Các câu hỏi liên quan đến chủ đề: ảo tưởng & hoang tưởng

Con nên nghe pháp thoại thêm để thấu rõ điều này, giờ thầy trả lời vài câu chẳng hiệu quả gì đâu.

Vọng tưởng là tưởng sai lầm, vọng tưởng quá xa đôi lúc trở thành ảo tưởng và thậm chí thành hoang tưởng. Tưởng cũng là một hình thức nhận biết (tưởng tri) nhưng biết qua khái niệm. Nếu khái niệm không thực thì nhận biết qua khái niệm không thực chính là vọng tưởng. Thí dụ tưởng sợi dây là con rắn, tưởng gà thành phượng v.v…

Có vọng tưởng thấy vọng tưởng, không vọng tưởng thấy không vọng tưởng nên tánh thấy không chơn không vọng. 

 Khi có vọng niệm mà con trọn vẹn thấy rõ thì nó sẽ tự diệt con đâu cần tác ý dừng vọng niệm.

Khi con sáng suốt biết rõ tâm mình thì theo ý người nhà hay không không thành vấn đề, chỉ khi 2 bên đều chọn lựa theo ý mình mới có mâu thuẫn. Tất cả chỉ để học ra sự thật, không phải để được hay mất.

Không khác nhau lắm vì đều thuộc về tư tưởng sai lầm, không thực. Cứ thường biết là được, khi chánh niệm biết có chánh niệm, khi thất niệm biết đang thất niệm là tốt.

Tuỳ theo cách tưởng mà có tốt có xấu. Tưởng có thể sinh định sinh tuệ, tưởng cũng có thể là vọng là ảo. Tưởng nào đem đến lợi ích, đoạn giảm tham sân si là tưởng tốt. Vì vậy đức Phật dạy: Dục tưởng, sân tưởng, hại tưởng thuộc loại xấu. Ly dục tưởng, vô sân tưởng, vô hại tưởng thuộc loại tốt. Niệm sự chết là một trong những đề mục định, mà cũng là pháp quán tưởng để ly dục, ly bất thiện pháp.

“Thấy vọng tưởng càng nhiểu càng tốt” thì đúng. Nhiều người sống trong vọng tưởng mà không thấy mình vọng tưởng, cứ tưởng mình đang sống đúng theo chánh đạo! Vì vậy trước tiên người tu phải phát hiện ra vọng tưởng của mình càng nhiều càng tốt, nếu không dù chỉ còn một vọng tưởng chưa được thấy ra thì vẫn còn tự đánh lừa mình. 

“Vọng tưởng trổ ra càng nhiều càng tốt” không có nghĩa cứ để cho vọng tưởng khởi thật nhều, mà là đừng cố ém nhẹm chúng bằng cách cố định tâm theo kiểu lấy đá đè cỏ để chỉ dồn nén chúng vào vô thức. Cứ để chúng trổ ra mà thấy rõ sự sinh diệt, vị ngọt và sự nguy hại của chúng mới “xả ly, ly tham, đoạn diệt” chúng được.

Khi “tỉnh” thì càng thấy rõ vọng tưởng. Như khi ngồi dưới cây bồ-đề ở Gaya, Bồ-tát Siddhattha thấy rõ “ma” trong, “ma” ngoài, trong đó có cả “ngũ uẩn ma”, “phiền não ma” v.v… mà tâm vẫn rất tỉnh, chẳng lẽ khi có “phiền não ma” Ngài lại mê? Trong tiến trình tâm Đạo Quả, chính tâm Đạo rất tỉnh ấy, một mặt thấy rõ phiền não để xả ly, mặt khác thấy rõ Niết-bàn để chứng ngộ. Sao “tỉnh” lại không có gì để thấy được?