Kính thưa Thầy, Con xin cảm ơn câu trả lời của Thầy.
Đọc câu trả lời của Thầy, con cảm thấy rất xấu hổ với bản thân mình (vì ngoài chuyện công ty, con còn có mâu thuẩn với em con). Con cứ tưởng con đang thực hành sống tùy duyên thuận pháp như Thầy chỉ dạy. Nhưng không phải thế, con tính toán, so đo với những thứ chỉ là giả tạm, con cảm thấy việc tu tập của mình ngày càng sa sút. Và con đã nghe đi nghe lại những bài Lá Thư Thầy để hiểu hơn để rút ra cho mình cách ứng xử sao cho đúng tốt trong cuộc sống mà không bị cho là khờ dại – có lẽ như hiểu ra một điều gì đó – con đã bật khóc thưa Thầy.
Xem câu trả lời
Trong tu tập đừng cố làm sao cho đúng mà biết tự nhận ra cái sai để không làm sai nữa. Hễ không sai tức là đúng, còn cái đúng lý tưởng theo một công thức nào đó mà con chỉ áp dụng chứ chưa thực sự nhận ra thì vẫn là sai. Nhiều người đinh ninh là mình đã tu rất đúng nhưng thực ra họ hoàn toàn mù tịt về cái đúng của mình, nghĩa là họ đang sai mà không tự mình biết được! Nay con đã nhận ra những cái sai của mình đến nỗi xúc động bật khóc, đó là dấu hiệu tiến bộ trong tu tập chứ không phải sa sút đâu. Con đừng bận tâm đến những điều kiện hoàn cảnh đời sống bên ngoài mà trước hết phải nhận ra những hoạt động trong thân tâm chính mình. Khi đã rõ mình thì mọi chuyện bên ngoài cũng rõ. Chúc mừng con!
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa Thầy gần đây khi con thực hiện Chánh Niệm Tỉnh Giác thì con phát hiện ra rằng có điều gì đó thay đổi trong con. Lúc trước khi con theo dõi tâm khi có tham sân si khởi lên nhưng khi thực hiện Chánh Niệm của con rất yếu ớt còn bây giờ thì nó rất mạnh có thể chấm dứt được một cách dễ dàng để trở về với thực tại. Nhưng con không biết con thực hành vậy có đúng hay không vì đôi khi còn hay tập chú quá vào tâm đến nỗi con có thể rất ít bị tác động bên ngoài như âm nhạc, bạn bè trò chuyện có thế nói là con biết họ đang nói nhưng không chú ý họ nói gì. Có thể vì đó là các vấn đề mà con không quan tâm. Đồng thời con cảm thấy tâm con rất an tịnh khi chánh niệm như vậy. Con không còn chú ý nhiều tới người khác làm gì hay nói gì nữa vì con hiểu rằng mỗi người đều phải trải qua các bài học giác ngộ của mình và điều con có thể làm được là hoan hỉ vì họ sẽ tiến gần hơn tới việc giác ngộ giải thoát. Con cảm thấy tâm mình rộng lớn hơn, và không còn cần phải phân biệt người này với người kia làm gì. Mỗi thứ diễn ra xung quang mình đều rất đẹp ngay cả khổ đau cũng có vẻ đẹp của nó. Như vậy con đã thực hành đúng pháp chưa hả thầy?
Câu hỏi thứ 2: con chiêm nghiệm rất nhiều về câu nói của Thầy “Ai tu?, Ai đắc?”. Con hiểu rằng ta có mặt hiện diện ở đây chỉ là danh và sắc và đều do nhân duyên sinh khởi, tu là buông bỏ cái ta ảo tưởng để cho tánh biết tự thấy pháp và như vậy thì mới tùy duyên thuận pháp và vì không còn bãn ngã nên sẽ không tạo ra quá trình nhân quả luân hồi nữa phải không thầy?
Con chỉ biết nói rằng con cảm ơn Thầy rất nhiều vì nhờ chỉ dạy của Thầy mà con đã thực sự cảm thấy một chút gì đó gọi là an lạc trong cuộc đời đầy biến động này. Con mong sự chỉ dạy của Thầy và chúc Thầy sức khỏe.
Xem câu trả lời
Tốt lắm, con đã hiểu đúng và hành đúng. Khi nhận thức và hành vi (tức pháp học và pháp hành) đúng theo nguyên lý thì không những con không bị ràng buộc dính mắc vào các phương pháp hay pháp môn phương tiện mà trực tiếp ngay nơi pháp đề trải nghiệm, chiêm nghiệm, thể nghiệm thì tâm con sẽ mở ra và chứng nghiệm sự thật một cách sáng tạo, mới mẻ. Sự chứng nghiệm chỉ có thể xảy ra ở nơi mỗi người (paccatam veditabbo viññùhi) chứ không thể bắt chước hay rập khuôn chứng nghiệm của bất kỳ ai khác, mặc dù sự thật chỉ có một. Chúc mừng con!
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính bạch hòa thượng, con có một câu hỏi kính mong hòa thượng từ bi chỉ dạy cho con.
Khi ngồi thiền, nếu con chuyên tâm vào một đối tượng (hơi thở, câu Phật hiệu,…) thì 1 tiếng động bên ngoài (tiếng đóng cửa, tiếng sét,…) sẽ làm con bị giật mình, giật mình nhiều hay ít tùy thuộc vào sự chú tâm vào đối tượng. Nhưng nếu con để tâm hoàn toàn rỗng lặng trong sáng thì thỉnh thoảng con bị rơi vào trạng thái hôn trầm hay bị cuốn theo vọng tưởng.
Vậy con phải làm sao khi bị rơi vào trường hợp như trên?
Con xin hòa thượng chỉ dạy cho con.
Trong trường hợp thứ nhất là do con cố gắng định tâm nên tâm con dính trên đề mục hơi thở hay câu niệm Phât ấy… Giật mình là tâm bị kích động ra khỏi sự bám dính kia. Bình thường khi con chìm trong suy tư, hay tập chú vào một cái gì đó thì cũng có phản ứng y như vậy. Cũng có trường hợp những người chuyên tâm vào một công án đến lúc chín mùi thì bị một sự kiện đột ngột nào đó đánh thức trở về vói thực tại và người ấy liền ngộ. Đó là cách của Thiền Tông. Ngược lại, cũng có người vì vậy mà tẩu hỏa nhập ma!
Trường hợp thứ hai, khi tâm con rỗng lặng trong sáng thì dễ rơi vào giấc ngủ. Điều này có ba cách: Một, đó là giấc ngủ rất tốt, giống như đức Phật khi nằm xuống với tâm rỗng lặng trong sáng thì Ngài liền ngủ giấc ngủ của bậc Thánh. Hai, đó là do cơ thể bị thiếu ngủ nên đây là cơ hội tốt nhất để nó được lập lại quân bình tự nhiên. Ba, đó là tâm rỗng lặng trong sáng chưa đủ nên dễ rơi vào hôn trầm thụy miên. Trong cách 1 và 2 thì khi thức dậy thân tâm rất sáng suốt và thoải mái. Trong cách 3 khi thức dậy thân tâm có ít nhiều mụ mẫm và uể oải.
Trong cả hai trường hợp trên con chỉ cần thận trọng quan sát để thấy ra nguyên nhân thì con sẽ tự biết điều chỉnh dễ dàng thôi. Chưa thấy ra nguyên nhân thì đừng vội xử lý chủ quan là hỏng chuyện đó. Con nên lưu ý là muốn xuất ly một pháp thì phải thấy rõ sự sinh, diệt, vị ngọt và sự nguy hại của nó.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa Thầy, mong Thầy dạy thêm cho con hiểu 4 vấn đề sau đây ạ:
1. Thầy có thể giải thích rõ hơn cho con và có thể cho con ví dụ để hiểu rõ hơn quan điểm “đắm chìm trong hiện tại” không ạ?
2. Con muốn thực hành theo pháp môn “thiền tuệ” của Thầy thì con nên đọc sách nào để có nền tảng căn bản trước thưa Thầy?
3. Nếu mình thấy một điều gì đó sai mà mình mặc nhiên “tùy duyên thuận pháp vô ngã vị tha” thì mình có thể gọi là sai gấp đôi không Thầy?
4. Nếu mình mãi Thận trọng – Chú tâm – Quan sát thì có khi nào vô tình mình đưa vào một nguyên tắc thực hành nào đó và mình bị dích mắt vào nguyên tắc này không Thầy?
Con cảm ơn Thầy ạ.
Xem câu trả lời
Con dường như không đọc những câu hỏi đáp trước nên hỏi lại những điều thầy đã nói rất nhiều lần rồi. Con chịu khó đọc đi chứ hiểu như vậy thì sai lạc quá. Câu “tùy duyên thuận pháp vô ngã vị tha” thầy mới giải đáp cho con cách đây ít hôm thôi mà con cũng không đọc kỹ để tự ý diễn dịch thành mặc nhiên chấp nhận điều sai quấy thì học đạo quá hời hợt rồi! Những chuyện bình thường như thế con không chịu nghiên cứu chiêm nghiệm cặn kẽ để tự giải nghi mà cứ ỷ lại vào thầy thì dù thầy có nói ngàn lần con cũng chỉ góp nhặt kiến thức của người khác chứ làm sao khai mở được tri kiến chân thật nơi chính mình? Chịu khó đi con, ngày xưa Huệ Khả phải quỳ trong tuyết suốt đêm rồi tự chặt tay để tỏ lòng thành học đạo thì Tổ Đạt-ma mới nói cho vài lời khai ngộ đó con.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thầy ơi, hôm nay con rất giận một người bạn mà trước đây con rất quý mến chỉ vì người đó bảo con: “Đừng đầu độc tôi bằng đạo Phật!” khi con bảo có quyển sách rất hay con muốn tặng họ. Họ bảo rằng: “Đạo Phật đi ngược lại với cuộc sống. Thấy người ta giết nhau không cứu mà lại niệm Mô Phật. Rồi lôi kéo, đưa ra nhiều điều cấm kị làm con người ta không còn tự do…” Trong lòng con bỗng thấy nghẹn ngào khi họ hiểu sai về Đạo Phật như vậy. Con rất giận và nói rằng: “Bạn không nên nói như vậy khi bạn không hiểu.” Câu chuyện dừng lại sau mấy câu tranh cãi nhưng không hiểu sao đến bây giờ con vẫn thấy ấm ức trong lòng mình. Thậm chí con không còn có ý muốn gặp lại họ nữa.
Trong đời thường người bạn của con là một Tiến sĩ học hành nghiêm chỉnh, rất thích tranh cãi và lý luận. Trước khi con học đạo, con thấy con hợp với họ trong trò chuyện, chia sẻ và rất có nhu cầu được trò chuyện và chia sẻ. Thậm chí họ là bậc thầy của con trong kiến thức thế gian. Nhưng sau khi con học đạo, con thấy chẳng còn có thể chia sẻ. Những điều trước đây con thấy hay ho, thú vị, sâu sắc, thông minh thì giờ con không thấy vậy nữa. Nói chung là khó để ngồi cùng nhau chuyện trò như trước do vướng vào những quan niệm rất khác nhau. Từ khi học đạo con đã từ bỏ được rất nhiều tai họa, gia đình con hạnh phúc hơn rất nhiều do được bảo vệ bởi những giới luật mà con có ý thức gìn giữ. Nhưng lại có vấn đề trục trặc với những người bạn xưa hay một số người xung quanh. Thật ra, con thấy mình vẫn còn tham, sân, si khi mong muốn “giá như bạn mình cũng tu như mình, nhiều người khác cũng đọc sách, cũng tu như mình thì có phải hay không?” Đó mới là vấn đề mà hiện nay con mắc đang phải.
Một người sống theo Đạo Phật con thấy không giống như những người khác. Có ai đó nói, tu là bơi ngược dòng, phải vậy không, thưa thầy?
Đúng. Tu là bơi ngược dòng đời nhưng lại thuận theo dòng pháp. Dòng pháp là nguyên lý chân thực của vạn pháp, còn dòng đời là những quy ước chủ quan của con người. Dòng đời tối đa lắm là thiện là phước thôi chứ không thể giác ngộ giải thoát được, cho nên phải sống thuận theo dòng pháp nữa mới thoát khỏi phiền não trầm luân. Cái khó của người tu chính là sống trong đời, phải tùy theo hoàn cảnh duyên báo của mình (tùy duyên), mà vẫn sống đúng theo nguyên lý của vạn pháp (thuận pháp).
Tất nhiên một người đã thấy ra đạo lý thì sẽ không sống theo quan niệm sai lầm của những người buông lung phóng dật, tuy nhiên con vẫn phải tôn trọng duyên nghiệp của họ vì họ còn phải chịu lặn hụp trong dòng đời để một ngày kia bừng tỉnh rồi cũng thấy ra. Cái sai của người biết đạo là thường muốn thuyết phục người khác theo đạo một cách quá nhiệt tình khiến cho không ít người chưa hợp căn cơ hay chưa đủ duyên pháp có phản ứng đối nghịch. Con nên tùy người mà chia sẻ thì tốt hơn. Nên thông cảm với những người chưa thấy ra chánh pháp. Người trí biết hòa với dòng đời nhưng chỉ đồng với dòng pháp mà thôi, đó chính là “Phật pháp bất ly thế gian giác” vậy.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch Thầy số đông người tu Phật hiện nay, trong đó có con, có một quyết tâm lớn là tu sao cho mau đắc đạo, đắc định, đắc nhất tâm bất loạn v.v… nên người người hạ thủ công phu nhập thất tụng kinh, trì chú, niệm Phật, ngồi thiền. Như trong kinh dạy: từ 1 ngày cho đến 7 ngày rồi 7 ngày cho đến 7 năm sẽ đắc đạo quả. Con cũng có ý định như vậy nhưng rồi con lại suy nghĩ do dự không quyết đoán, xin Thầy cho con lời khuyên! Con xin cảm ơn Thầy
Xem câu trả lời
Nếu con nghĩ hướng tu hành như vậy là đúng thì còn do dự gì nữa? Sao không quyết tâm để đạt đến kết quả mong muốn? Còn nếu con do dự thì nên tự hỏi: Ai mong muốn? Ai quyết tâm? Ai do dự? rồi lặng lẽ soi chiếu lại xem!
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch thầy, con năm nay 27 tuổi. Con biết về Phật pháp cũng mới 2 năm nay thôi. Từ khi con hiểu Phật pháp, con đã thấm thía câu: “Đời là bể khổ”. Con ngày càng sống tách biệt với mọi người, không thích đám đông, cũng không còn tham vọng gì trong nghề nghiệp vì con biết tất cả chỉ là hư không. Đối với chuyện tình cảm nam nữ con cũng không thiết tha gì. Con cũng hiểu về luân hồi và muốn thoát khỏi vòng luân hồi nên đã chọn theo Tịnh Độ để được về cõi Cực Lạc của Phật A-di-đà.
Gần đây, con có khởi niệm muốn tìm một nơi thanh tịnh để sống như ở chùa hay am chẳng hạn. Nhưng mẹ con nói rằng con chưa đi tu được, trong nhà có 2 vị Phật (ba và mẹ) con không lo nổi thì nói gì đến việc đi tu. Vì gia đình con khó khăn nên mẹ con cần con đi làm. Gánh nặng gia đình con chưa dứt được nên mỗi ngày con cảm thấy phiền não vô cùng, chẳng muốn làm gì nữa. Mẹ con cũng là người ăn chay niệm Phật nhưng theo con quan sát, mẹ con vẫn chưa giác ngộ hết và còn tranh chấp với đời lắm. Quan trọng là đã không ủng hộ con mà nói ra những lời trên làm con buồn lắm. Con biết nhiều thầy đã có thể dứt bỏ gia đình để đi tu trong khi gia đình còn khó khăn. Con làm không được như vậy nên tâm trạng con lúc nào cũng giằng co, vì có lên chùa rồi mà tâm vẫn lo lắng cho gia đình thì sao thanh tịnh được, có phải con chưa đủ duyên? Con rối quá, xin thầy cho con một lời khuyên.
Con xin cám ơn thầy.
Băn khoăn này của con chủ yếu là do quan niệm tu hành chưa đúng mà ra. Con đừng nghĩ con có thể tìm một chỗ nào yên tĩnh hơn ở nhà hay trong sở làm của con. Chùa chưa hẳn đã là nơi yên tĩnh. Thực ra chỉ có sự yên tĩnh trong lòng con hay không mà thôi. Tu là quá trình điều chỉnh nhận thức và hành vi, vậy tại sao con không lấy đời sống của chính mình, lấy việc phụng dưỡng cha mẹ già, lấy công việc mưu sinh để vừa tu phước đức, nhẫn nại, tinh tấn, từ bi, hỷ xả… vừa phát huy trí tuệ để thấy rõ chính mình và bản chất cuộc sống?
Thích tĩnh quá là “trầm không trệ tịch” làm sao đủ tinh nhuệ để thấy rõ việc liễu thoát sinh tử trong mọi tình huống. Muốn thoát ly sinh tử thì phải đối đầu với chính nó chứ không thể trốn tránh đi đâu được cả. Đời không phải là bể khổ như con nói đâu, mà chỉ là mỗi người tự tạo ra bể khổ cho chính mình bằng ảo tưởng về những niềm vui! Chính sự tìm kiếm hoan lạc là nguyên nhân đưa đến đau khổ nơi mỗi người và tất nhiên muốn diệt khổ thì phải diệt nhân sinh khổ ngay trong lòng mình chứ không phải diệt khổ bên ngoài, phải vậy không con?
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch sư cho con hỏi sư đang tu pháp môn nào? Trước con tu quán niệm hơi thở, nay con đang đi pháp môn niệm tâm. Sư có thể chỉ cho con đi con đường nào cho phù hợp, hay sư giới thiệu dùm sách để con tìm đọc. Con thành kính cám ơn sư.
Xem câu trả lời
Không nên theo phương pháp nào và cũng không nên theo một đối tượng nào nhất định. Tâm rỗng lặng trong sáng là MINH. Khi tâm minh thì đối tượng nào đến cũng đều là thực tánh. Khi tâm không minh thì dù nắm bắt đối tượng nào thì cũng đều là vọng tướng mà thôi. Vậy nên lấy tâm rỗng lặng trong sáng mà soi rọi chính mình chứ không nên nương tựa bám víu vào phương pháp gì hay đối tượng nhất định nào.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính thưa thầy, con có thỉnh chiếc vòng đeo tay bằng kim loại có khắc câu thần chú OM MANI PADME HUM. Con rất thích đeo vòng này, vì khi đeo vào con cảm thấy tâm hồn an lạc, vui vẻ và con niệm Phật nhiều hơn. Nhưng con không biết khi đeo vòng này thì có phải kiêng cử gì trong cuộc sống sinh hoạt đời thường hay không? Có người bảo con lúc tắm, hoặc đi vệ sinh, hoặc tối đi ngủ, hoặc những lúc thân mình không sạch sẽ thì phải tháo vòng ra, như vậy con thấy cũng bất tiện. Con xin Thầy chỉ dạy cho con. Con xin cảm ơn Thầy
Nếu con đeo chiếc vòng đó mà cảm thấy tâm hồn an lạc thì cũng tốt, nhưng nếu không đeo vòng mà con vẫn thấy tâm hồn an tịnh trong sáng thì càng tốt hơn nhiều, và lúc đó con khỏi cần phải tháo ra đeo vào và cũng khỏi phân vân kiêng cử hay không kiêng cử điều gì cả.
“Om mani padme hum!” có nghĩa là “Hãy là viên ngọc quý trong đóa sen”. Đóa sen chỉ cho tâm thanh tịnh, viên bảo ngọc chỉ cho tánh biết sáng suốt, do đó câu này ám chỉ trong tâm mỗi người vốn có tánh giác thanh tịnh trong sáng như viên ngọc mani hoàn hảo, vậy nếu con biết trở về sống với tánh giác thanh tịnh trong sáng đó thì con không cần đeo chiếc vòng bên ngoài nữa.
Mà thực ra con đã thấy khi đeo chiếc vòng con vẫn cứ phân vân nghi hoặc như thường. Còn lệ thuộc, còn bám víu điều gì thì vẫn còn phân vân lo lắng và đó chính là bất an. Sao con không trở về với viên ngọc mani trong sáng nơi tâm hồn vốn thanh tịnh như đóa sen kia? Đơn giản thôi con ạ, hãy thường trở về sống trọn vẹn với chính mình trong tỉnh thức rồi con sẽ thấy ra đó chính là viên ngọc quý trong đóa sen tâm hồn mà con đã sẵn có từ lâu!