Thưa Thầy,
Cho con hỏi cái tính của con là không muốn làm ai phiền lòng và đau buồn vì mình. Nhưng con cảm thấy như vậy nó cũng có cái hay và cái dở.
– Cái hay là con biết quan tâm cảm xúc người khác, có trách nhiệm.
– Cái dở là nhiều khi con đã cố gắng hết khả năng của mình nhưng người khác cũng cảm thầy phiền lòng, điều này khiến tâm con bất an, thấy không tròn trách nhiệm, suy nghĩ và phiền não rất nhiều.
Xin Thầy chỉ cho con là con có nên điều chỉnh lại suy nghĩ mình sao cho đúng đạo lý không Thầy?
Con cảm ơn Thầy.
Không cần phải định trước cho mình một khuôn mẫu ứng xử nào cả, tốt nhất là cứ tùy hoàn cảnh mà ứng xử sao cho phù hợp và đúng tốt là được. Đó chính là nguyên lý tuỳ duyên thuận pháp vô ngã vị tha. Nếu lòng vị tha có bản ngã bên trong thì dù mình tưởng là đúng tốt nhưng chắc gì đúng tốt với người khác. Do đó, thấy đúng tốt thì cứ làm, nhưng nếu kết quả là sai xấu thì mình có cơ hội điều chỉnh nhận thức và hành vi lại thôi. Đừng nên chủ trương điều gì cố định cả.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Thưa Thầy,
Con vốn là một người ngoại đạo, con không biết một chút nào về Phật giáo và Phật pháp. Trong cuộc sống vì nhiều lý do và sự việc diễn ra trong đời, con đã có rất nhiều thắc mắc như vì sao con lại sinh ra trên đời này, sống trên đời này nếu không thấy hạnh phúc vì sao vẫn phải sống, liệu rằng mình có được quyết định việc sống chết của bản thân,… Con vốn không yêu cuộc sống và mong muốn được chết, không mong được tái sinh.
Đến một ngày con tình cờ được một người bạn thân nói cho con biết về Thầy và các bài giảng trong Tuyển tập thư Thầy. Con đã nghe và cũng lý giải được một chút về những điều mình thắc mắc.
Con biết mình còn rất nhiều điều chưa biết. Và hôm nay, con mong Thầy giải đáp giúp con một thắc mắc nhỏ ạ.
Con là nữ, từ nhỏ tính có phần ích kỷ, độc đoán, thích được khen ngợi. Khi lớn lên con nhờ một người bạn mà nhận biết được tính xấu của bản thân. Con đã cố gắng sửa, và công bằng với bản thân con nghĩ mình đã thay đổi theo chiều hướng tích cực. Tuy nhiên, con vẫn luôn bị một cảm giác tiêu cực theo đuổi đấy là mỗi lần con làm sai, con lại nghĩ bản thân thật tệ, đứng trước mọi người con luôn cố gắng làm điều tốt nhất mặc dù đó chưa chắc đã là điều mà thực sự con muốn.
Từ khi thay đổi như vậy, nhiều khi con không biết thực sự mình là ai, trong thâm tâm con mong điều xấu xảy ra cho người khác (đó là người làm điều không tốt với con), nhưng khi hành động con lại làm điều tốt cho họ, nhưng con lại không thấy vui vì đã làm điều đó.
Trong con luôn có sự đấu tranh không ngừng để bỏ đi tính xấu, và đôi khi con thấy mệt mỏi mỗi khi mình làm sai điều gì. Con trách cứ bản thân không ngừng và nghĩ mình đáng bỏ đi.
Con có lúc chán nản vì tại sao bản thân mãi không thể đi theo một đường thẳng, là một người tốt và luôn ở trong tình thế đấu tranh giữa tốt và xấu.
Rất mong Thầy có thể giải đáp giúp con những suy nghĩ này. Những lời con viết có thể không được mạch lạc, mong Thầy thông cảm cho con ạ.
Mọi sự mọi vật đều có hai mặt: Âm-dương, thiện-ác, đúng-sai, tốt-xấu, thành-bại, khổ-vui v.v… Nhờ có mặt này mà thấy ra mặt kia nên chúng ta học được hai mặt của cuộc sống. Nếu cuộc sống chỉ có một mặt thì chúng ta không thể nào phát huy được trí tuệ thông minh sáng suốt. Giác ngộ là thấy ra hai mặt của cuộc sống để không lệ thuộc vào bên nào chứ không phải để chấp vào một phía. Chọn lựa hay đấu tranh lấy mặt này bỏ mặt kia là thái độ nhị nguyên, chỉ đưa đến khổ đau phiền muộn mà thôi.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy!
Con thường nghe pháp Thầy giảng và con thấy rất hay. Trong đó con thấy tâm đắc nhất với câu nói của Thầy là: “Con người ta đến với cuộc đời này để học lấy bài học của mình”. Con hiểu rằng tất cả mọi người mình gặp, tất cả mọi sự việc xảy ra với mình đều để cho mình học ra một bài học nào đó. Chính vì thế bây giờ con cảm thấy tự tin hơn mối khi gặp cảnh trái ý đến với mình.
Nhưng kính thưa Thầy con có một vài điều muốn hỏi Thầy. Con có 1 cậu con trai 9 tuổi, cháu là một đứa trẻ cá tính rất mạnh. Tức là gặp phải chuyện gì không vừa ý là cháu phản ứng rất dữ dội như hét ầm lên, vùng vằng, đập tay, đập chân. Những lúc đó con chỉ biết im lặng quan sát cháu, cố gắng hiểu xem thực sự cháu đang có cảm giác như nào để có thể giúp cháu. Mặc dù con cũng đã tìm hiểu và cố gắng rất nhiều nhưng cá tính của cháu cũng không có mấy thay đổi. Nhiều lúc con cảm thấy bất lực. Những lúc đó con lại nhớ có lần Thầy có nói rằng: “Cứ để cho nó tự học lấy bài học của mình”, nhưng con lại nghĩ cháu mới 9 tuổi làm sao có thể hiểu và tự học được bài học của nó. Ví như nếu không bảo ban định hướng và yêu cầu cháu học thì cháu chơi suốt ngày. Nếu bảo cháu học thì cháu lại phản ứng rất mạnh với con. Con rất muốn giúp cháu để tính nết của cháu thuần hơn, ngoan hơn nhưng con không biết phải làm thế nào?
Con kính mong Thầy cho con một lời khuyên.
Con xin thành kính cảm tạ công đức của Thầy!
Trình độ căn cơ, nhân duyên nghiệp báo thật khó lường trong mối quan hệ giữa những người trong gia đình và xã hội với nhau. Mỗi người đương nhiên phải học bài học tự thân và bài học quan hệ với người khác như cha mẹ với con cái, vợ với chồng, anh chị em với nhau, bạn bè thân thương hoặc kẻ thù đối nghịch v.v…
Vấn đề giáo dục con cái là trách nhiệm của cha mẹ, nhưng cha mẹ chỉ có quyền thương yêu, nuôi dưỡng, tạo điều kiện cho con cái trưởng thành tốt để nó có khả năng học bài học của nó hơn là định hướng cho nó theo ý mình. Thực ra đứa bé bẩm sinh đã có khả năng học được 40 – 50% kiến thức cơ bản của đời sống khi chỉ mới lên 4 tuổi.
Ngày nay cha mẹ đo lường khả năng con cái qua lớp học và bằng cấp, trong khi Huệ Năng có thể trở thành vĩ nhân mà không hề biết chữ. Chúng ta vẫn còn tin vào những thước đo chủ quan và sai lầm về khả năng thật sự của người khác. Có những đưa bé từ 5 – 10 tuổi đã là thần đồng về nhiều lãnh vực khác nhau. Trong kinh ghi lại có nhiều vị Alahán chỉ mới 7 tuổi thôi.
Đừng nghĩ một chiều là cha mẹ thì chỉ dạy con cái, mà còn phải học ra nhiều điều từ nó. Học để hiểu nó và để biết cách ứng xử đúng với nó, giúp nó khai mở khả năng của chính nó. Nhiều phụ huynh cứ nghĩ là con hư mà không biết rằng mình đã làm cho nó hư khi dồn nó vào cái khuôn mà mình định sẵn. Bài học làm mẹ cũng chính là bài học giác ngộ đó con.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy,
Có những lúc con cảm thấy cuộc sống thật sự bế tắc. Tất cả mọi việc xung quanh đều bất như ý.
Con cố gắng Thiền Định để buông xả, tạo tâm an nhưng không thể được. Cảm giác bất an đối với mọi vấn đề khiến con rơi vào vòng luẩn quẩn.
Xin Thầy giúp con.
Kính Thầy.
Không phải con rơi vào vòng lẩn quẩn mà chính là con tự tạo ra vòng lẩn quẩn đó cho mình bằng thái độ nhận thức và hành động sai lầm, rồi con lại muốn dùng thiền định để dồn nén nó thì chỉ tạo thêm lẩn quẩn mới. Con mải nhìn ra bên ngoài thì muôn đời vẫn bất như ý. Con muốn định lại bên trong thì chỉ bắt gặp bản sao của những bất như ý ấy, thế là lẩn quẩn càng thêm lẩn quẩn. Con cần đối diện với sự thật, cần trọn vẹn cảm nhận nó thì con mới thấu hiểu được nó thật sự là gì. Đó chính là giác ngộ.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Kính bạch Thầy, xin Thầy cho con hỏi:
Khi con nhìn thấy một cảnh tượng bất công, con lên tiếng phản kháng, một người bạn con bảo: nếu bạn nhìn với cái nhìn như thị, với tâm không phân biệt, bạn sẽ thấy bình thường, bạn sẽ không thấy là ác nếu bạn trong sáng từ trong tâm. Con thì nghĩ bạn ấy đã hiểu nhầm, con nghĩ chữ “không” ở đây phải hiểu là không có thái độ giận dữ, thù hằn với cái ác, nhưng vẫn phải thấy cái ác là cái ác, đó mới là thấy như thị. Khi mình thấy cái ác mà không giận dữ, thù hận nó, thì mình có thể lên tiếng hoặc hành động diệt trừ cái ác một cách hiệu quả hơn. Thưa thầy cho con hỏi, con nghĩ như vậy có đúng với lời Phật, lời thầy dạy không?
Trong trường hợp thấy điều bất công như vậy, nhiều người sẽ lựa chọn không can thiệp, không lên tiếng, để cho sự việc diễn ra như Pháp đang thị hiện, để mọi người học ra bài học của mình. Con biết chọn cách trở về với chính mình, chỉ học ra bài học của mình đã là việc không dễ dàng. Vậy nhưng thưa Thầy, nếu con chọn dấn thân, bỏ công sức để làm cái ác dần mất đi, miễn là con làm điều đó không vì cái tôi tham vọng gì hết, và làm trong sự tỉnh táo, không giận dữ, oán hận cái ác, thì đó cũng vẫn là lựa chọn đúng phải không Thầy?
Con kính tri ơn Thầy. Kính mong Thầy thật nhiều sức khỏe!
Chủ yếu là con cần thấy ra sự thật trước đã, còn giải quyết hoặc ứng xử như thế nào là tuỳ duyên (thời gian, không gian) và tuỳ pháp (tính chất sự việc), chứ không có khuôn mẫu nào định sẵn được. Không có cái đúng mẫu, chỉ có cái đúng trong thời – vị – tính của thực tại mà thôi.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Nam Mô A Di Đà Phật.
Bạch Thầy, cho con hỏi nằm nghe Pháp có tội không?
Khi nghe pháp gián tiếp qua băng đĩa v.v… với tâm vọng động, khinh suất, thiếu tôn trọng pháp mới có tội, còn nếu thực tâm nghe pháp thì có thể nghe trong bất cứ tư thế đi, đứng, ngồi, nằm nào đều được. Tất nhiên khi nghe pháp trực tiếp với người giảng (dù là cư sỹ bạn mình) thì không nên nằm trừ khi bệnh, đã xin phép và đã được người giảng đồng ý. Đây không những để tôn trọng pháp mà còn là tôn trọng hoặc ít nhất cũng tỏ ra lịch sự với người giảng pháp cho mình.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Bạch Thầy, con đang phân vân về quyết định có tiếp tục tiến tới hôn nhân với người con đang quen hay không? Con sợ cuộc sống hôn nhân sẽ đau khổ, vì giữa chúng con không có sự chia sẻ, sự lắng nghe thấu hiểu. Chẳng mấy khi tâm sự với nhau hay trò chuyện được thoải mái. Bạn ấy nói con toàn nói những chuyện bạn ấy không muốn nghe. Nhưng bạn ấy không bao giờ bắt đầu câu chuyện hay nói để cho con biết bạn ấy thích, muốn cái gì! Con cảm thấy sự chia sẻ tinh thần không có.
Cùng với đó, con lại nghĩ liệu có phải do mình đã không biết cách? Con thương bạn ấy, vì bạn ấy là một người chân thật, tốt bụng và chấp nhận việc con không sát sinh (đồng nghĩa với việc những bữa cơm sẽ không bao giờ có đồ ăn từ động vật tươi sống). Bạch Thầy, có phải lựa chọn nào cũng sẽ không bao giờ như mình mong muốn, và bàn tay luôn có 2 mặt phải – trái, con quyết định thế nào cũng được, quan trọng là con học ra được bài học gì?
Con thành tâm đảnh lễ Thầy! Kính chúc Thầy mạnh khoẻ ạ!
Điều thầy định trả lời thì con cũng đã biết rồi. Phương ngôn có câu: “Khôn cũng chết, dại cũng chết, biết mới sống” và Khổng Tử nói “Nhân vô thập toàn” thì ai mà chẳng được mặt này mất mặt khác. Vậy ở giữa đời, đã chọn lựa thì luôn là tương đối, nhưng không sao, dù chọn lựa mặt nào cũng vẫn là bài học để thấy ra sự thật, đó mới là ý nghĩa đích thực của cuộc sống.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Con kính chào Thầy, tiếp tục câu hỏi thứ hai rằng: duyên nào và căn cơ nào đưa đến để một Phật tử hiểu được Đạo và thấy ra sự thật. Nó phải bắt nguồn từ một khao khát nào đó rồi nó tiến tới thấu nhận được sự thật. Đa tạ Thầy!
Đó là nhu cầu tự nhiên khi một người gặp phải những vấn đề bức thiết cần tìm cách giải quyết. Giống như người bệnh khẩn cấp tìm thuốc chữa trị. Tuy nhiên, nhiều khi sự khao khát tìm cầu chỉ là ham muốn thoả mãn tham vọng của lý trí, chứ không phải là nhu cầu thật sự của sống đạo.
Ngày gửi:
Câu hỏi:
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Con chào Sư Ông ạ. Được đảnh lễ và trò chuyện cùng Sư Ông có lẽ là một trong những duyên lành trong quá trình tu tập của con. Những lời Sư Ông khai thị con đang thực hành vào cuộc sống. Khi thận trọng con thấy người mình đã thoải mái hơn chứ không còn cứng nhắc giống một chiếc máy được lập trình như trước nữa, có một số việc con đã để tùy theo tự nhiên của Pháp, con đã dần biết lắng nghe ý kiến của mọi người thay vì việc khăng khăng là mình đúng.
Tuy nhiên con thấy sự thận trọng chú tâm quan sát của con còn nhiều lỗ hổng, ví như khi con không thận trọng để xảy ra việc con mới phát hiện ra sự không thận trọng, chú tâm của chính mình. Con vẫn là đứa ham chơi, không có sức bền trong công việc vì vậy kết quả con đạt được không được tròn vẹn. Đồng thời con rất dễ bị phân tán, ví như khi con học nếu có tiếng của môi trường xung quanh, tư tưởng của con rất dễ bị phân tán, con không còn kiểu vừa học vừa nghe nhạc như trước nữa. Trong một số mối quan hệ bạn bè con thấy hình như mọi người chỉ chơi với con khi mọi người cần, một phần con có cảm giác hình như con bị lợi dụng, phần khác con lại thấy sự cho đi của mình đang còn tính toán, con chưa biết cách sống hết lòng với mọi người, thực sự con không biết làm như thế nào.
Xin Sư Ông chỉ dạy cho con. Con chúc Sư Ông buổi tối tốt lành ạ.
Con thấy ra mình như vậy là rất tốt. Ở đây THẤY là chính, đúng-sai, tốt-xấu gì con đều thấy là được. Khi đã thấy thì con cứ tuỳ duyên đối trị. Thí dụ thiếu thận trọng nên bị vấp té thì con thận trọng hơn, thiếu chú tâm nên học bài không thuộc thì con chú tâm hơn, thiếu quan sát nên không thấy rõ thì quan sát kỹ hơn, còn khi không việc gì thì con chỉ cần trở về trọn vẹn tỉnh thức biết mình là được. Như vậy là con đã giỏi lắm rồi.