Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: bản ngã & đại ngã

Câu hỏi:

Con thành kính đảnh lễ thầy. Thưa thầy con xin trình pháp. 1. Qui trình hoạt động của cái ta lý trí hiện hành. Nhận thức đối tượng và phản ứng trên đối tượng đã nhận thức. Đối tượng của cái ta lý trí bao gồm: Các đối tượng bên ngoài đưa đến hoặc tập khí khởi lên (một sự việc trong quá khứ, một cảm xúc của tâm… tự động khởi lên). Cái ta nhận thức các đối tượng trên theo kinh nghiệm, quan niệm, khái niệm đã có sẵn định hình, định danh, định tính chất của đối tượng và liền sau đó là phản ứng trên đối tượng theo các khuynh hướng sẵn có của nó và khổ cũng tự động phát sinh theo tiến trình này. Cái ta chấp cái khổ là ta khổ. 2. Tuy nhiên cái chính trong hoạt động của cái ta là những tình trạng tâm hoạt động một cách vô thức: – Tình trạng một tập khí khởi lên nhưng không phải cái ta hiện hành nắm bắt đối tượng mà là thái độ tự hư cấu của tập khí (thể hiện là sự tưởng tượng) tạo thành một chuỗi các sự kiện tương tự như giấc mơ. Tuy các hoạt động này diễn ra một cách tự động và vô thức nhưng vẫn có cái ta ý thức trong đó là chủ thể. Cái ta ý thức chìm trong vô thức vẫn thể hiện rõ khuynh hướng của cái ta như tham, sân, ngã mạn… – Giấc mơ – Tình trạng khi cái ta lý trí đang hiện hành thì vẫn có tập khí khởi lên tiếp ứng với cái ta hiện hành (ví dụ như khi mắng chửi một ai đó thì ngoài ý thức ra còn có sự cộng tác của vô thức là cung cấp thông tin, cung cấp các thái độ đã đưa vào tiềm thức) – Thái độ tự phản ứng một cách máy móc mà chất liệu của nó là những kinh nghiệm, quan niệm, khái niệm đã đưa vào tiềm thức từ trước. Ví dụ như sợ ma. Có thể ý thức biết là không có vấn đề nhưng những phản ứng máy móc vẫn diễn ra và sự sợ hãi vẫn đi kèm. Người ta thường gọi tình trạng này là mất kiểm soát. 3. Thái độ nhận thức, phản ứng không có cái ta: Khi chánh niệm tỉnh giác một cách tự nhiên thì không có các tình trạng trên vì không có cái ta. Sai lầm của cái ta lý trí là nguyên nhân đưa đến đau khổ: – Chấp trong thái độ nhận thức là ta nhận thức: Ta biết, ta khổ, ta đang khó khăn… Cái ta thì không có chỉ có là cái thái độ chấp hiện hữu trong tình trạng vô minh mà nó lại là ảo. – Cái ta nhận biết pháp một cách chủ quan và hời hợt rồi thì kết luận pháp bằng một khái niệm về tên gọi, tính chất, hình tướng. Nhận thức không đúng với thực kiện mà tưởng là chính xác vì vậy mà đã sai càng thêm sai. Trên thực tế khi nhận thức qua khái niệm thì cái khái niệm đó không liên hệ gì với pháp cả. Nhưng cái ta lại ngộ nhận khái niệm là pháp. – Đau khổ là hệ quả của một thái độ nhận thức và hành vi sai lầm. Đau khổ là tâm, là hệ quả của tiến trình bản ngã tạo tác. Nhưng cái ta lại cho đau khổ là do duyên bên ngoài đưa đến. – Thái độ cái ta này làm duyên cho thái độ cái ta kia tạo ra ảo tưởng là cái ta miên mật. Đó là những gì con đã thấy. Con thành kính tri ân thầy. Con chúc thầy luôn mạnh khỏe.

Các chủ đề liên quan: