệu. Làm sao để tâm con có thể thật sự “MUỐN” chia tay??? Dù con hiểu rất rõ là nên thế này nên thế kia… tâm mình ích kỷ, tâm mình tham đắm v.v… con hiểu rất rõ… nhưng con không dứt được, con cứ bị cái ngã của mình sai sử. Con đổ thừa cho Duyên Nghiệp, nhưng con biết đó cũng là cách ngụy biện của con, nếu mình quyết tâm thì nghiệp cũng có thể chuyển mà.
Thầy ơi! Kính xin thầy từ bi, chỉ dạy cho con, làm cách nào để có nghị lực LÀM được những điều mình hiểu. Con là người rất có nghị lực trong nhiều lãnh vực khác của cuộc sống, chớ không phải là người yếu đuối lắm đâu ạ, nhưng sao trong chuyện này con quá bất lực! Con xét kỹ, cũng không phải vì con quá yêu người này, chỉ là thực tế thì con chưa tìm được ai có thể yêu thương, thỏa mãn cái tôi của con như người này thôi. Con phân tích mình kỹ đến vậy mà vẫn không chịu buông bỏ cái sự tham đắm của mình. Giờ con phải làm sao để có thể “tự trị” nổi mình hở thầy? Kính xin thầy chỉ dạy cho con một cách THIẾT THỰC nhất.
Con cung kính đảnh lễ thầy!
Có thể vì con học giáo lý quá nhiều, nên bây giờ bị ảnh hưởng “chân lý lý tưởng” trong Kinh Điển quá nặng, giống như người bị lạm thuốc, do đó đâm ra con sợ “chân lý thực tế”. Chân lý Kinh Điển dù lý tưởng cách mấy cũng chỉ là kiến thức, mà thường là đã bị bóp méo theo tầm nhận thức của người đời nên đã trở thành những quan niệm cứng nhắc. Vì vậy không thể giác ngộ giải thoát theo chân lý Kinh Điển mà chỉ có giác ngộ trong chân lý thực tế mà thôi. Chân lý thực tế nằm trong đời sống chứ không nằm trong Kinh Điển. Kinh Điển có thể giới thiệu chân lý, nhưng muốn thấy chân lý thì phải thấy nó trong thực tế. Đừng nghe Kinh Điển nói quá cao siêu mà bay bổng lên mây, hãy đối diện với thực tế con mới thấy ra bản chất thật của chính con và đời sống. Không trải nghiệm thực tế thì không có giác ngộ. Ngài Yassa là một công tử ăn chơi trác táng cho đến lúc chán ngán, thấy ra mọi vui thú đều vô nghĩa nên khi nghe đức Phật chỉ vào chỗ cốt lõi của sự thật thì ông thấy ngay và đã trở thành bậc Thánh. Tại sao chẳng tu ngày nào mà cũng thành Thánh? Vì ông chưa hề biết đến chân lý Kinh Điển bao giờ nhưng ông lại có thừa trải nghiệm sự thật trần trụi của cuộc đời, mà đó chính là chân lý thực tế. Hãy nhìn thẳng vào chính con, lắng nghe cảm xúc của mình và hãy nhớ rằng: “Cái đúng chỉ có từ cái sai chứ không từ cái đúng lý tưởng”. Nếu con không từng sai không bao giờ con biết được thế nào là đúng. Có thể vì hiểu lầm Kinh Điển lên án cái sai nên con không dám đối diện với cảm xúc thực của chính mình chăng? Điều quan trọng là con có học ra sự thật bằng chính sự trải nghiệm của mình hay không chứ đừng cả tin vào bất cứ điều gì hay bất cứ ai. Phật đã chẳng dạy như vậy với người dân xứ Kalama đó sao? Quá tin vào “chân lý lý tưởng” mà tránh né sự thật, đó là một mâu thuẫn vô cùng tai hại.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy! Con có duyên lành được học Pháp với thầy, được xem những câu trả lời của thầy cho hành giả, con thật là tâm đắc. Sắp tới đây con sẽ học tiếp Cao học Phật giáo nhưng con không có nhiệt tình lắm trong việc học vì nghĩ nó không có ích lợi gì. Con nghĩ vậy có đúng không thưa thầy?
Xem câu trả lời
Con nghĩ vậy cũng đúng. Bây giờ phần lớn đi học là để lấy bằng cấp, học đạo cũng không ngoại lệ. Thực ra học là tốt nhưng người ta quá chú trọng đến bằng cấp và kiến thức nên thiếu chất lượng của cái thực. Thời đức Phật còn tại thế, nhiều vị chỉ nghe được một câu kệ của Phật đã giác ngộ rồi, ngược lại nhiều vị làu thông Tam Tạng vẫn sa đọa như thường. Nếu học ít nhưng thấy ra được hướng tu thì cứ lo tu rồi tự nhiên trên cái thực mà khám phá, thì con vẫn thấy ra được ý Kinh ngay trong thực tại thân-tâm-cảnh của đời sống chứ không phải ở đâu xa.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa thầy, con nghe nhiều người nói tu theo Thiền tông thì phải thật gan dạ, việc thấy biết như thật sợ hãi chỉ là sợ hãi, như vậy đã là gan dạ chưa? Con kính lễ.
Xem câu trả lời
Không có vấn đề gan dạ hay không gan dạ mà thiền là thấy thực tánh (kiến tánh). Nếu cố gắng gan dạ thì chỉ là thái độ kiêu ngạo của bản ngã. Hơn nữa khi tỏ ra gan dạ là đã hàm ẩn bên trong sự sợ hãi rồi, và đó chỉ là cách bản ngã trốn tránh sợ hãi mà thôi. Nhưng khi tâm có thể thấy sợ hãi chỉ là sợ hãi mà không có vấn đề gì cả (không trốn tránh, không phê phán, không đồng hóa…) thì đó chính là thái độ vô úy đích thực của thiền.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính bạch thầy! Con là Phật tử đã nghe thầy giảng khóa thiền lần 7 này. Con cũng hiểu được những gì thầy giảng dạy, làm cho con có niềm tin vững chắc vào Phật, Pháp và Tăng. Con đang thực hành thiền quán hơi thở ra và hơi thở vào nơi phồng xẹp ở bụng, khi cảm thọ tới con đều ghi nhận. Nhưng vì con ngồi kiết già nên khoảng 1h là con không chịu nổi cái đau nơi hông bên phải. Và con đã phải xả thiền vào lúc đó. Con thực hành như thế đã 2 năm nay rồi, mà thấy cứ như vậy hoài. Con cảm thấy không tiến bộ trên đường tu tập của mình. Con nghĩ cách tu tập của mình đã sai. Con có nên bỏ cách tu tập đó không? Nay con được biết thầy, con xin thầy từ bi chỉ dạy cho con. Con cảm ơn thầy. Chúc thầy thân tâm an lạc!
Đức Phật dạy pháp môn nào tu tập không tiến bộ được thì nên bỏ đi để tu pháp môn thích hợp hơn. Giáo pháp đức Phật tuy có nhiều pháp môn nhưng không phải pháp môn nào cũng hợp với mình. Hơn nữa có nhiều pháp thiền tuy vận dụng từ Phật Pháp, nhưng phương pháp thì do thiền sư chế định ra chứ không phải do Phật dạy. Nên đọc và nghe thêm tài liệu trong trang nầy để thông suốt thiền lý thì tự nhiên việc thực hành sẽ dễ dàng hơn nhiều. Không nên cố gắng theo một phương pháp thiền khi chưa tỏ rõ về thiền.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con xin thầy chỉ cách cho con để con học thiền, con định học Thiền mọi lúc mọi nơi, nhưng đầu óc không tập trung, làm thế nào để tập trung tư tưởng để Thiền có hiệu nghiệm. Kính chúc thầy vạn an.
Xem câu trả lời
Nếu con muốn thiền ở mọi lúc mọi nơi thì tâm cần rỗng lặng trong sáng, thư thái, hồn nhiên, không bám trụ, không vướng mắc vào bất cứ điều gì, chứ không cần phải tập trung tư tưởng. Muốn tập trung tư tưởng vào một đối tượng nhất định thì đã bám trụ rồi làm sao mà tâm đủ linh động để thấy ra sự biến hóa vô thường của vạn sự vạn vật ở mọi lúc mọi nơi trong cuộc sống? Sàng suốt, trầm tĩnh, kiên nhẫn, không nôn nóng trước mọi sự chính là phẩm chất của thiền ở mọi lúc mọi nơi. Hãy chịu khó đọc lại những tài liệu đã đăng trong trang web này cho thật kỹ để thấy ra vấn đề. Nếu chưa thông suốt vấn đề đã vội vàng áp dụng một phương pháp thực hành nào đó để tìm kinh nghiệm cục bộ thì chỉ mất thời gian vô ích mà thôi.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch thầy, con đã quy y Tam Bảo, hiện con đang phát tâm ăn chay hơn 5 tháng nhưng mẹ con không đồng ý cho ăn chay nữa vì lo con không đủ chất không thể học được. Xin thầy hãy tư vấn giúp con nên làm như thế nào?
Xem câu trả lời
Tại con ăn chay nên mới tách biệt rõ ràng với không ăn chay, làm gia đình có sự phân chia và làm mẹ con lo lắng. Con đúng, mẹ con cũng đúng. Nếu ai cũng giữ ý mình thì trở nên cố chấp và đối kháng với nhau, đúng không? Vậy thầy chỉ cho con một cách trung đạo đó là ăn rau trái chứ không nói là ăn chay. Vậy con cứ ăn chung với gia đình vui vẻ hòa đồng nhưng cứ lựa rau trái mà ăn là được. Ngày xưa Lục Tổ Huệ Năng đã làm như vậy đó. Tu thì nhớ là đừng để “lộ tướng” mà bị chiếu đó nghe!