Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: bản ngã & đại ngã

Question 1

Ngày gửi: 09-09-2015

Câu hỏi:

Con cảm ơn thầy rất nhiều. Xét lại nơi tâm mình, tánh giác vốn tự tròn sáng, khởi tâm tìm ngộ thảy là mê lầm, buông bỏ vọng duyên tánh tự hiển bày, hàng ngày hàng giờ sống trọn trong ấy lại chẳng chịu nhận, khởi lên vọng niệm tìm cầu giác ngộ, thật đáng thương… Nay con xin hỏi thêm thầy một câu. Tâm con khi gặp cảnh duyên hoặc thuận hoặc nghịch hay khởi lên những vọng như sau, ví dụ, khi gặp duyên sân, tâm khởi lên ý nghĩ chúng sanh cùng mình đồng một tánh giác, vì tự mê mờ nên chẳng nhận biết nên mới lầm lạc, ta chẳng vì duyên cớ ấy gánh khổ vào mình. Hoặc khi gặp cảnh vui, tâm lại khởi nghĩ, các pháp vô thường vui đó buồn đó có gì bền chặt chẳng nên bám víu… (những ý nghĩ này tự khởi chẳng phải tâm con muốn khởi lên để đối phó với cảnh duyên). Mong thầy từ bi chỉ rõ cho con, với những ý nghĩ đó con cảm thấy cũng có ích lợi nhưng nó hay ngăn chận những niệm khởi trước nó mặc dù khi ấy vẫn biết rõ ràng. Con xin cám ơn thầy. Chúc thầy mạnh khỏe thân tâm trường lạc!

Các chủ đề liên quan:

Answer

Thấy biết là tánh của tâm, thấy biết trung thực với sự thât là chánh kiến. Suy nghĩ là dụng của tâm, suy nghĩ chín chắn đúng với sự thật là chánh tư duy. Khi suy nghĩ mà thấy biết vẫn rõ ràng là tư duy không rời chánh kiến. Chỉ có tà kiến, tà tư duy mới đưa đến tham ái và vọng nghiệp mà thôi. Dù là suy nghĩ từ bản ngã mà thiện thì vẫn tốt huống chi suy nghĩ xuất phát từ chánh kiến của tâm.

Question 2

Ngày gửi: 30-08-2015

Câu hỏi:

Kính thưa thầy, qua lời giảng của thầy con biết vạn pháp vô thường biến dịch, kể cả không có cái tôi. Như vậy con thật tình không hiểu Cái Gì trải nghiệm được sự vô thường biến dịch? Kính mong thầy giảng cho con và các bạn tu hành khác. Chân thành biết ơn thầy.

Các chủ đề liên quan:

bản ngã & đại ngã | vô ngã

Xem câu trả lời

Answer

Mặt trăng mặt trời không có “cái tôi” vẫn trải qua vô thường biến dịch, cây cỏ đất đá không có “cái tôi” vẫn trải qua vô thường biến dịch, mắt tai mũi lưỡi thân ý không có “cái tôi” vẫn trải qua vô thường biến dịch. Những thứ này trải qua vô thường biến dịch một cách trung thực chính xác nên không phiền não khổ đau, còn “cái tôi” của mỗi người trải nghiệm hoàn toàn khác nhau về cùng một sự vật. Vì sao? Đơn giản vì những “cái tôi” chỉ là ảo tưởng cùng với những khái niệm chủ quan khác nhau của chúng nên chúng thấy vô thường thành thường, thấy khổ thành lạc, thấy vô ngã thành có ngã mà sinh ra vô số phiền não khổ đau trong luân hồi sinh tử.

Question 3

Ngày gửi: 24-08-2015

Câu hỏi:

Kính thưa thầy! Cách đây hơn 3 năm con có duyên được biết đến bộ sách của Trưởng Lão Thích Thông Lạc, sau đó con tìm đọc bộ kinh Nikaya do Hòa thượng Thích Minh Châu dịch và tìm được trang web của Thầy. Kể từ khi ấy con luôn luôn cố gắng giữ gìn 5 giới và tự mình nghiên cứu, tìm hiểu, tu tập theo các điều đã được đọc và nghe. Con tự thấy mình giảm được tham, sân, si hơn so với bản tính trước đây của con. Tuy nhiên về pháp hành thì con thấy mình chưa được chăm chỉ và đều đặn. Con chủ yếu chánh niệm, tỉnh giác trong các hoạt động thường ngày của mình mà thôi. Chỉ có 02 lần con ngồi kiết già tọa thiền, lần 1 khi con chú tâm vào hơi thở một lúc thì con thấy mình như không có nữa, chỉ thấy có hơi thở, mọi thứ xung quanh tối đen và cứ rộng dần ra, con cảm thấy sợ hãi thì trở lại thấy mình. Lần 2 (sau lần 1 khá lâu do con e ngại cảm giác đã gặp trước) khi trú tâm vào hơi thở, con cũng thấy giống như lần 1 nhưng con không sợ như trước nữa. Con không thấy thân mình đâu nữa, chỉ còn có hơi thở nhưng lần này con thấy tim con đập rất mạnh (giống như hồi hộp). Con cứ quan sát như vậy một lúc thì thấy hơi thở nhẹ nhàng hơn, các ý nghĩ trong đầu con chỉ thoảng qua rồi lại về hơi thở. Con ngồi như vậy khoảng nửa tiếng (con cũng không biết chính xác) thì chân con thấy khó chịu, con quan sát sự khó chịu đó thì nó lại hết, một chút nó lại đến nhưng khó chịu hơn. Con quan sát như vậy một lúc nữa thì con xả thiền. Con kính mong thầy từ bi chỉ dạy thêm cho con để con biết tu tập theo đúng Chánh Pháp. Con xin cảm tạ Thầy.

Các chủ đề liên quan:

bản ngã & đại ngã | vô ngã | nguyên lý tu tập

Xem câu trả lời

Answer

Con tu tập như vậy cũng tốt nhưng vẫn còn lệ thuộc vào sở đắc tức vẫn còn mong cầu ngày càng đạt được những trạng thái tốt đẹp hơn. Thực ra, chủ yếu tu tập là để THẤY RA sự thật chứ không phải để ĐẠT ĐƯỢC điều gì. Nếu con tu với mục đích ĐẠT ĐƯỢC thường, lạc, ngã thì làm sao THẤY RA bản chất vô thường, khổ, vô ngã của đời sống? Đạt được tức có chỗ bám víu, nương tựa, nhưng đức Phật dạy không nên tham ưu, bám víu hoặc nương tựa vào bất cứ pháp nào trên đời. Chỉ nên sống bình thường như mình đang là nhưng luôn sáng suốt biết mình không để phân tâm và mê muội là được.

Question 4

Ngày gửi: 20-08-2015

Câu hỏi:

Kính thưa Thầy, trước đây khi chưa gặp Chánh Pháp thì bản ngã của con tu là chính. Bản ngã ăn chay, tụng kinh, niệm Phật, luôn nghĩ tới những việc tốt, làm những việc tốt, từ bi bác ái, yêu thương, nhường nhịn, tha thứ v.v… Một thời gian sau kết quả rất rõ ràng là đặc tính Tham, Sân, Si của bản ngã giảm hẳn, khi có vấn đề không như mong muốn xảy ra, bản ngã vốn được luyện tập nên xử sự rất ổn (do giảm Tham, Sân, Si). Khi con có duyên gặp được Chánh Pháp và sự dạy bảo của Thầy con bắt đầu sống tỉnh thức với tánh biết và ở đó có tất cả, từ bi bác ái, yêu thương, nhường nhịn, tha thứ vv… mà không cần phải cố gắng luyện tập. Khi có vấn đề không như mong muốn xảy ra, nếu con tỉnh thức thì tuyệt vời, mọi thứ được giải quyết ổn thỏa (vì tánh biết không có Tham, Sân, Si). Nhưng vấn đề ở đây là nếu con mất tỉnh thức, bản ngã xen vào nên xử sự rất nguy hiểm (do Tham, Sân, Si quá lớn). Kính thưa Thầy, để luôn luôn tỉnh thức là điều quá khó khăn với con không phải một sớm một chiều có thể làm được, con phải làm sao thưa Thầy?

Các chủ đề liên quan:

pháp đối trị | bản ngã & đại ngã | vô ngã

Xem câu trả lời

Answer

Trước kia con tu theo pháp đối trị thì mỗi mỗi đều phải dùng pháp thiện này để đối trị pháp bất thiện kia, nên không thể trực quán được, bây giờ con tu theo pháp trực quán rồi nhưng nếu chưa vững thì khi cần cứ dùng lại pháp đối trị để hỗ trợ thêm, khi nào thấy đã trọn vẹn tỉnh thức rồi thì thôi. Cũng giống như một đứa bé tập đi, khi đi được một mình thì đi, khi cần vịn vào vật gì để đi thì cứ vịn cho đến khi nào đi vững thì không vịn nữa, thế thôi.

Question 5

Ngày gửi: 18-08-2015

Câu hỏi:

Kính thưa thầy. Từ ngày con được duyên may làm đệ tử của thầy, con đã có cách nhìn và thái độ ứng xử khác trước rất nhiều, nhưng sau vài lần trình pháp và được thầy chỉ cho thấy rằng con còn dùng lí giải, con đã điều chỉnh lại bằng cách không đào sâu vào bất cứ vấn đề nào, chỉ nhìn thoáng qua và nhận biết hiện trạng của nó vậy thôi. Có lẽ vì không quen nên con thường có cảm giác mù mờ, không rõ ràng, nhưng đồng thời con cũng cảm nhận rằng có 1 sự thật luôn nằm sau những gì con “cho là”. Con đã thấy cái mà thầy thường nhắc đến “pháp đến đi lặng thầm”, sau mỗi sự việc xảy ra, đầu tiên thì tưởng rằng nó là sự xui xẻo, nhưng nếu lắng tâm quan sát thì con liền nhận ngay phía sau là 1 bài học thật hay. Thưa thầy, hai hôm nay con bị đau răng, thân con đau nhưng tâm con không đau, chỉ là con bỗng dưng sợ chết, con thấy thân mình bắt đầu hoại, diệt, và bắt đầu lo sợ, khi con sống ngay giây phút hiện tại thì nỗi lo sợ có giảm bớt, nhưng con lại nghĩ “đây cũng là 1 bài học hay đây” nhưng con chưa tìm ra cách nào để học bài học này, bài học “sợ chết” hơi lớn so với con, mong thầy chỉ dạy thêm cho con. Con xin cám ơn thầy.

Các chủ đề liên quan:

bất an & sợ hãi | niệm sự chết | bản ngã & đại ngã | vô ngã | sinh tử & sinh diệt

Xem câu trả lời

Answer

Lẽ ra thầy không giải rõ cho con nghi vấn này, vì để con tự khám phá sẽ hứng thú hơn. Biết trước đáp số chỉ thoả mãn lý trí của con nhưng thực ra sẽ cản trở con học ra bài học bằng chính trải nhiệm lặng lẽ của mình. Ở đây lại một lần nữa chứng tỏ lý trí con vẫn còn ham muốn sở tri.

Nếu con lặng lẽ quan sát nỗi sợ cùng với những cảm giác, cảm xúc, những tưởng tượng phát sinh theo nó, con có thể thấy được nỗi sợ hãi xuất phát từ tưởng tượng, rồi tưởng tượng tạo ra cảm giác, cảm xúc… Và sâu xa hơn nữa con thấy tưởng tượng lại xuất phát từ một cái Ngã hoàn toàn huyễn hoá khi lý trí cho rằng thân tâm và cảnh này là “Ta, của Ta và Tự Ngã của ta”. Cuối cùng con sẽ phát hiện được chính cái Ta hoang tưởng này là nguyên nhân của nỗi “sợ chết” – cái nó chưa biết, chỉ tưởng tượng rằng sẽ mất đi cái “Ta, của Ta và Tự Ngã của ta” mà thôi.

Question 6

Ngày gửi: 10-08-2015

Câu hỏi:

Thưa thầy, thực tế hiện tại có rất nhiều người vì không có duyên nên không gặp được chánh pháp, hoàn toàn tu tập bằng bản ngã. Nếu một bản ngã xấu được tu tập và trở thành một bản ngã tốt thì kết quả tu tập sẽ như thế nào ạ?

Các chủ đề liên quan:

tánh biết & tướng biết | bản ngã & đại ngã | vô ngã | nguyên lý tu tập

Xem câu trả lời

Answer

Tu tập nghĩa là soi sáng lại chính mình để thấy ra hoạt động của cái ngã ảo tưởng, khi cái ngã được soi sáng thì ảo tưởng giảm dần nên nó điều chỉnh được nhận thức và hành vi từ sai đến đúng, từ bất thiện đến thiện, đó chính là bản ngã xấu trở thành tốt nên gặt được những kết quả tốt trong vòng tương đối của Tam giới. Lý tưởng cao nhất của bản ngã là đại ngã chí thiện nhưng vẫn còn sinh tử luân hồi.

Cuối cùng khi cái ngã được soi sáng hoàn toàn thì nó không còn ảo tưởng nữa nên vượt qua được cả bất thiện lẫn thiện, đồng thời cái ngã ảo tưởng cũng biến mất, lúc đó được gọi là tri kiến thanh tịnh, hoặc tướng biết thanh tịnh, tuy nhiên vẫn còn sinh diệt, chỉ đến khi tướng biết tự hóa giải để trở về với tánh biết rỗng lặng trong sáng, không sinh diệt, thì mới hoàn toàn giác ngộ giải thoát.

Question 7

Ngày gửi: 06-08-2015

Câu hỏi:

Kính bạch thầy, hôm nay con đọc thấy hai câu trong bài kệ số 778, Kinh Hang Động Tám Kệ, Kinh Tập, Tiểu Bộ Kinh – HT. Thích Minh Châu dịch như sau: “Cái gì tự ngã trách Cái ấy không có làm” Xin thầy chỉ dạy cho con ạ. Con không hiểu ạ. Thành kính đảnh lễ thầy.

Các chủ đề liên quan:

sanh hữu tác thành | bản ngã & đại ngã | vô ngã | kinh điển & sách hay

Xem câu trả lời

Answer

Nguyên bài kệ 778 trong Kinh Hang Động (gồm 8 bài kệ từ 772 đến 779) như sau:

Hãy nhiếp phục ước muốn,
Ðối với hai cực đoan,
Nhờ liễu tri các xúc,
Không còn có tham đắm,
Cái gì tự ngã trách,
Cái ấy không có làm,
Bậc trí không bị nhớp,
Bởi những gì thấy nghe.

Tự ngã ở đây có nghĩa là lương tri, lương tâm, tính giác. Bài kệ này có thể hiểu như sau (do một số hành giả vào hang động tu luyện với lòng mong muốn đạt được những sở đắc nên bị trói buộc, đắm chìm trong tà kiến và tham ái muốn trở thành nên đức Phật dạy các tỳ kheo): Bậc trí không bị ô nhiễm bởi những gì thấy nghe (ngửi nếm xúc chạm và biết) nhờ vị ấy không làm điều gì lương tri không cho phép. Do vậy, đừng mong cầu trở thành hoặc hủy diệt (bước tới hoặc dừng lại, lợi dưỡng hoặc khổ hạnh, đời này hoặc đời sau v.v…), chỉ cần ngay nơi các xúc của căn trần tại đây và bây giờ tâm thấy biết minh bạch không tham ưu, thủ xả là được.

Question 8

Ngày gửi: 23-06-2015

Câu hỏi:

Kính Thầy! Con vẫn không rõ lắm về Ngã. Nếu con cho Ngũ uẩn này là Ngã thì đúng không? Kính Thầy giải đáp giúp con. Con thành kính đảnh lễ Thầy.

Các chủ đề liên quan:

ngũ uẩn | bản ngã & đại ngã | vô ngã

Xem câu trả lời

Answer

Ngũ uẩn chính là tiến trình hình thành bản ngã. Ngũ uẩn không thì bản ngã cũng không. Khi con thấy một đoá hoa, con cho là đẹp với cảm giác dễ chịu và ham muốn sở hữu nó là một tiến trình ngũ uẩn đã hình thành. Mắt tiếp xúc với hoa là sắc uẩn, cảm thấy dễ chịu là thọ uẩn, cho là đẹp là tưởng uẩn, ham muốn sở hữu là hành uẩn và hình thành bản ngã tham là thức uẩn. Nếu đồng thời con thấy rõ tiến trình ngũ uẩn này sinh diệt với cái thấy bất động, thì con đang thấy ngũ uẩn không, tức lúc đó bản ngã cũng không.

Question 9

Ngày gửi: 16-06-2015

Câu hỏi:

Thưa thầy, Con xin được đảnh lễ thầy, kính chúc thầy có nhiều sức khỏe và bình an. Thưa thầy, khi con ngồi quan sát tâm mình, thấy nó phóng đi lung tung thì con nên tiếp tục quan sát nó hay là trở về với chánh niệm ngay lập tức? Con đã thử quan sát cái tâm phóng dật đấy vài lần và khi con quan sát nó thì bị nó lôi đi lúc nào không hay. Còn khi con chống lại nó, bắt cái tâm trở lại hiện tại thì lại cảm thấy có gì đó khó chịu giống như cái “muốn” khởi lên. Xin thầy từ bi chỉ dạy giúp con. Con xin cảm ơn thầy.

Các chủ đề liên quan:

vô ngã | bản ngã & đại ngã

Xem câu trả lời

Answer

Con vẫn chưa thật sự minh sát với sự trọn vẹn tỉnh thức ngay nơi pháp đang là, vì còn có ý phê phán kiểm duyệt (cho là, phải là, sẽ là), tức vẫn còn tham ưu, dính mắc trong đó. Con đang sử dụng ý chí của cái ngã ý thức để quan sát pháp chứ chưa quan sát bằng tánh biết hồn nhiên trong sáng. Vấn đề là chỗ đó.