Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: ganh tỵ

Question 1

Ngày gửi: 15-12-2013

Câu hỏi:

Thầy kính, Xin cho con hỏi, nếu như cây, cỏ, hoa, đá, bãi biển, mây, mưa… mọi loài mọi vật đều là thiên nhiên tạo nên vũ trụ này, thì con người chúng ta đang sống trong vũ trụ cũng là thiên nhiên Thầy nhỉ? Nếu như mọi người cũng như mọi vật đều là thiên nhiên thì thật là thú vị, thật là hoàn hảo biết bao phải không thưa Thầy? Thiên nhiên thì đâu có phiền não khổ đau, vậy tại sao con người cũng thiên nhiên lại nhiều luỵ phiền đau khổ như thế? Từ khi con nhận ra mình cũng chỉ là một trong những sinh vật nhỏ bé thuộc về thiên nhiên giữa vũ trụ bao la này, thì đường như con bớt ngã mạn tranh chấp và đau khổ. Cúi mong Thầy giảng giải về sự việc này cho chúng con được khai mở. Con xin cám ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

Answer

Con nói đúng đó. Nếu như con người biết nhận ra mình là một phần thiên nhiên của vũ trụ và buông xuống cái ngã ảo tưởng xuống thì đã trở về với thiên nhiên, đã trả mình về với sự vận hành tự nhiên của vạn pháp thì đâu có luân hồi sinh tử phiền não khổ đau. Pháp (Dhamma) có nghĩa là thiên nhiên (nature), là tự tánh (sabhàva), là chân đế (paramattha), là Niết-bàn (Nibbàna) nên ai nhận ra tự tánh, thoát ly ảo tưởng, biết trở về sống tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha thì người ấy không còn phiền não khổ đau luân hồi sinh tử nữa. Nhiều người không thấy được điều này nên cứ mãi thả mồi bắt bóng, cố gắng dụng công để đạt được những lý tưởng xa vời, những sở đắc cao siêu mà mình tưởng tượng, chỉ để luống công vô ích mà thôi.

Question 2

Ngày gửi: 16-11-2013

Câu hỏi:

Con thành kính đảnh lễ Thầy, Kính thưa Thầy, sao càng tu tốt, mỗi khi được bạn đạo khen về việc thực hành Pháp của mình, con càng thấy rõ ngã mạn càng lớn khởi lên trong con, thưa Thầy. Con phải tiếp tục kiên trì quan sát để thấy rõ mặt mũi thật, tác hại của nó phải không thưa Thầy.

Các chủ đề liên quan:

đố kỵ | ganh tỵ | ngã mạn | Tứ Niệm Xứ

Xem câu trả lời

Answer

Đúng vậy. Tu chủ yếu là trở về quan sát lại chính mình trong khi tiếp xúc với hoàn cảnh để thấy ra hoạt động của thân (Niệm Thân) và qua đó phát hiện ra những cảm giác (Niệm Thọ), những phản ứng nội tâm (Niệm Tâm) và những diễn biến trong sự tương giao căn-trần-cảnh (Niệm Pháp).

Lẽ ra Niệm Thân là trở về trọn vẹn quan sát thân để phát hiện ra cái sai trong hoạt động của nó. Thân tự nó không sai mà sai là do người ta hành động mà không biết mình đang hành động như thế nào, và nhất là không thấy ra ảo tưởng cho rằng thân đẹp, thân xấu, thân khỏe, thân bệnh, thân của ta, ta đi, ta đứng, ta ăn v.v… Có quan sát để phát hiện ra những sai lầm đó mới trả cái thân về đúng thực tánh của nó, không bị khái niệm, tư tưởng, quan niệm che lấp. Nhưng người ta lại tu theo cách bắt cái thân phải tuân theo cái mà họ cho là đúng, hay bị thuyết phục theo cái đúng của người khác, để rồi tưởng mình đã đúng đã tốt nên sinh ra ngã mạn, mà không biết rằng cái đúng do bản ngã tạo tác thì muôn đời vẫn là sai.

Niệm Thọ cũng vậy. Bình thường người ta gán vào cho cảm giác hoặc cảm xúc diễn ra nơi mình vô số khái niệm, quan niệm, ảo tưởng… như cho cảm giác là, buộc cảm giác phải là hay mong cảm giác sẽ là… hơn là thấy chúng đang là. Lạc và khổ mà người ta cảm nhận phần lớn do ảo tưởng tạo ra hơn là thấy đúng bản chất thật của chúng. Niệm Thọ chính là phát hiện và loại bỏ những cảm nhận sai lầm để trả thọ về cho bản chất trung thực của chúng. Nhưng người ta lại muốn tu để tìm cảm thọ, muốn có cảm thọ tốt hơn, thường hằng hơn, siêu việt hơn… ở tương lai hay ở một nơi nào đó xa xăm trong tưởng tượng. Họ tưởng là đang tu đúng tốt, nhưng đâu biết rằng cái cảm giác họ cho là đúng tốt hơn mà họ cố tìm tòi tạo tác để thỏa mãn cái ngã ảo thưởng đó thực chất vẫn chỉ là loay hoay trong đau khổ triền miên. Lẽ ra họ nên phát hiện những sai lầm đó tốt hơn là mãi mê đi tìm ảo giác lý tưởng, để rồi không thất vọng thì cũng chỉ thêm ngã mạn tà kiếm mà thôi.

Niệm Tâm không phải là trò chơi cút bắt với ý đồ loại bỏ tâm này nuôi dưỡng tâm kia rồi lại đuổi theo tâm nọ để đạt được một trạng thái tốt đẹp hơn, một tâm trạng an ổn hơn, hoặc trang bị cho tâm những yếu tố ngoại lai như là sở cầu sở đắc lý tưởng mà không biết rằng trong tâm vốn đã có đầy đủ những yếu tính hoàn mỹ muôn đời. Cái ngã không ngừng phát ra những khái niệm, tư tưởng, quan niệm chủ quan sai lầm mà tự buộc mình trong vọng tưởng, tà kiến để rồi tạo ra thời gian, nhân quả, phiền não và khổ đau mà che lấp đi cái tâm trong sáng hồn nhiên (pabhassara citta) sẵn có. Niệm Tâm chính là phát hiện ra những sai lầm trói buộc đó để trả tâm về với cái đúng muôn đời của nó. Vậy đừng cố gắng đạt được hay trụ vào một tâm lý tưởng nào, vì tâm quá khứ, tương lai, hiện tại gì cũng không thể nào đắc được, tốt hơn tâm không nên trụ vào đâu. Do đó Đức Phật dạy: “Sống không nương tựa, không bám víu bất cứ điều gì ở đời” (Anissito viharati, natthi loke upadiyati). Khi nghe Đức Phật dạy: “Trong thấy chỉ có thấy, trong nghe chỉ có nghe, trong xúc chỉ có xúc, trong biết chỉ có biết, không có ai là Bahiya trong quá khứ, hiện tại, vị lai”, ông Bahiya liền trở về với Tánh Giác Vô Sanh, Bất Tử.

Niệm Pháp không phải để xác định pháp là hữu hay vô, thường hay đoạn, khổ hay vui… để chọn lựa lấy bỏ. Con người gán cho pháp vô số những quan niệm mà Đức Phật tóm gọn trong 62 tà kiến về Pháp và Ngã hay nói cách khác là về nhân sinh quan và vũ trụ quan. Những quan niệm này dù hay cách mấy thì cũng vẫn chỉ là những trói buộc con người trong phiền não khổ đau gọi là chấp ngã chấp pháp. Thực ra chấp pháp chính là chấp ngã, và chấp ngã cũng chính là chấp pháp, bởi vì ngã pháp trong vọng tưởng đâu có gì khác biệt, chỉ tại phân chia mà có thôi. Niệm pháp chính là thấy ra sự sai lầm chủ quan trong mối quan hệ ràng buộc chằng chịt của ngã với pháp, của ta với người để trả lại cho sự tương giao tự nhiên giữa muôn loài vạn vật. Thấy ra những che lấp (5 triền cái), thấy quá trình hình thành kinh nghiệm của bản ngã (5 uẩn), thấy những phát sinh trong sự tiếp xúc căn trần (12 xứ), thấy những yếu tố giác ngộ có sẵn bên trong (7 giác chi) và thấy ra Sinh Tử và Niết-bàn (Tứ Diệu Đế). Nghĩa là phát hiện cái sai trong vô minh tà kiến để trả pháp về với tự tánh muôn đời của nó, chứ không để bản ngã lăng xăng lập ra cái gọi chân pháp trong ảo tưởng vọng thức.

Tóm lại, đừng tìm kiếm, rèn luyện, tạo tác hay dựng lên cái đúng như mình nghĩ, mà chỉ phát hiện cái sai trong nhận thức và hành vi thì cái đúng liền hiển hiện. Cái sai vốn là vọng, mà vọng thì không thực, nên chỉ cần không sai thì chân lý muôn đời vẫn vậy.

Question 3

Ngày gửi: 06-01-2013

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy. Hôm trước con có hỏi Thầy về tâm ganh tỵ. Thầy có khuyên con nên trở về trọn vẹn với tâm ganh tỵ là sao thưa thầy? Vì mỗi lần thấy người đó được sự thương yêu và quan tâm hơn là tâm con khởi lên sự ganh tỵ, nó nhanh lắm Thầy ạ! Tâm con có cảm giác buồn, thân con khó chịu. Con có dùng như lý tác ý nhưng không thành công. Trong tâm con giữa thiện và bất thiện như muốn tranh giành nhau. Con kính mong Thầy từ bi chỉ dạy con cụ thể hơn. Con cám ơn Thầy.

Các chủ đề liên quan:

Xem câu trả lời

Answer

Khi ganh tị là con đã để tâm hướng ra đối tượng bên ngoài, rồi sau đó con lại cố gắng hướng về tâm ganh tị như một đối tượng khác để loại bỏ nó, do đó tâm con không trọn vẹn với thực tại mà luôn xem mọi sự như đối tượng để chọn lựa: thích hay ghét, lấy hay bỏ… nghĩa là con luôn phân đôi ngã với pháp để đối lập hay thỏa hiệp với nhau. Đó chính là thiết lập mối quan hệ giữa ngã với pháp. Mối quan hệ này dựa trên sự phân biệt nhị nguyên của cái ta ảo tưởng nên nó đánh mất tính trọn vẹn trong sự tương giao vốn bất nhị của pháp.

Trở về trọn vẹn trong sáng ngay nơi ganh tị để cảm nhận từ bên trong chính nó chứ không phải cái ta đứng ra ngoài để đối kháng hay kiểm duyệt ganh tị. Khi con hướng tâm đến đối tượng của lòng ganh tị thì ganh tị sẽ sinh khởi, và khi con trở về đối kháng lại ganh tị thì con vô tình bồi dưỡng nó bằng thức ăn có yếu tố sân, như vậy ganh tị ngày càng lớn hơn. Nhưng nếu lúc đó vắng bóng bản ngã thì chỉ còn lại trạng thái ganh tị trong tánh biết của tâm mà thôi, đó chính là sự trọn vẹn của thực tại, chỉ có hiện trạng đang là không có phân chia ngã và pháp . Trong tánh biết, ganh tị chỉ là ảo do bản ngã dựng lên nên nó tự tan biến mà không cần đối kháng hay kiểm duyệt của cái ta ý chí. Đó chính là sự trọn vẹn của thực tại.

.

Question 4

Ngày gửi: 07-06-2012

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, về bài học sống “tùy duyên, thuận pháp, vô ngã vị tha”. Con gặp trường hợp thế này, Thầy xem cách ứng xử của con có phải là sống tùy duyên thuận Pháp không ạ? Công ty con là công ty nước ngoài, mấy năm rồi không tăng lương cho nhân viên, trừ những ai được tăng lên vị trí manager thì được tăng lên rất cao. Lạm phát, đồng tiền VND mất giá, mà công ty không tăng lương hằng năm nên nhân sự nghỉ việc rất nhiều. Để giữ nhân sự, Công ty con tăng lương 10% cho hầu hết nhân viên có thời gian làm việc trên 1 năm. Con cũng làm trên 1 năm nhưng không được tăng. Ban đầu, khi biết được điều này, có thấy tâm ganh tỵ của mình nổi lên, rồi tâm con phản kháng là mình sẽ thế này, mình sẽ thế kia. Sau khi nhận biết và quan sát như thế thì dần tâm ganh tỵ, phản kháng biến mất. Rồi con nghĩ như sau: 1. Lương tăng lên 10% cũng không làm cho con hạnh phúc hơn. Vì với thu nhập hiện tại, con cũng sống thoải mái và cũng có tiền để đi làm phước hàng tháng. 2. Nếu con mail hỏi sếp thì liệu có được tăng lương hay không (vì nếu sếp muốn tăng cho con thì đã tăng rồi, không cần con phải hỏi). 3. Con cũng đang muốn thay đổi công việc. 4. Nếu mail chỉ để muốn biết lý do thì đối với con cũng không có ý nghĩa gì, mà nhiều khi lại gây khó chịu cho sếp con. Thế nên con chọn cách im lặng, xem như không biết gì. Và như thế thì con lại thấy thoải mái. Thưa thầy con sống như thế có phải là tùy duyên, thuận pháp không ạ.

Các chủ đề liên quan:

đố kỵ | ganh tỵ | ngã mạn | tùy duyên thuận pháp

Xem câu trả lời

Answer

Trong cuộc sống chủ yếu là thái độ nhận thức trong ứng xử. Thành bại, được mất, hơn thua… không phải là trọng tâm của đời sống, thái độ hành động mới quyết định sự khổ đau hay an lạc. Mất cái này được cái khác, được cái nọ mất cái kia, nên trong phúc có họa, trong họa có phúc khó mà lường được.

Tùy duyên thuận pháp có nghĩa là dù hoàn cảnh nào cũng luôn sống đúng tốt. Sống đúng tốt thì giảm bớt ác pháp làm hại mình hại người, đồng thời tăng trưởng thiện pháp làm lợi lạc quần sinh vô ngã vị tha. Và sống như vậy dù có thiệt thòi thì thân tâm vẫn an lạc. Do đó Chúa nói “Kẻ nào chịu thiệt thòi trên thế gian này thì được ưu tiên trên nưóc Thiên Đàng”. Nước Thiên Đàng đây chính là sự an lạc thuận pháp vậy.

Question 5

Ngày gửi: 05-03-2011

Câu hỏi:

Thưa Thầy, gần đây tâm ganh tỵ của con càng ngày càng lớn, đặc biệt là trong học tập khi thấy bạn học giỏi hơn mình. Dù biết là nên vui với thành công của bạn mới đúng nhưng con không làm được. Xin thầy chỉ cho con cách vượt qua tính xấu này. Con đa tạ thầy.

Các chủ đề liên quan:

Xem câu trả lời

Answer

Con thấy được tâm ganh tỵ của mình là tốt. Ganh tỵ đi kèm với tâm ngã mạn. Ngã mạn gồm có tự ti và tự tôn. Tất cả đều phát xuất từ ý muốn khẳng định cái tôi. Và khi con thấy tâm ganh tỵ là xấu, con muốn loại trừ nó đi để có một tâm rộng lượng hoan hỷ cho sự thành công của bạn bè cùng lớp. Liệu đó có phải là một cách khẳng định cái tôi ở một tầm vóc khác, cao cấp hơn? Không phải chỉ có ganh tỵ mà còn rất nhiều tánh xấu khác nữa, thay đổi được ganh tỵ thì sẽ có những tánh xấu khác xuất hiện. Nếu thế thì chỉ là thay đổi cách phản ứng của cái tôi, chứ không thay đổi tận gốc cái tôi ngã mạn, ganh tỵ…

Càng trọn vẹn với chính mình càng ít bị ảnh hưởng từ người khác, vì vậy, đơn giản là con chỉ nên chuyên chú vào việc học tập và thường sống biết lại chính mình hơn là so sánh mình với người khác. Nếu việc nhìn những người xung quanh để biết người biết mình thì tốt, vì đó là cách để phát hiện sai lầm và biết tự điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng tốt, nhưng không nên so sánh để đưa đến mặc cảm tự ty, tự tôn và ganh tỵ. Không cần cố gắng loại bỏ tâm ganh tỵ, chỉ cần thấy nó để học ra bộ mặt thật của cái tôi ảo tưởng. Ảo tưởng cái tôi càng giảm thì những tánh xấu cũng sẽ giảm theo. Hãy thường biết mình thì mọi sự sẽ tự chuyển hóa.